Απόδοση κειμένου: V for Vallia
Για το #IFI
Αρχικό κείμενο: Outbreak: 10 of the Worst Pandemics in History
Οι επιστήμονες κι οι ιατρικοί ερευνητές, έχουν διαφορετική άποψη για το τι αποτελεί πανδημία (είναι πανδημία ή επιδημία;), σε ένα όμως πράγμα συμφωνούμε όλοι. Πως η λέξη περιγράφει την εκτεταμένη εξάπλωση μίας νόσου, σε μια μεγαλύτερη γεωγραφική περιοχή από αυτήν που θα μπορούσε.
Η χολέρα, η βουβωνική πανώλη, η ευλογιά και η γρίπη είναι μερικές από τις πιο δολοφονικές ασθένειες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Και τα κρούσματα αυτών των ασθενειών πέρα από τα διεθνή σύνορα ορίζονται σίγουρα ως πανδημία, ειδικά η ευλογιά, η οποία έχει σκοτώσει 300 με 500 εκατομμύρια ανθρώπους στα 12.000 χρόνια της ύπαρξής της.
Σημείωση: το πιο πρόσφατο ξέσπασμα του ιού Έμπολα, ο οποίος έχει σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους, εξακολουθεί να περιορίζεται στη Δυτική Αφρική. Μπορεί κάποια μέρα να εξελιχθεί σε πανδημία, όμως προς το παρόν είναι επιδημία κι ως εκ τούτου δεν περιλαμβάνεται στις παρακάτω επιδημίες.
Πανούκλα του Αντωνίνου (165 μ.Χ.)
Αριθμός νεκρών: 5.000.000
Αιτία: Άγνωστη
Επίσης γνωστή ως πανούκλα του Γαληνού, η πανούκλα του Αντωνίνου, ήταν μια αρχαία πανδημία η οποία έπληξε τη Μικρά Ασία, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Ιταλία και πιστεύεται πως ήταν είτε ευλογιά είτε ιλαρά, όμως η αιτία παραμένει ακόμα άγνωστη.
Αυτή η άγνωστη ασθένεια επέστρεψε στη Ρώμη από στρατιώτες οι οποίοι επέστρεψαν από την Μεσοποταμία γύρω στο 165 μ.Χ.· εν αγνοία τους, εξάπλωσαν μία ασθένεια η οποία σκότωσε 5.000.000 ανθρώπους και αποδεκάτισε τον ρωμαϊκό στρατό.
Πανούκλα του Ιουστινιανού (541-542)
Αριθμός νεκρών: 25.000.000
Αιτία: Βουβωνική πανώλη
Πιστεύεται ότι σκότωσε σχεδόν τον μισό πληθυσμό της Ευρώπης. Ήταν ένα ξέσπασμα βουβωνικής πανώλης, το οποίο έπληξε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τις πόλεις των λιμανιών της Μεσογείου, σκοτώνοντας έως και 25.000.000 ανθρώπους κατά τη διάρκεια τους έτους που διέσπειρε τον πανικό.
Γενικά, θεωρείται το πρώτο καταγεγραμμένο περιστατικό βουβωνικής πανούκλας, καταστρέφοντας την πόλη της Κωνσταντινούπολης, όπου σκότωνε περίπου 5.000 ανθρώπους τη μέρα, με αποτέλεσμα τα πεθάνει το 40% του πληθυσμού.
Μαύρος θάνατος (1346-1353)
Από το 1346 έως 1353, ένα ξέσπασμα πανούκλας, κατέστρεψε την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία με εκτεταμένο αριθμό θανάτων. Πιστεύετε ότι προήλθε από την Ασία και πιθανότητα πέρασε στις ηπείρους μέσω των ψύλλων που ζούσαν πάνω στους αρουραίους, οι οποίοι αρουραίοι ζούσαν πάνω στα εμπορικά πλοία.
Τα λιμάνια, τα οποία ήταν τα μεγάλα αστικά κέντρα της εποχής, ήταν το τέλειο έδαφος αναπαραγωγής για αρουραίους και ψύλλους, καταστρέφοντας τρεις ηπείρους στο πέρασμά τους.
Η τρίτη πανδημία της χολέρας (1852–1860)
Αριθμός νεκρών: 1.000.000
Αιτία: Χολέρα
Γενικά, θεωρείται η πιο θανατηφόρα από τις επτά επιδημίες χολέρας που έχουν ξεσπάσει στην ιστορία και διήρκεσε από το 1853 έως το 1860. Όπως η πρώτη κι η δεύτερη πανδημία, η τρίτη πανδημία χολέρας προήλθε από την Ινδία, εξαπλώθηκε μέσω του ποταμού Γάγγη πριν περάσει στην Ασία, την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Αφρική και σκοτώσει πάνω από 1.000.000 ανθρώπους.
Καθώς ο Βρετανός γιατρός John Snow εργαζόταν σε μία φτωχή περιοχή του Λονδίνου, εντόπισε κάποιες περιπτώσεις χολέρας και τελικά κατάφερε να αναγνωρίσει το μολυσμένο νερό ως πηγή μετάδοσης. Δυστυχώς, τη χρονιά της ανακάλυψής τους (1854) ήταν η χειρότερη χρονιά της πανδημίας, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους 23.000 τη Μεγάλη Βρετανία.
Πανδημία γρίπης (1889-1890)
Αριθμός νεκρών: 1.000.000
Αιτία: Γρίπη
Αρχικά, η “Ασιατική γρίπη” ή “Ρωσική γρίπη” όπως αρχικά ονομάστηκε, το στέλεχος αυτό θεωρήθηκε ως ξέσπασμα του ιού της γρίπης τύπου Α (H2N2), αν και πρόσφατες ανακαλύψεις έχουν δείξει πως αιτία ήταν ένας υπότυπος της γρίπης Α, ο Α H3N8.
Τα πρώτα κρούσματα εμφανίστηκαν τον Μάιο του 1889 σε τρεις ξεχωριστές και απομακρυσμένες περιοχές, στην Bukhara της Κεντρικής Ασίας, στο Athabasca του Βορειοδυτικού Καναδά και στη Γροιλανδία.
Η ταχεία αύξηση του πληθυσμού τον 19ο αιώνα, ειδικά στις αστικές περιοχές, βοήθησε στην εξάπλωση της γρίπης. Ωστόσο, ήταν η πρώτη πραγματική πανδημία στην εποχή της βακτηριολογίας και πολλά αντλήθηκαν από αυτό. Στο τέλος, η πανδημία της γρίπης σκότωσε πάνω από 1.000.000 ανθρώπους.
Έκτη πανδημία χολέρας (1910-1911)
Αριθμός νεκρών: 800.000+
Αιτία: Χολέρα
Όπως και τα πέντε προηγούμενα ξεσπάσματά της, η έκτη πανδημία χολέρας προήλθε από την Ινδία και σκότωσε πάνω από 800.000 ανθρώπους, πριν εξαπλωθεί στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική, την Ανατολική Ευρώπη και τη Ρωσία. Αυτή η πανδημία ήταν επίσης η πηγή του τελευταίου ξεσπάσματος χολέρας στην Αμερική (1910–1911).
Οι αμερικανικές υγειονομικές αρχές, έχοντας μάθει από το παρελθόν, προσπάθησαν γρήγορα να απομονώσουν τους μολυσμένους και στο τέλος σημειώθηκαν στις ΗΠΑ μόλις 11 θάνατοι. Έως το 1923, οι περιπτώσεις χολέρας είχαν μειωθεί δραματικά αν και στην Ινδία ήταν ακόμα μια σταθερά.
Επιδημία γρίπης (1918)
Αριθμός νεκρών: 20-50.000.000
Αιτία: Γρίπη
Μεταξύ 1918 και 1920, σε όλο τον κόσμο υπήρξε ένα ανησυχητικά θανατηφόρο ξέσπασμα γρίπης, μολύνοντας πάνω από το 1/3 του παγκόσμιου πληθυσμού και σκοτώνοντας 20-50.000.000 ανθρώπους. Από τους 500.000.000 ανθρώπους που νόσησαν το 1918, το ποσοστό θνησιμότητας υπολογίστηκε γύρω στο 10%-20% με έως και 25.000.000 θανάτους τις πρώτες 25 εβδομάδες.
Ασιατική γρίπη (1956-1958)
Αριθμός νεκρών: 2.000.000
Αιτία: Γρίπη
Η ασιατική γρίπη ήταν ένα ξέσπασμα του υπότυπου H2N2, το οποίο προήλθε από την Κίνα το 1956 και διήρκησε έως το 1958. Στο διετές ξέσπασμά της, η ασιατική γρίπη, ταξίδεψε από την επαρχία Guizhou της Σιγκαπούρης, στο Χονγκ Κονγκ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι εκτιμήσεις των θανάτων διαφέρουν ανάλογα την πηγή, όμως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας μιλάει για 2.000.000 θανάτους, με τους 69.800 θανάτους να τοποθετούνται στις ΗΠΑ.
Πανδημία γρίπης (1968)
Αριθμός νεκρών: 1.000.000
Αιτία: Γρίπη
Αυτή η πανδημία γρίπης, η οποία ονομάστηκε και “Γρίπη του Χονγκ Κονγκ” προκλήθηκε από το υποστέλεχος H3N2 του υπότυπου H2N2. Από το πρώτο αναφερόμενο κρούσμα στις 13 Ιουλίου του 1968 στο Χονγκ Κονγκ, χρειάστηκαν μόνο 17 ημέρες πριν την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων σε Σιγκαπούρη και Βιετνάμ και μέσα σε τρεις μήνες είχε εξαπλωθεί σε Φιλιππίνες, Ινδία, Αυστραλία, Ευρώπη και ΗΠΑ.
Ενώ η πανδημία του 1968 είχε συγκριτικά χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας (-5%), είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο περισσότερων από 1.000.000 ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων 500.000 κατοίκων του Χονγκ Κονγκ, περίπου το 15% του πληθυσμού εκείνης της εποχής.
Πανδημία HIV/AIDS (2005-2012)
Αριθμός νεκρών: 36 εκατομμύρια
Αιτία: HIV/AIDS
Εντοπίστηκε για πρώτη φορά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Χονγκ Κονγκ το 1976 κι έχει αποδειχτεί πραγματικά ως μια παγκόσμια πανδημία, σκοτώνοντας περισσότερο από 36.000.000 ανθρώπους από το 1981. Τώρα, περίπου 31-35.000.000 ζουν με HIV, με την συντριπτική πλειοψηφία να βρίσκεται στην υποσαχάρια Αφρική, όπου έχει μολυνθεί το 5%, περίπου δηλαδή 21.000.000 άνθρωποι.
Πλέον, έχουν αναπτυχθεί νέες θεραπείες οι οποίες κάνουν τον HIV διαχειρίσιμο και πολλοί από τους νοσούντες ζουν μία παραγωγική ζωή. Μεταξύ 2005 και 2012, οι ετήσιοι θάνατοι παγκοσμίως μειώθηκαν από 2,2 εκατομμύρια σε 1.6 εκατομμύρια.
Φωτογραφίες: history.com
Γράφημα: visualcapitalist.com
