Γράφει η V for Vallia
Για το #IFI
«Να ‘σαι ευτυχής μέσα στην τόση ανεργία
εσύ έχεις φίλε μια δουλειά και τα βολεύεις
και μην σε νοιάζει αν χτυπάς υπερωρία
λίγο αν πληρώνεσαι, λιγότερα ξοδεύειςΑχ τιμημένη εργατιά
σε καίει τ’ αφέντη η φωτιά
για ξεροκόμματα το δίκιο σου πατάνε»
Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να ξεκινήσω καλύτερα αυτό το κείμενο από τους στίχους ενός τραγουδιού για την τιμημένη εργατιά και τα ξεροκόμματα και τ’ αφεντικά και τις υπερωρίες. Βέβαια, δεν θα μιλήσω για την εργασία, την ανεργία, τον καπιταλισμό.
Θα γράψω για ένα θέμα που αγαπώ ιδιαίτερα. Την τέχνη. Με «τ» μικρό, γιατί όπως λέει κι ο αγαπημένος μου Gombrich «Δεν υπάρχει τέχνη, παρά μόνο οι καλλιτέχνες». Κι εγώ σήμερα θα σας πω για τους καλλιτέχνες που αποτύπωσαν στους πίνακές τους την τιμημένη εργατιά.
Γιατί, κακά τα ψέματα, όλοι θα θέλαμε στα σαλόνια μας την Κραυγή ή την Έναστρη νύχτα ή τη Μόνα Λίζα, αλλά έναν εργάτη που απεργεί; Μια γυναίκα που σιδερώνει ή μερικούς αγρότες που φυτεύουν πατάτες;
Εννέα πίνακες που αποτυπώνουν εργάτες της εποχής στην οποία έζησαν και ζουν οι καλλιτέχνες. Για το τέλος, αφήνω ένα μοντέρνο γλυπτό, κάπου στην Ευρώπη, το οποίο αποτυπώνει πώς ο εργάτης, χθες σήμερα κι αύριο, σηκώνει περισσότερα βάρη απ’ όσα μπορεί ν’ αντέξει.
Vincent van Goghέργ
Δεν θα μπορούσα να μην ξεκινήσω από τον αγαπημένο μου ζωγράφο, ο οποίος θεωρείται από κάποιους ο βιογράφος της εργατικής τάξης, αφού έχει ζωγραφίσει πολλούς πίνακες οι οποίοι αποτυπώνουν τη ζωή των εργατών.
Αν και τον 19ο αιώνα η ζωγραφική είχε τους δικούς της κανόνες κι η θεματολογία λίγο πολύ περιοριζόταν σε θρησκευτικά, αριστοκρατικά κι ιστορικά θέματα, οι ιμπρεσιονιστές στα μέσα του αιώνα θέλησαν να απορρίψουν αυτούς τους περιορισμούς και το ίδιο έκανε κι ο Βίνσεντ βαν Γκογκ, ο οποίος εμπνεόταν συχνά από τους κατοίκους των αγροτικών κοινοτήτων στις οποίες ζούσε.
Για τον Γκογκ η αποτύπωση των αγροτών ήταν πολύ σημαντική κι αυτό που έκανε ήταν να συνεχίζει θα λέγαμε το έργο τους κι όχι απλά να το αποτυπώνει.
Peasants planting potatoes (1884)
Άνθρωποι της εργατικής τάξης, με απλές ενδυμασίες, παραγωγοί κι όχι καταναλωτές. Μια αποτύπωση της συμβίωσης του ανθρώπου με τη γη.
The Bearers of the Burden (1881)
Αν αυτός ο πίνακας δεν δείχνει την ανάγκη του καλλιτέχνη να αποτυπώσει με νιάσιμο τους ανθρώπους γύρω του, τότε ποιος; Μία εξαιρετική αποτύπωση ενός βιομηχανικού τοπίου, με τις γυναίκες να κουβαλούν στις πλάτες τους σάκους με κάρβουνα.
«There is nothing more truly artistic than to love people»
Vincent van Gogh
A woman with a spade (1885)
Pablo Picasso
Woman Ironing (1904)
Η μελαγχολική παλέτα των λευκών και γαλάζιων χρωμάτων προκαλεί συμπάθεια για την σκληρή και καθημερινή εργασία, κάτι που κι ο ίδιος ο Πικάσο βίωσε κατά τη διάρκεια των πρώτων του χρόνων στο Παρίσι.
Όταν ζωγράφισε τη Γυναίκα που Σιδερώνει, ήταν ένας φτωχός κι άσημος ζωγράφος.
Μπορείτε να διαβάσετε κάποιες ενδιαφέρουσες πληροφορίες γι’ αυτό τον πίνακα, εδώ.
Abram Efimovich Arkhipov
The Washer Women (1899)
Ο Abram Efimovich Arkhipov ήταν φτωχός Ρώσος ρεαλιστής ζωγράφος, ο οποίος συνήθιζε να απεικονίζει γυναίκες σε σκληρές συνθήκες.
Ο πίνακας The Washer Women έχει δύο εκδοχές. Στην πρώτη εκδοχή απεικονίζει κάποιες γυναίκες που καθαρίζουν τα ρούχα του χωριού και τις βλέπουμε όλες εν ώρα της εργασίας, ενώ στη δεύτερη εκδοχή εστιάζει στην αποκαμωμένη ηλικιωμένη γυναίκα.
Οι γυναίκες της ΕΣΣΔ δεν ήταν «άξιες» να κάνουν τις δουλειές ενός άντρα κι ήταν «ανίκανες» να βρουν μια λιγότερο κουραστική δουλειά.
Hubert von Herkomer
On Strike (1891)
Τον 19ο αιώνα οι απεργίες γινόταν όλο και συχνότερες. Ο Herkomer αποτυπώνει στον άνδρα του πίνακα το θυμό και την ανασφάλεια, την ζοφερή πραγματικότητα που πρέπει ν’ αλλάξει.
Το κουτάλι που κρατά το παιδί, καταδεικνύει την πείνα καθώς ο γονιός δεν έχει εργασία και το κόκκινο φόρεμα είναι ένα «τρικ» που κρατά τον θεατή στα κεντρικά σημεία του πίνακα, τα οποία είναι ο πατέρας κι η απελπισμένη μητέρα και σύζυγος.
Thomas Hart Benton
Mine Strike (1936)
Ο πίνακας απεικονίζει την απεργία των εργατών στα ορυχεία, οι οποίοι θαρραλέα αντιμετωπίζουν την χωροφυλακή που τους απειλεί.
Ο Benton έχει μακρά ιστορία συμπάθειας προς την εργατική τάξη, καθώς κι ο ίδιος συμμετείχε σε αρκετές αριστερές πολιτικές ομάδες μέχρι τη δεκαετία του 1930.
Frank C. Kirk
Homeward (1933)
«I prefer the ethical to the esthetic and refuse to sacrifice truth»
Frank C. Kirk
Boris Dubrov
Ο Boris Dubrov, γεννήθηκε και σπούδασε τέχνες στο Λένινγκραντ. Στα 18 του χρόνια έφυγε για το Ισραήλ κι οι περισσότεροι από τους πίνακές του είναι εμπνευσμένοι από τον πόλεμο και τον θάνατο.
At a tailor’s (2006)
Πηγές:
- www.vincentvangogh.org
- www.guggenheim.org
- femalerolesthroughart.blogspot.com
- www.netnicholls.com
- artandsocialissues.cmaohio.org
- americanart.si.edu
- www.dubrov.net
