Πριν πολλά χρόνια, όταν διάβασα τις πρώτες αράδες, έγινε ένας από τους πιο ουσιαστικούς και πολυαγαπημένους ανθρώπους της ζωής μου. Αξίζει να τον ξαναδιαβάσουμε.
Αλμπέρ Καμί – Ο επαναστατημένος άνθρωπος
«Ο δούλος που ξεσηκώνεται ενάντια στον αφέντη του δεν αρνιέται τον αφέντη σαν ύπαρξη. Τον αρνιέται σαν αφέντη. Αρνιέται ότι είχε το δικαίωμα να τον αγνοήσει αυτόν, τον δούλο, σαν ανάγκη.
Ο αφέντης είναι έκπτωτος στον βαθμό που δεν ανταποκρίνεται σε μια ανάγκη που παραμελεί.
Αν οι άνθρωποι δεν μπορούν να συγκριθούν με μια κοινή αξία, που ν’ αναγνωρίζεται απ’ όλους στον καθένα, τότε ο άνθρωπος θα ήταν ακατανόητος στον άνθρωπο.
Ο επαναστάτης απαιτεί να του αναγνωρίσουν καθαρά αυτήν την αξία γιατί υποψιάζεται ή ξέρει ότι χωρίς αυτήν την αρχή η αταξία και το έγκλημα θα βασίλευαν στον κόσμο.
Η εξέγερση εκδηλώνεται μέσα του σαν διεκδίκηση σαφήνειας κι ενότητας.
Η πιο στοιχειώδης εξέγερση εκφράζει κατά παράδοξο τρόπο τη βαθιά επιθυμία για τάξη.
Ο μεταφυσικός επαναστάτης λοιπόν δεν είναι οπωσδήποτε άθεος, όπως θα μπορούσαμε να πιστεύουμε, αλλά είναι σίγουρα βλάσφημος.
Όσο προχωρεί, η περιγραφή συμφωνεί περισσότερο με τον μεταφυσικό επαναστάτη. Αυτόν που υψώνεται πάνω από έναν θρυμματισμένο κόσμο για να διεκδικήσει την ενότητα.
Μάχεται με την αρχή της δικαιοσύνης που βρίσκεται μέσα του ενάντια στην αρχή της αδικίας που υπάρχει στον κόσμο.
Δεν θέλει λοιπόν στην αρχή τίποτ’ άλλο από το να δώσει λύση σ’ αυτήν την αντίφαση, να εγκαθιδρύσει το ενωτικό βασίλειο της δικαιοσύνης αν μπορεί ή της αδικίας αν τον σπρώξουν στα άκρα. Στο μεταξύ καταγγέλλει την αντίφαση.
Αμφισβητώντας την ανθρώπινη φύση σ’ αυτό που της στερεί την ολοκλήρωση (τον θάνατο) και σ’ αυτό που τη διασπά (τον πόνο) η μεταφυσική επανάσταση είναι η αιτιολογημένη διεκδίκηση μιας ευτυχισμένης ενότητας ενάντια στα δεινά της ζωής και στον θάνατο.
Αφού η ποινή του θανάτου καθορίζει γενικά την ανθρώπινη φύση, η εξέγερση είναι το επακόλουθό της κατά κάποιον τρόπο. Αρνούμενος τη θνητή του φύση, ο επαναστάτης αρνιέται ν’ αναγνωρίσει και τη δύναμη που τον κάνει να ζει μ’ αυτόν τον όρο.
Ο μεταφυσικός επαναστάτης λοιπόν δεν είναι οπωσδήποτε άθεος, όπως θα μπορούσαμε να πιστεύουμε, αλλά είναι σίγουρα βλάσφημος.
Μόνο που είναι πρώτα απ’ όλα βλάσφημος στ’ όνομα της τάξης, καταγγέλλοντας τον Θεό σαν τον πατέρα του θανάτου και σαν το μεγαλύτερο σκάνδαλο.»
Από την προσωπική σελίδα του Κατριβέση Δημήτρη
Εικόνα: The Daughter of the Revolution, Daniel Cromer
