Η περίοδος που διανύουμε αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, είναι σίγουρα ιστορική. Όχι τόσο για την ολοένα και αυξανόμενη φτωχοποίηση του πληθυσμού, την ανεργία, την εργασιακή εκμετάλλευση και τόσα άλλα που τείνουν πια να μετατραπούν σε μια κανονικότητα. Η ιστορικότητα της στιγμής έγκειται κυρίως στο ότι οι πάλαι ποτέ αστέρες των μίντια, οι μεγαλοεκδότες και μεγαλοδημοσιογράφοι που ήταν πάντοτε στο απυρόβλητο, σιγά – σιγά απομυθοποιούνται.
Ηχηρά ονόματα του εγχώριου Τύπου βρίσκονται ξαφνικά να χρωστούν εκατομμύρια ευρώ προς το ελληνικό Δημόσιο, να έχουν απλήρωτο προσωπικό για πάνω από τρεις μήνες και να βλέπουν τις κυκλοφορίες των εφημερίδων τους να πέφτουν διαρκώς. Κάποιοι, έχουν εφεύρει έναν ας το πούμε δελεαστικό τρόπο προκειμένου να ανεβάσουν τις πωλήσεις των εντύπων τους. Αντιλαμβανόμενοι το τεράστιο οικονομικό πλήγμα των πολιτών, προσφέρουν μαζί με την εφημερίδα και κουπόνια σουπερ μάρκετ (!).
Κάποιοι άλλοι, μη μπορώντας να συμβιβαστούν με τη δημοσιογραφική τους ανυπαρξία, αναζητούν μανιωδώς εργασιακή στέγη στα μίντια. Άνθρωποι που μέχρι πρότινος εργαζόντουσαν στο πρώτο κανάλι της χώρας, πλέον βρίσκονται με μια μέτρια έως κακή εκπομπή σε κανάλι με ελάχιστη τηλεθέαση ικανοποιώντας τη ματαιοδοξία τους και χάνοντας κάθε ίχνος αξιοπιστίας.
Κανείς δε θα φανταζόταν πριν από πέντε χρόνια πως ισχυρά εκδοτικά συγκροτήματα και δημοσιογράφοι με κύρος και παχυλούς μισθούς, θα έφταναν ξαφνικά στο σημείο μηδέν. Ωστόσο, η κατρακύλα των ελληνικών μέσων ενημέρωσης δεν σταματά εδώ. Τα εναπομείναντα μίντια απασχολούν εργαζόμενους με εξευτελιστικούς μισθούς και ωράρια που ξεπερνούν τις δέκα ώρες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μιας φίλης μου δημοσιογράφου, 37 ετών. Της ζήτησαν πρόσφατα από μικρό κανάλι της πρωτεύουσας να εργάζεται σε καθημερινή βάση 12 ώρες και 2 Σαββατοκύριακα το μήνα με μισθό που δεν θα ξεπερνά τα 120 ευρώ το μήνα καθαρά!!
Εκτός λοιπόν από τη χρεοκοπία μεγάλων τηλεοπτικών σταθμών και εφημερίδων, παρατηρείται και το φαινόμενο της πλήρους απαξίωσης της δημοσιογραφικής δουλειάς. Και μπορεί η 37χρονη φίλη μου να αρνήθηκε να «εργαστεί» στο εν λόγω κανάλι, αλλά είμαι σίγουρη πως θα βρεθεί κάποιος άλλος, νεότερος, που θα αποδεχθεί αυτή τη θέση. Και ίσως με τον καιρό δε θα μας ξενίζει ένας μισθός των 120 ευρώ το μήνα…..
Έναν άλλον τρόπο που έχουν υιοθετήσει οι εργοδότες στα ελληνικά μίντια είναι να πληρώνουν τους εργαζόμενους τον μισό μισθό. Ναι, καλά διαβάσατε. Καταβάλουν το μισό του μισθού και μετά από δύο με τρεις μήνες δίνουν και το άλλο μισό. Φυσικά κανείς δεν αντιδρά διότι ξέρει πως αν υψώσει το ανάστημά του και διαμαρτυρηθεί, θα απολυθεί. Κι αν απολυθεί, πολύ δύσκολα θα βρει δουλειά στο χώρο της δημοσιογραφίας, έτσι όπως αυτός έχει διαμορφωθεί εν έτη 2017.
Το θέμα είναι πως ακόμη κι αυτοί που υπομένουν τις ταπεινωτικές αυτές πρακτικές, στην πραγματικότητα δεν ασκούν το επάγγελμα του δημοσιογράφου. Πρόκειται για εργαζόμενους – δέσμιους, που δουλεύουν σα ρομπότ σε διάφορα «ειδησεογραφικά» sites, κάνοντας copy paste τις ειδήσεις από άλλα sites.
Η δημοσιογραφική έρευνα και τα ρεπορτάζ δρόμου έχουν μετατραπεί, δυστυχώς, σε πολυτέλεια για τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία αρέσκονται σε posts με ημίγυμνες γυναίκες προκειμένου να ανεβάσουν όσο περισσότερο γίνεται τα views. Αυτό θεωρείται επιτυχία για τις ελληνικές, ειδησεογραφικές υποτίθεται, ιστοσελίδες.
Οι σκεπτόμενοι πολίτες αυτού του τόπου, δεν έχουν καν συσκευή τηλεόρασης στο σπίτι τους, κι αν έχουν, δεν τη χρησιμοποιούν. Προτιμούν να ενημερώνονται από διάφορα εναλλακτικά μπλογκς αλλά και από αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σε μια λοιπόν τόσο δύσκολη περίοδο για την οικονομία και την πολιτική, η δημοσιογραφία στην Ελλάδα έχει απαξιωθεί όσο ποτέ άλλοτε. Το μόνο στο οποίο ελπίζω είναι να αναλάβει τα ηνία η νέα γενιά δημοσιογράφων και να δημιουργηθούν ψηφιακά μέσα που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της εποχής. Κι επειδή βρίσκομαι σε αυτόν τον χώρο κάποια χρόνια, μπορώ να πω με σιγουριά πως υπάρχουν ικανοί δημοσιογράφοι, με ταλέντο και όρεξη για ρεπορτάζ κι όχι για αυτοπροβολή, προπαγάνδα και αλισβερίσι με τραπεζίτες.
Είναι λοιπόν αυτή η δοκιμασία που περνάμε σαν λαός μια ευκαιρία να αλλάξει προς το καλύτερο το μιντιακό πεδίο στην Ελλάδα; Σίγουρα ναι. Το κατά πόσο αυτό θα συμβεί, εδώ θα είμαστε να το συζητήσουμε.
Γράφει η Κέλλυ Φαναριώτη
(Το αρχικό κείμενο δημοσιεύθηκε στα Αγγλικά από την Κέλλυ Φαναριώτη, στο huffingtonpost.com)
