fbpx

Όσα μάθαμε ψάχνοντας για εργασία

Ο σύγχρονος μύθος του Σισύφου και η εργασιακή ικανοποίηση

στo Workerland

Θέλω να λαμβάνω τα νέα άρθρα του IforINTERVIEW με e-mail.

Στείλε μας την ιστορία σου

Ο σύγχρονος εργάτης όλες τις μέρες της ζωής του κάνει την ίδια δουλειά

Στην Ελλάδα του 2016, όπου πολλές εμπειρίες από ποικίλα εργασιακά backgrounds, έχουν ως κοινό παρανομαστή τις υπερωρίες, το σεξισμό, τις χαμηλές οικονομικές απολαβές καθώς και πολλά άλλα αρνητικά στοιχεία, η έννοια της εργασιακής ικανοποίησης φαίνεται να απειλείται παρατεταμένα.

Σχεδόν έναν αιώνα πριν, στο Σικάγο, στην εταιρία Hawthorne διεξάχθηκε μία σειρά πειραμάτων, τα οποία αποσκοπούσαν στη μελέτη των παραγόντων επιρροής της ικανοποίησης των εργαζομένων. Οι ερευνητές, αφού χώρισαν τις ομάδες τους στις πειραματικές και σε εκείνες του ελέγχου, παρατήρησαν ότι όποτε τους ενημέρωναν πως οι υπεύθυνοι άλλαζαν το φωτισμό ή δημιουργούσαν μικρότερες ομάδες εργαζομένων με βάση τις ανάγκες τους, αυξανόταν η παραγωγικότητά των εργαζομένων. Στο πρώτο συμπέρασμα λοιπόν που κατέληξαν, ήταν ότι τα κίνητρα των εργαζομένων επηρεάζονται και από άλλους παράγοντες πέραν των οικονομικών απολαβών. Οι εργαζόμενοι ένιωσαν ότι υπάγονταν σε μία διεύθυνση η οποία ενδιαφέρθηκε για τις ανάγκες τους, για τη διεξαγωγή της εργασίας τους με τρόπο που θα τους ήταν πιο ξεκούραστος και πιο κοντά στα δεδομένα τους.

 Το να δηλώνει κάποιος πως είναι υπάλληλος

της Microsoft λόγου χάρη, απαντά μερικώς

στο ερώτημα «Ποιος είμαι»

Έτσι, ξεκίνησε ένας μακροχρόνιος ερευνητικός και μη, διάλογος σχετικά με το τι είναι η εργασιακή ικανοποίηση και πως αυτή θα μπορούσε να επιτευχθεί σε ένα εργασιακό περιβάλλον. Σε μία σχετικά πρόσφατη συγκριτική έρευνα (Xanthopoulou et al., 2012), μεταξύ Ελλάδας και Ολλανδίας, μελετήθηκε το burn- out, το οποίο είναι συνυφασμένο με αρνητικά συναισθήματα εξουθένωσης, πίεσης και άγχους και ο αντίθετος πόλος αυτού, ο οποίος χαρακτηρίζεται από ζωτικότητα, απορρόφηση και δέσμευση με το εργασιακό πλαίσιο.  Η δέσμευση του εργαζομένου με το εργασιακό του περιβάλλον, συνδυάζεται με θετικά συναισθήματα και σχετίζεται από τη διάθεση του να ξυπνήσει το πρωί και να πάει στη δουλειά του, μέχρι τη θέλησή του να υπερασπιστεί τον οργανισμό στην περίπτωση μίας κρίσης.  Η δέσμευση επίσης, σχετίζεται με την ταυτοποίηση του εργαζομένου με τον οργανισμό στον οποίο υπάγεται. Το να δηλώνει κάποιος πως είναι υπάλληλος της Microsoft λόγου χάρη, απαντά μερικώς στο ερώτημα «Ποιος είμαι». Ντύνει δηλαδή το άτομο, με μία ταυτότητα τόσο σημαντική για την ιδιοσυγκρασία του, όσο θα μπορούσε να είναι μία ταυτότητα που απορροφά 8 απαιτητικές ώρες από την ημέρα του.

Εργασιακής δημοκρατία: Η έννοια αυτή, σχετίζεται με τη δυνατότητα του εργαζομένου να ασκεί τις πολιτικές του δεξιότητες στον εργασιακό του χώρο, υπό το πρίσμα ότι θα συμμετέχει στη λήψη των αποφάσεων, στα meetings, θα μπορεί να έχει λόγο για το ωράριο και τις άδειές του και κυρίως θα μπορεί να εκφράζει ανοιχτά οποιαδήποτε τυχόν δυσαρέσκεια

Η  ζωτικότητα, η απορρόφηση και η δέσμευση των Ελλήνων εργαζομένων βρέθηκαν να υστερούν σε σχέση με εκείνες των Ολλανδών. Η εργασιακή ανασφάλεια που έχει ενταθεί με τη βαθιά ρίζωση της οικονομικής κρίσης, μπορεί να αποτελέσει ένα από τα πιο οδυνηρά συναισθήματα ενός εργαζομένου. Το να μη γνωρίζει κάποιος αν αύριο θα μπορεί να βρίσκεται στην  ίδια εργασιακή  θέση, προκαλεί απογοήτευση, ανασφάλεια και έντονο άγχος. Μάλιστα, οι διάφορες απειλές που λαμβάνουν χώρα με ευρέως  γνωστή, εκείνη της περιόδου του δημοψηφίσματος όπου πολλοί εργοδότες έβαζαν  το μαχαίρι στο λαιμό πολλών εργαζομένων ότι αν δεν ψηφίσουν «ναι», θα απολυθούν, παραπέμπουν σε εργασιακό εκφοβισμό, ο οποίος μόνο να εντείνει την εργασιακή ανασφάλεια μπορεί.

 Εκείνο που εκ βαθέων εκλείπει από τους σύγχρονους εργασιακούς χώρους και που θα ήταν ιδιαίτερα ζωτικός παράγοντας για την ικανοποίηση των εργαζομένων, ειδικά στην περίπτωση που εκλείπουν οι ικανοποιητικές οικονομικές απολαβές, είναι εκείνος της εργασιακής δημοκρατίας. Η έννοια αυτή, σχετίζεται με τη δυνατότητα του εργαζομένου να ασκεί τις πολιτικές του δεξιότητες στον εργασιακό του χώρο, υπό το πρίσμα ότι θα συμμετέχει στη λήψη των αποφάσεων, στα meetings, θα μπορεί να έχει λόγο για το ωράριο και τις άδειές του και κυρίως θα μπορεί να εκφράζει ανοιχτά οποιαδήποτε τυχόν δυσαρέσκεια. Η εργασιακή αυτονομία και η πρόσωπο- με πρόσωπο συμμετοχή είναι κομβικές για την ικανοποίηση του εργαζομένου και ξεφεύγουν από το αποτέλεσμα της στυγνής παραγωγικότητας. Ο στόχος της εργασιακής δημοκρατίας είναι η δημοκρατία. Δεν είναι πρωταρχικά η αυξημένη παραγωγικότητα, η αποτελεσματικότητα ή οι βιομηχανικές σχέσεις ( ακόμη και αν αυτά τα πράγματα μπορεί να προκύπτουν από τη δημοκρατία), κυρίως είναι η διεύρυνση της δικαιοσύνης, της ισότητας, της ελευθερίας, των δικαιωμάτων των πολιτών και η προστασία των ενδιαφερόντων των πολιτών, όλα συγγενή με τους δημοκρατικούς σκοπούς. (Pateman, 1976)

sisyphus

Εάν κάθε οργανισμός τόσο ιδιωτικός όσο και δημόσιος, φρόντιζε να ενημερώνεται για την ικανοποίηση των εργαζομένων καθώς επίσης και να λαμβάνει πρωτοβουλίες για να τη βελτιώσει, τότε ο εργασιακός Μεσαίωνας στον οποίο φαίνεται να ζούμε εδώ και πολλά χρόνια, να μπορούσε να εξυγιανθεί έστω σε ένα μικρό βαθμό.

Οι θεοί είχαν καταδικάσει τον Σίσυφο να κυλάει αδιάκοπα ένα βράχο ως την κορυφή ενός βουνού απ’ όπου η πέτρα, με το βάρος της, ξανάπεφτε. Είχαν σκεφτεί, κάπως δικαιολογημένα, πως δεν υπάρχει πιο φοβερή τιμωρία απ’ τη χωρίς όφελος και ελπίδα εργασία. Εάν αυτός ο μύθος είναι τραγικός, είναι γιατί ο ήρωας του έχει συνείδηση. Ο σύγχρονος εργάτης όλες τις μέρες της ζωής του κάνει την ίδια δουλειά και αυτή η μοίρα δεν είναι λιγότερο παράλογη. (Camus, 1973).

Γράφει η Μάιρα Ζαρέντη, Ψυχολόγος

© I for Interview team

Σε περίπτωση που επιλέξατε να αναδημοσιεύσετε κάποιο κείμενό μας στο δικό σας site, σας ευχαριστούμε ιδιαίτερα εκ των προτέρων για την προτίμηση! Ωστόσο,  να σας υπενθυμίσουμε το πόσο ευχάριστο και δίκαιο είναι να ακολουθούνται οι δεοντολογικοί κανόνες που ορίζουν τη σωστή και λειτουργική αναφορά στην αρχική  πηγή ( δλδ. αναγραφή πλήρους ονόματος του site μας και ενεργό link που ανακατευθύνει στο πρωτότυπο άρθρο). Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζετε τον κόπο και τη δουλειά μας και σας ευχαριστούμε διπλά!

Leave a Reply

Your email address will not be published.

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Φρέσκα άρθρα στο Workerland

Στην Κορυφή