” Δεν δουλεύεις αρκετά, χρειάζεται περισσότερο”
Ήταν η πρώτη φορά που άκουγε τέτοια παρατήρηση ο Χρίστος. Δεκαπέντε χρόνια που πέρασε στην ξένη, όλοι είχανε να λένε για την εργατικότητα και την αφοσίωσή του· από τα πανεπιστήμια που σπούδασε μέχρι τις εταιρείες με τις οποίες συνεργάστηκε.
Μα κι όταν πήρε την απόφαση να επιστρέψει, κέρδισε την εκτίμηση και τον σεβασμό του κοινωνικού του περίγυρου. Μονίμως σκυμμένος πάνω απ’ την οθόνη του υπολογιστή όση ώρα βρισκόταν στη δουλειά, ένεκα της φύσης του επαγγέλματος που ασκούσε.
Ούτε τηλεφωνήματα σε φίλους, ούτε λίγο χαζολόγημα στο διαδίκτυο, ούτε σύντομα διαλείμματα για ξεμούδιασμα ή ένα γρήγορο καφεδάκι στα γειτονικά καφέ συνήθιζε να επιτρέπει στον εαυτό του· μικρά και φυσιολογικά καταφύγια, δηλαδή, για όλους όσοι κάνουν δουλειές γραφείου, αυτός τα θεωρούσε ανώφελη σπατάλη χρόνου. Ο πιο αμείλικτος κι αδυσώπητος κριτής του, άλλωστε, πάντοτε ήταν ο ίδιος του ο εαυτός.
Κι όταν ξεκίνησε ετούτη τη συνεργασία με το καινούργιο αφεντικό, ρίχτηκε στη δουλειά ξανά με την ίδια νοοτροπία κι όρεξη· απ’ τις εννιά μέχρι τις πέντε, στη διάρκεια του οχτάωρου που προέβλεπε η σύμβασή του, αυτός εκεί, απόλυτα δοσμένος στο καθήκον και αποτραβηγμένος από τον άλλον κόσμο.
Όχι γιατί τον είχαν εμποτίσει η ματαιοδοξία κι η παραδοπιστία, άλλωστε ποτέ του δεν πλανήθηκε την πλάνη της καριέρας, αλλά γιατί έτσι ήταν μαθημένος κι αυτή τη συμπεριφορά τού υπαγόρευε η συνείδησή του.
Κι απέμεινε ξερός σαν άκουσε τη φράση ετούτη από την άλλη άκρη της γραμμής· άφωνος έκλεισε τ’ ακουστικό κι έκανε μια μεγάλη παύση, να συνέλθει. Δεν έπιασε αμέσως το νόημα των λέξεων κι άρχισε να αμφιβάλλει για τον εαυτό του. Δηλαδή τι άλλο θα έπρεπε να κάνει; Μήπως δουλεύει με λανθασμένο τρόπο και σπαταλά πολύτιμες δυνάμεις σε ανούσιες υποθέσεις;
Μήπως οι τεχνικές του ξεπεράστηκαν και οι γνώσεις του χρειάζονται αναβάθμιση; Λες να τον πήρανε τα χρόνια και να έχασε την πρότερη ενέργειά του; Πολλές φορές σε ξεπερνάνε οι εξελίξεις κι η εποχή, δίχως να το καταλαβαίνεις.
Μα έπειτα άρχισε το μυαλό του να δουλεύει και φωτιστήκανε, θαρρείς με φώτα νέον, εκείνο το «αρκετά» και το «περισσότερο», που διατυπωθήκανε κι εμφατικά στην εκφορά τους. Δεν ήτανε το πρόβλημα ούτε η ποιότητα, ούτε η αποτελεσματικότητα της εργασίας του· το οχτάωρο ήτανε το θέμα.
Δεν άρεσε στ’ αφεντικό που ο Χρίστος έφευγε στην ώρα του, όταν συνάδελφοί του έμεναν πολύ πέραν του ωραρίου, για απλήρωτες κι αδήλωτες υπερωρίες. Και αντιλήφτηκε πως στην καινούργια του δουλειά δεν θέλανε εργαζόμενους, μα υποταχτικούς, που θ’ αμείβονταν για προκαθορισμένες υπηρεσίες και θα παρείχαν αγόγγυστα πολλαπλάσιες.
Επιθυμούσαν στρατιώτες διαθέσιμους ολόκληρο το εικοσιτετράωρο, με ανοιχτά τηλέφωνα διαρκώς και πρόθυμους να παρατήσουνε ελεύθερο χρόνο, παιδιά και σύντροφο, για να τεθούν στη διάθεση της εταιρείας, στο πρώτο κατεπείγον σάλπισμα, πέρα από τα καταγεγραμμένα τους καθήκοντα.
Κι αυτά να ήταν ο κανόνας και όχι η λογική εξαίρεση. Και κίνητρο μοναδικό «το καλό της επιχείρησης»· να «μείνει το μαγαζί ανοιχτό» για να κρατήσουν τον λειψό μισθό και τη δουλειά τους· αυτή η ανταμοιβή για τον παραπάνω κόπο τους, κι ας καταλάβαιναν πως οι δουλειές δεν πήγαιναν καθόλου άσχημα και πως αντέχει μια χαρά στον ανταγωνισμό η εταιρεία.
Πείσμωσε ο Χρίστος απ’ το θράσος κι αποφάσισε να κάνει την επανάστασή του· όχι απλά να μην ενδώσει στον κεκαλυμμένο εκβιασμό, αλλά καθημερινά στις πέντε το απόγευμα ακριβώς, με το πέρας του οχταώρου, να έχει ήδη κλείσει εφαρμογές και υποθέσεις και να αποχωρεί απ’ το γραφείο.
Οχι να θυσιάζει τέταρτα και μισάωρα σε διεκπεραιώσεις απ’ το σπίτι, όπως έκανε συχνά, κι ούτε να απαντά μέχρι την επομένη σε τηλεφωνήματα και ηλεκτρονικά μηνύματα που έχουνε να κάνουνε με τη δουλειά, όπως συνέβαινε συνήθως. Και ό,τι θέλει ας γίνει.
Ένα άρθρο του Λευτέρη Κουγιουμουτζή για το http://www.efsyn.gr/
