Απόδοση κειμένου: V for Vallia
Για το #IFI
Πηγή: The Systematic Exploitation of Harvest Workers in Europe
Εκατομμύρια εποχιακοί εργαζόμενοι σε ολόκληρη την Ήπειρο, είναι υπεύθυνοι για τη συλλογή πολλών προϊόντων χαμηλού κόστους, τα οποία διατίθενται στα ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ. Όμως, ένα διεθνές ευρωπαϊκό πρόγραμμα αποκαλύπτει πως πολλοί από αυτούς τους εργαζόμενους αντιμετωπίζουν δυσοίωνες συνθήκες – και η κρίση του κοροναϊού έχει κάνει τα πράγματα χειρότερα.
Όταν ο George Mitache έμαθε για μία δουλειά στη Γερμανία στις αρχές Απριλίου, δεν μπορούσε να πιστέψει στην τύχη του. Ένας γνωστός από ένα γειτονικό χωριό, ζητούσε ανθρώπους για συγκομιδή φράουλας. Ο μεσολαβητής, ισχυρίστηκε στον Mitache ότι θα κέρδιζε 5 έως 6 χιλιάδες ευρώ για τρεις μήνες εργασίας σε ένα αγρόκτημα κοντά στην πόλη Bonn της Δυτικής Γερμανίας και ότι σε αυτά, συμπεριλαμβάνονται η πτήση, η διαμονή και η επιβίβαση.
Ο Mitache, ζει με την έγκυο γυναίκα του και την κόρη του στο χωριό Μπακάνι της ανατολικής Ρουμανίας. Το σπίτι τους είναι φτιαγμένο από ακατέργαστο πηλό και οι τοίχοι του μοναδικού δωματίου είναι διακοσμημένοι με πλαστικές πεταλούδες. Στην είσοδο βρίσκεται μία σόμπα αερίου και ένα στενό μονοπάτι οδηγεί στο πίσω μέρος της αυλής, στο ξύλινο αποχωρητήριο. Το μόνο τρεχούμενο νερό είναι διαθέσιμο σε ένα πηγάδι, 400 μέτρα μακριά.
Το Vaslui είναι από τις φτωχότερες περιοχές της Ρουμανίας. Ο Mictache, 28 ετών, αδύνατος, με μπλε μάτια και κοντά μαλλιά, θυμάται τον χρόνο που πέρασε στη Γερμανία, ως κάτι φρικτό.
Όταν στις 24 Απριλίου, επιβιβάστηκε στο ναυλωμένο αεροπλάνο, ήταν ακόμα σε καλή διάθεση. Ήθελε να χρησιμοποιήσει τα χρήματα που θα κέρδιζε, για να χτίσει ένα νέο σπίτι. “Έχω ήδη αγοράσει μερικές σιδερένιες ράβδους”, λέει.
Όταν ο Mitache έφτασε στη Γερμανία, η καγκελάριος Μέρκελ είχε ήδη ζητήσει από τους ανθρώπους στην Γερμανία να μείνουν στα σπίτια τους εξαιτίας της πανδημίας και να συναντούν όσο γίνεται λιγότερα άτομα για την προστασία τους. Όμως, ο Mitache και οι γείτονές του, μπερδεύτηκαν με τα μέτρα ασφαλείας.
“Δεν υπήρχαν μάσκες για εμάς και τα λεωφορεία που μας μετέφεραν ήταν ασφυκτικά γεμάτα”.
Ο Mitache και οι οι άλλοι Ρουμάνοι δεν παραπονέθηκαν, ούτε καν για τα καταλύματά τους: μια καλύβα από μοριοσανίδα σε ένα υπόστεγο ενός ρυμουλκού. Σε ένα μονόκλινο ζούσαν 10 άνθρωποι.
Τα γιγαντιαία ψυγεία που έκανα θόρυβο όλη τη νύχτα, δεν άφηναν τους εργάτες να κοιμηθούν. 11 άτομα είχαν έρθει από τη γειτονιά του Mitache στο Μπακάνι, συμπεριλαμβανομένου του άντρα που τους βρήκε τη δουλειά. Ισχυρίζεται πως από την αρχή τους είχαν πάρει όλα τους τα έγγραφα.
“Βασικά, ήμασταν εγκλωβισμένοι. Ξαφνικά μας είπαν πως έπρεπε να δουλέψουμε για το κόστος της πτήσης και του φαγητού”.
Ο μεσάζοντας τους είχε υποσχεθεί έναν μισθό 7€ την ώρα. Αργότερα, ο Mitache έμαθε, πως ο κατώτερος μισθός στη Γερμανία είναι 9.8€ την ώρα. Ωστόσο, αυτό ήταν άσχετο με αυτούς, αφού τα πάντα υπολογίζονταν ανάλογα την απόδοση: 3€ ανά κουτί φραουλών.
“Για ένα κουτί φράουλες χρειαζόμασταν 45 λεπτά”.
Συχνά λοιπόν, δούλευαν για 10 ώρες.
Δύο εβδομάδες μετά την άφιξή τους, οι Ρουμάνοι θέλησαν να μάθουν πόσα χρήματα είχαν κερδίσει μέχρι τότε. Τους είπαν πως ακόμα δεν είχαν καν ξεπληρώσει τα αεροπορικά εισιτήρια. Ο μεσάζων τους εξήγησε πως αν δεν τους άρεσε θα μπορούσαν να φύγουν.
“Μετά από 3 εβδομάδες, ρωτήσαμε τον Γερμανό προϊστάμενο για τις υποσχέσεις των συμβάσεων εργασίας. Τότε θύμωσε και μας φώναξε να φύγουμε αμέσως από το αγρόκτημα. Έπρεπε να υπογράψουμε κάτι και μετά βγήκαμε στο δρόμο”.
Ήταν 13 Μαΐου.
Η Catalina Guia, η οποία εργάζεται σε ένα συμβουλευτικό κέντρο για την γερμανική συνδικαλιστική οργάνωση DBG στο Ντίσελντορφ, γνωρίζει αυτή την υπόθεση. Κατάγεται κι η ίδια από τη Ρουμανία και γνώρισε αυτούς τους ανθρώπους στο Λεβερκούζεν. Μέχρι τότε, είχαν ήδη περάσει 4 μέρες στο δρόμο. Ο Mitache εξήγησε πως δεν είχαν φάει τίποτα κι επειδή είχαν μόνο ρουμανικά χρήματα μαζί τους δεν μπορούσαν να αγοράσουν τίποτα. Κοιμήθηκαν στους σιδηροδρομικούς σταθμούς του Remagen, στη Βόννη.
“Φοβηθήκαμε ότι θα συλληφθούμε αν ζητιανέψουμε”.
Η Guia αναφέρει πως αυτή δεν είναι η μόνη περίπτωση που εργαζόμενοι εξαπατώνται για τους μισθούς τους, είναι όμως ιδιαίτερα κραυγαλέα.
Ένας στρατός από σκιές
Ο Mitache, είναι μέλος ενός στρατού από σκιές μεταναστών εργατών σε όλη την Ευρώπη, που μαζεύουν φράουλες, σπαράγγια, δαμάσκηνα και ροδάκινα. Οι χαμηλοί τους μισθοί διασφαλίζουν ότι οι τιμές των φρούτων και των λαχανικών στα ευρωπαϊκά σούπερ μάρκετ θα παραμείνουν χαμηλές. Σύμφωνα με τους εμπορικούς συνδικαλιστές, οι άνθρωποι αυτοί αριθμούν περί τα 10 εκατομμύρια, χωρίς να υπολογίζονται οι παράνομοι εργάτες. Σε μία κανονική χρονιά, 24.000 γερμανικές επιχειρήσεις, απασχολούν 300.000 εποχικούς εργαζόμενους.
Μαζί με το δίκτυο ερευνών Lighthouse Reports και δημοσιογράφους από το Mediapart των Euronews, η DER SPIEGEL πραγματοποίησε αναφορές σε Γαλλία, Ολλανδία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Ελλάδα, προκειμένου να τεκμηριώσει τις συνθήκες εργασίας για τους εποχικούς εργάτες μετανάστες.
Δεκάδες συνεντεύξεις με εργαζόμενους και επιχειρηματίες, συνδικαλιστές και πολιτικούς και ανασκόπηση των συμβάσεων εργασίας και των εσωτερικών εταιρικών εγγράφων, καθώς και κρυφές φωτογραφίες και βίντεο, αποκάλυψαν ένα πρότυπο συστηματικής εκμετάλλευσης στην καρδιά της Ευρώπης.
Ακόμα κι αν οι εταιρείες εισπράττουν μεγάλες επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εργαζόμενοι στη γεωργία που διακινδυνεύουν τη ζωή τους εν μέσω της πανδημίας, εξαπατώνται όσο αφορά τους μισθούς τους.
Σε αυτούς, περιλαμβάνονται και εργάτες όπως ο Mitache. Όπως ο Ahmed Harlui, ο οποίος μαζεύει φρούτα ως φθηνός εργάτης στην Ιταλία. Όπως ο Nicolae Bahan, ένας Ρουμάνος που ταξίδεψε στο Bad Krozingen της Γερμανίας για να σώσει τη φετινή συγκομιδή σπαραγγιού. Εργάστηκε σε μία εταιρεία η οποία περηφανεύεται για την τήρηση όλων των απαιτήσεων. Ο Bahan ζούσε σε ένα απορριμματοφόρο και νόσησε από covid. Δεν επέζησε από την εργασία του. Πέθανε στα τέλη Απριλίου.
Άνθρωποι όπως ο Bahan, ο Farlui και ο Mitache, είναι ουσιαστικά κρυμμένοι από τον έξω κόσμο. Οι καλύβες τους ή τα κοντέινερ που τους στεγάζουν βρίσκονται συνήθως έξω από τους δήμους και περιβάλλονται από φράκτες, παραπετάσματα ή συρματοπλέγματα. Πρέπει να παραμένουν αόρατοι.
Όμως, ο κοροναϊός έριξε φως στις επισφαλείς συνθήκες εργασίας των μεταναστών εργατών, στον κίνδυνο των μολύνσεων στα στενά καταλύματα όπου διαμένουν – και στην έλλειψη ενδιαφέροντος των πολιτικών για την κατάστασή τους.
Με την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Αρχής Εργασίας τον περασμένο χρόνο, υπάρχει πλέον ένας θεσμός ο οποίος έχει επιφορτιστεί με την εγγύηση μιας “δίκαιης κινητικότητας” για τους εποχικούς εργάτες και μια “ενθάρρυνση” για επιθεωρήσεις στις εταιρίες.
Μέχρι στιγμής, ωστόσο, δεν έχει οδηγήσει σε μεγάλη βελτίωση. Αυτό εν μέρει, οφείλεται στο γεγονός ότι το πιο ισχυρό μέσο της γεωργικής πολιτικής στην Ευρώπη, δεν λαμβάνει υπόψιν τα πρότυπα της ανθρώπινης ευημερίας. Οι συνθήκες εργασίας δεν επηρεάζονται εκεί που διανέμονται τα εκατομμύρια των επιδοτήσεων.
Τα ζώα ζουν σε καλύτερες συνθήκες
Η Κοινή Γεωργική Πολιτική της ΕΕ (CAP) αποτελεί το 38% του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ και είναι το μεγαλύτερο χρηματικό ποσό στις Βρυξέλλες, με 58 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Ένα μεγάλο μέρος αυτού του ποσού καταβάλλεται στους αγρότες και τους μεταποιητές τροφίμων και το υπόλοιπο προορίζεται για την πληρωμή γης και πριμοδοτήσεων καθώς και για άμεσες πληρωμές.
Είναι αλήθεια πως αν έχεις πολλή γη, θα έχεις πολλά λεφτά. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις είναι εκείνες που επωφελούνται κι όχι εκείνες που πληρώνουν δίκαιους μισθούς και επομένως έχουν μεγαλύτερο κόστος.
Οι οδηγίες της CAP δεν περιέχουν ούτε λέξη σχετικά με την προστασία των εποχικών εργαζομένων ή σχετικά με τον τρόπο πρόληψης της παράνομης εργασίας ή της σύγχρονης δουλείας. “Τα ζώα, ζουν σε καλύτερες συνθήκες απ’ ότι οι μετανάστες εργαζόμενοι”, υποστηρίζει ο Arnd Spahn της EFFAT, μία οργάνωση-ομπρέλα των ευρωπαϊκών συνδικαλιστικών οργανώσεων οι οποίες εκπροσωπούν τους τομείς των τροφίμων, της γεωργίας και του τουρισμού.
Το γραφείο της EFFAT στις Βρυξέλλες, απασχολεί μόλις 12 εργαζόμενους. Θεωρείται ότι ο ρόλος της είναι να αμφισβητεί τα λόμπι των αγροτών, τα οποία μέχρι στιγμής, εμποδίζουν τα κοινωνικά κριτήρια στο να παίζουν κάποιο ρόλο στην CAP. Η Γερμανική Ένωση Αγροτών και το κεντροδεξιό κόμμα της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης, έχουν από καιρού υποστηρίξει πως, η γεωργική πολιτική δεν είναι κοινωνική πολιτική.
Ο Spahn επισημαίνει πως, η Γερμανία δεν έχει ακόμα επικυρώσει τη Σύμβαση 184 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για την ασφάλεια της εργασίας στη γεωργία. Ο κανονισμός, για παράδειγμα, προβλέπει χωριστές τουαλέτες για τους άνδρες και τις γυναίκες που εργάζονται στους αγρούς.
Το Υπουργείο Γεωργίας της Γερμανίας αναφέρει ότι, η σύμβαση δεν έχει επικυρωθεί επειδή τα απαιτούμενα πρότυπα έχουν ήδη ρυθμιστεί ή υπερβεί το Γερμανικό Δίκαιο. Έχει ισχυριστεί εδώ και καιρό ότι, συνθήκες όπως αυτές της Νότιας Ευρώπης είναι αδύνατες στη Γερμανία, μια χώρα γνωστή για τους κανονισμούς για την ασφάλεια στην εργασία.
Πλησιάζοντας το αγρόκτημα φρούτων Schaefer στους λόγους της Ρηνανίας στη δυτική Γερμανία όπου εργαζόταν ο Mitache, οι επισκέπτες μπορούν ν’ αναγνωρίσουν τα κοντέινερ στέγασης μπροστά από την αποθήκη, από μακριά. Μερικοί εργάτες κάθονται στον ήλιο. Σε μια γωνιά της μεγάλης αποθήκης μπορείτε να δείτε διώροφα υπόστεγα από μοριοσανίδες. Οι φωτογραφίες από το εσωτερικό δείχνουν ένα κλειστοφοβικό δωμάτιο με 10 καλοφτιαγμένα κρεβάτια.
Στον εμπορικό τύπο, ο φρουτοπαραγωγός Daniel Schaefer, αρέσκεται να μεταδίδει την εικόνα πως, η επιχείρησή του είναι πρότυπο αγροκτήματος. Είναι μέρος του συνεταιρισμού παραγωγών Landgard, ενός από τους μεγαλύτερους στο είδος του, με περισσότερα από 3000 μέλη και έσοδα περίπου 2 εκατομμύρια ευρώ. Μόνο το 2019, ο συνεταιρισμός έλαβε περισσότερα από 6 εκατομμύρια ευρώ από την ΕΕ. Το αγρόκτημα του Schaefer επωφελείται επίσης από όλο αυτό.
Σύμφωνα με τον Schaefer τα πάντα γίνονται σωστά στο αγρόκτημά του. Και σε γραπτή δήλωση, η επιχείρηση απέρριψε τους περισσότερους από τους ισχυρισμούς που ήταν εναντίον της. Ισχυρίζεται ότι οι κανόνες υγιεινής τηρούνται αυστηρά και ότι το αγρόκτημα παρείχε και πλήρωνε για αρκετά γεύματα καθημερινά “με ένα διαφορετικό κρέας κάθε μέρα”. Ισχυρίζεται ότι, τα δελτία ταυτότητας επιστράφηκαν το αργότερο δύο ημέρες μετά, ότι σε όλους δόθηκαν συμβάσεις εργασίας και ότι θα έπρεπε να τους επιστραφούν τα έξοδα πτήσης εάν εκπλήρωναν τη σύμβαση.
Υποστηρίζει επίσης ότι, “ο ελάχιστος ωριαίος μισθός ο οποίος σχετίζεται με την απόδοση” επέτρεπε στους εργαζόμενους να κερδίσουν περισσότερα από αυτά που είχαν ως νόμιμο δικαίωμα και ότι η ομάδα στην οποία ανήκε ο George Mitache, “δεν είχε κίνητρο”. Αναφέρει, επίσης, πως ως εργοδότης “δεν χρειάζεται να ασχολείται με τα πάντα”. Ισχυρίζεται επίσης ότι, η συμμόρφωση της στέγασης καθώς και οι κανόνες υγιεινής της εταιρείας είχαν ελεγχθεί από τις αρχές, προσθέτοντας ότι δεν υπήρξαν παράπονα. Οι απαντήσεις των αρχών στην περιοχή Ahrweiler δείχνουν μια άλλη εικόνα – κι επίσης δείχνουν πόσο επιεικείς υπήρξαν οι ελεγκτές.
Στις αρχές Απριλίου, μια επιθεώρηση από την περιοχή διαπίστωσε ότι δεν διατηρήθηκαν τα μέτρα προστασίας για τον Covid και ότι δεν υπήρχε απολυμαντικό σε κουζίνες και μπάνια. Ο Schaefer έκανε κάποιες βελτιώσεις.
Η εποπτική αρχή του κτιρίου επισήμανε ότι, κανείς δεν θα έπρεπε να στεγάζεται στο υπόστεγο του πάνω κτιρίου όπου κοιμόταν ο Mitache, επειδή δεν υπήρχε άδεια οικοδόμησης γι’ αυτό. Η επιχείρηση του Schaefer επιτράπηκε να συνεχίσει την λειτουργία τους ούτως ή αλλιώς. Η περιφέρεια ισχυρίστηκε ότι δεν θα μπορούσε αμέσως να απαγορεύσει στην επιχείρηση να χρησιμοποιεί το ξύλινο υπόστεγο, αφού η εταιρεία δεσμεύτηκε ν’ ανοίξει μόνιμα τις κύριες πόρτες ώστε να επιτρέπεται η δίοδος του αέρα κι άρχισε να εφαρμόζει περεταίρω μέτρα πυροπροστασίας.
Υπήρξε ομοφωνία στο ότι η κατάσταση θα μπορούσε να γίνει ανεκτή έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, δηλαδή το τέλος της σεζόν. Και η πληρότητα των δωματίων; Οι αξιωματούχοι της περιφέρειας ισχυρίστηκαν ότι δεν μπορούσαν να το ελέγξουν οι ίδιοι “ελλείψει σχετικών κανονισμών” στο κρατικό δίκαιο. Ισχυρίστηκαν επίσης ότι, αυτή η ευθύνη βαραίνει την κρατική επιθεώρηση εργασίας, η οποία ήδη εξέταζε το ζήτημα, καθώς το ίδιο φαίνεται να έκαναν και οι τελωνειακές αρχές.
Ο Schaefer ισχυρίζεται ότι οι Ρουμάνοι έφυγαν οικειοθελώς, υπογράφοντας επιστολές παραίτησης.
Ο συνδικαλιστής Guia, ισχυρίζεται ότι, είναι δύσκολο να πιστέψει κάποιος ότι αυτοί οι άνθρωποι παραιτήθηκαν οικειοθελώς, μόνο και μόνο για να βγουν στους δρόμους χωρίς τίποτα. Τώρα που οργανώσεις όπως η συνδικαλιστική οργάνωση DGB έχουν δημιουργήσει σημεία επαφής για τους διακινούμενους εργαζόμενους, έχει εμφανιστεί ένας αυξανόμενος αριθμός παρόμοιων περιπτώσεων. Υπήρξαν επανειλημμένες περιπτώσεις οι οποίες αφορούσαν όχι μόνο αμφισβητούμενες συνθήκες στέγασης σε αγροκτήματα που έγιναν εστίες covid, αλλά και παρακρατούμενους μισθούς, καθώς και αυθαίρετες μειώσεις μισθών, για λόγους όπως η πρόσβαση στο διαδίκτυο.
Ένα διαδεδομένο πρόβλημα
Παρόμοιες αμφίβολες συνθήκες εργασίας ώθησαν 150 εργαζόμενους στην συγκομιδή, να διαμαρτυρηθούν σε ένα αγρόκτημα σπαραγγιών στο Bornheim, κοντά στην Βόννη, το Μάιο. Είχαν πάει εκεί, παρά το γεγονός ότι η φάρμα, είχε δηλώσει πτώχευση την άνοιξη. Η εισαγγελία ερευνά την επιχείρηση για φοροδιαφυγή και απάτη κοινωνικής ασφάλισης. Οι ιδιοκτήτες, οι οποίοι δεν έχουν ακόμα εντοπιστεί, φαίνεται ότι δαπανούσαν εκατομμύρια σε πανάκριβα, vintage αυτοκίνητα.
Ακόμα και οι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων δεν αντιμετωπίζουν απαραίτητα με καλύτερο τρόπο τους εποχικούς εργαζόμενους, όπως αποδεικνύεται από την ισπανική εταιρεία Berrynest. Στην Huelva, στην ακραία νοτιοδυτική Ισπανία, η εταιρεία καλλιεργεί βατόμουρα, σμέουρα και φράουλες και τα πουλάει με την επωνυμία Bionest. Υποστηρίζουν πως ό,τι γίνεται, γίνεται αυστηρά σύμφωνα με τα οικολογικά πρότυπα. Η Berrynest, ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς βιολογικών μούρων στην Ευρώπη, προμηθεύει επίσης και γερμανικά σούπερ μάρκετ.
Η Hueva, είναι ο οπωρώνας της Ευρώπης – μια θάλασσα από πλαστικούς μουσαμάδες οι οποίοι εκτείνονται στον ορίζοντα. Εδώ καλλιεργείται το 1/3 όλων των ευρωπαϊκών φραουλών, πριν φορτωθούν σε φορτηγά και αποσταλλούν στον βορρά. Οι Ισπανοί, αποκαλούν τα μούρα «el oro rojo» που σημαίνει κόκκινος χρυσός.
Η Berrynest έκανε χρυσές δουλειές κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των Ισπανών απαγορευόταν να αφήσει τα σπίτια της, οι εργάτες της συγκομιδής συνέχισαν να δουλεύουν στα χωράφια. Οι φράουλες έπρεπε να μαζευτούν πριν σαπίσουν. Ξαφνικά, οι αόρατοι μετανάστες είχαν γίνει απαραίτητοι εργάτες.
Πρόσφατα, η εταιρεία Berrynest δημοσίευσε ένα ευχαριστήριο προς τους εργαζόμενους. «Χωρίς εσάς, όλα αυτά δεν θα ήταν δυνατά», δήλωσε. Η εταιρεία ισχυρίζεται πως κάνει τα απαραίτητα για την προστασία των εργαζομένων και την συνέχιση της παραγωγής. Ένα διαφημιστικό βίντεο δείχνει άλογα να καλπάζουν στα χωράφια και χαλαρούς εργαζόμενους να περπατούν σε ένα λιβάδι. Η διαφήμιση ισχυρίζεται πως, προσφέρεται ένα λαμπρό μέλλον στους εργαζόμενους και στις οικογένειές τους.
Όμως, ο Ahmed Farlui, ισχυρίζεται πως όλα αυτά είναι ένα ψέμα. Ο 42χρονος εργάτης, δουλεύει εδώ και χρόνια στα χωράφια της Huelva. Δεν θέλει να δώσει το πραγματικό του όνομα, επειδή φοβάται για αντίποινα. Ο Farlui είναι ένας από τους 4 εργαζόμενους από τους οποίους πήρε συνέντευξη η DER SPIEGEL. Οι άντρες και οι γυναίκες, εργάζονται εκεί για 42€, ακαθάριστα, την ημέρα, το οποίο είναι λιγότερο από τον ελάχιστο μισθό των εποχικών εργαζομένων στην Ισπανία, ο οποίος ανέρχεται στα 48.54€. ο Farlui αναφέρει πως, εκτός από τον κίνδυνο της μόλυνσης, δούλευαν χωρίς μάσκες και απολυμαντικά και δεν μπορούσαν να πλένουν τακτικά τα χέρια τους.
Μία φωτογραφία που τραβήχτηκε από έναν εργαζόμενο δείχνει τους εργάτες της συγκομιδής στα τέλη Απριλίου να εργάζονται κάτω από έναν μουσαμά, δίπλα-δίπλα και χωρίς μάσκες. Σύμφωνα με καταγγελία των εργαζομένων στις αρχές, εννέα μεγάλες εταιρείες στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Berrynest, δεν έχουν κάνει τίποτα για την προστασία των εργαζόμενων.
Σύμφωνα με την καταγγελία, οι εργάτες φοβούνται να μη νοσήσουν. Ελάχιστοι τόλμησαν να ζητήσουν περισσότερη προστασία, διότι ήταν σαφές σε όλους, πως αν το έκαναν θα απολύονταν. Ένας Ισπανός εργάτης δηλώνει:
«Μας έχουν πάρει την αξιοπρέπειά μας. Νιώθω σαν σκλάβος».
Η Berrynest, δεν απάντησε στις λεπτομερείς ερωτήσεις που της έστειλε η DER SPIEGEL. Ο επικεφαλής της εταιρείας, Juan Soltero, αρνήθηκε να δώσει τηλεφωνική συνέντευξη.
Μέχρι τώρα (Αύγουστος 2020), έχουν υπάρξει ελάχιστα κρούσματα μεταξύ των εργαζομένων στην Huelva. Όμως, στη Βόρεια Ιταλία, έχει ήδη γίνει σαφές πόσο υψηλό είναι το ρίσκο. Οι αρχές εκεί, έπρεπε να βάλουν σε καραντίνα αρκετές κοινότητες μετά την εξάπλωση του ιού σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των εργαζομένων στην συγκομιδή.
Αν και οι επιθεωρητές εργασίας είναι θεωρητικά σε θέση να ελέγξουν τις συνθήκες στα χωράφια της Huelva, οι αρχές διέκοψαν τις επιθεωρήσεις στο αποκορύφωμα της πανδημίας, επειδή ο κίνδυνος της μόλυνσης ήταν μεγάλος. Τώρα, τσεκάρουν μέσω τηλεφώνου αν όλα βαίνουν καλώς.
Ο Ανδαλουσιανός συνδικαλιστής José Antonio Brazo, ισχυρίζεται ότι στην Huelva, υπάρχει συστηματική εκμετάλλευση. Είναι λίγες οι εταιρείες που πληρώνουν τον ελάχιστο μισθό και είναι συνήθης πρακτική η εξαπάτηση των εργαζομένων όσο αφορά τις υπερωρίες και τις εργάσιμες ημέρες. Ισχυρίζεται ότι, οι εργαζόμενοι είναι συχνά στο έλεος των εταιρειών, ακόμα κι αν ζουν νόμιμα στη χώρα.
«Τα περισσότερα παράπονα που έχουμε λάβει, είναι από εργαζόμενους στην εταιρεία Berrynest».
Γυναίκες όπως η Nadia, είναι υπό ιδιαίτερη πίεση. Ήρθε στην Huelva λίγο πριν το ξέσπασμα της πανδημίας για να βοηθήσει στα χωράφια – όπως και χιλιάδες άλλοι Μαροκινοί κάθε χρόνο. Η Nadia ζει σε ένα μικρό τρέιλερ μαζί με άλλες 5 Μαροκινές. Το ρυμουλκούμενο «σπίτι» είναι πολύ μικρό και έχει ένα βρώμικο μπάνιο.
Ο Olivier De Schutter, ειδικός εισηγητής των Ηνωμένων Εθνών για την ακραία φτώχια και τα ανθρώπινα δικαιώματα, δήλωσε μετά από επίσκεψή του εκεί τον Φεβρουάριο, ότι οι συνθήκες στους οικισμούς των χωραφιών της Huelva ανταγωνίζονται ό,τι χειρότερο έχει δει σε όλο τον κόσμο. Αναφέρει ότι, η αποτυχία των αρχών να επιβάλλουν τους νόμους δεν μπορεί παρά να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για την παραβίαση των βασικών δικαιωμάτων των εργαζόμενων.
Τα τελευταία χρόνια, γυναίκες εργαζόμενες στην συγκομιδή έχουν επανειλημμένα αναφέρει βιασμούς και απάνθρωπη μεταχείριση. Παρόλο που τίποτα τέτοιο δεν έχει συμβεί στη Nadia, συνεχίζει να φοβάται το αφεντικό της και ζήτησε να μην χρησιμοποιηθεί το αληθινό της όνομα σ’ αυτή την ιστορία.
Η εποχή της φράουλας έληξε πριν λίγο καιρό και η ίδια θέλει να επιστρέψει στην πατρίδα της, όμως η Ισπανία έχει κλείσει τα σύνορά της εξαιτίας της πανδημίας. Μόλις ανοίξουν ξανά θέλει να φύγει και όπως λέει και η ίδια «δεν θα επιστρέψω ποτέ».
Η κοινοβουλευτική προσπάθεια της ΕΕ
Ο George Mitache και οι γείτονές τους χρειάστηκαν περίπου μία εβδομάδα για να επιστρέψουν στο σπίτι τους στο Băcani από τη φάρμα Schaefer. Μία αστυνομικίνα στο σιδηροδρομικό σταθμό του Remagen όπου έμειναν δύο βράδια, τους έδωσε μήλα και τους αγόρασε εισιτήρια για τη Βόννη. Εκεί, τους βοήθησε ένας Ρουμάνος ιερέας, καθώς και ο δήμαρχος του χωριού τους, Vasile Stoica.
Ο Stoica δέχεται επισκέψεις στην αίθουσα συσκέψεών του, σε ένα από τα λίγα διώροφα κτίρια στο Băcani. Αναφέρει πως, όταν είδε στο Facebook φωτογραφίες ανθρώπων από το χωριό του να σέρνονται κατά μήκος των γερμανικών επαρχιακών δρόμων με τις αποσκευές τους, οργάνωσε φορτηγά για να επιστρέψουν σπίτι τους. Ο πάστορας της Βόννης, αναφέρει ο Stoica, του είχε ήδη πει μέσω τηλεφώνου ότι οι άνδρες δεν ήταν καλά.
Οι Βρυξέλλες άρχισαν επιτέλους να λαμβάνουν υπόψη τους το πόσο επικίνδυνη είναι αυτή τη στιγμή η ζωή των μεταναστών εργατών στις ευρωπαϊκές καλλιέργειες. Μια ομάδα μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συνέταξαν πρόσφατα ένα διακομματικό ψήφισμα, το οποίο ζητούσε από την γεωργική πολιτική να λάβει υπόψη της τα δικαιώματα των μεταναστών εργατών.
Ισχυρίζονται, ότι η κρίση «έχει επιδεινώσει το κοινωνικό ντάμπινγκ και την υπάρχουσα επισφαλή κατάσταση των πολλών μετακινούμενων εργατών» και αποκάλυψε ελλείψεις στην εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας. Από τα 705 μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα 593 ενέκριναν το ψήφισμα τον Ιούνιο.
Όμως αυτή η ανάλυση, δεν είναι η πρώτη του είδους της. Και στο παρελθόν, η οργή γι’ αυτό το εκμεταλλευτικό σύστημα δεν κράτησε πολύ. Ωστόσο, οι βουλευτές ελπίζουν ότι, η κρίση του Covid θα βοηθήσει στην ενίσχυση των δίκαιων συνθηκών εργασίας καθώς και πιο εντατικών επιθεωρήσεων, οι οποίες θα μπορούσαν να προσφέρουν μια ελπίδα σε εκατομμύρια εποχικούς εργαζόμενους.
Ο Gaia ο συνδικαλιστής, ανέφερε την περίπτωση των 11 Ρουμάνων από το αγρόκτημα Schaefer στην κρατική κυβέρνηση Ρηνανίας-Παλατινάτο, όπου βρίσκεται το αγρόκτημα. Θέλει να απαιτήσει 1.200€ σε εκκρεμείς αμοιβές ανά άτομο, καθώς οι εργαζόμενοι έχουν δώσει την συγκατάθεσή τους.
Ο George Mitache έχει διαγράψει τα χρήματα. Δεν ελπίζει ότι θα λάβει τις πληρωμές του από την Γερμανία. Σε αυτό το ζεστό βράδυ στα τέλη Ιουνίου, τον επισκέπτονται τα πεθερικά του. Κρατά την κόρη του στα χέρια, μια γάτα του έχει γρατζουνίσει τα πόδια. Μιλούν για τον μεσολαβητή από το γειτονικό χωριό. Αυτά που υποσχέθηκε ο άντρας αυτός ήταν σχεδόν όλα ψέματα. Λέει πως η ιδέα ενός διαμεσολαβητή είναι παράξενη, κάτι που δεν θα μπορούσε ο ίδιος να κάνει.
«Δεν είμαι καλός στο να παίζω με τις ελπίδες των άλλων ανθρώπων».
