fbpx

Όσα μάθαμε ψάχνοντας για εργασία

Ρωσία 1917 | Φεβρουαριανή Επανάσταση και το τέλος των Τσάρων

στo Workerland

Θέλω να λαμβάνω τα νέα άρθρα του IforINTERVIEW με e-mail.

Στείλε μας την ιστορία σου

Τον Φεβρουάριο του 1917 ξεκίνησε η κατάρρευση του Τσάρου Νικόλαου ΙΙ, η οποία θα σήμαινε και το τέλος της τσαρικής αυτοκρατορίας στη Ρωσία μετά από δυόμιση χρόνια πολέμου και με πάνω από δύο δεκαετίες δυσαρέσκειας με την τσαρική κυριαρχία. Όπως συνέβη και με την αναταραχή του 1905, έτσι και η Φεβρουαριανή Επανάσταση ήταν μια αυθόρμητη και όχι μια οργανωμένη λαϊκή εξέγερση, στην καρδιά της οποίας υπήρξαν οι ελλείψεις καυσίμων και τροφίμων, με τις ελλείψεις των τροφίμων να πλήττουν τις ρωσικές πόλεις μόλις λίγους μήνες μετά την έναρξη του πολέμου. Τον Απρίλιο και το Μάιο του 1915, τόσο η Αγία Πετρούπολη όσο και η Μόσχα παρέλυσαν από τα «πογκρόμ τροφίμων» και γυναίκες και άνδρες διαμαρτύρονταν για τη διαθεσιμότητα σε κρέας και ψωμί. Οι διαμαρτυρίες όμως αυτές ήταν απλά μια γεύση για το τι θα ακολουθούσε και μέχρι το τέλος του 1916 η έλλειψη τροφής είχε κάνει τα πράγματα πολύ πιο κρίσιμα. Αν και ο πόλεμος είχε αυξήσει τη ζήτηση τροφίμων η παραγωγή είχε μειωθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και η Αγία Πετρούπολη αναγκάστηκε να παρακρατήσει τα σιτηρά 31 διαφορετικών επαρχιών. Κάποιες ιστορικές αναφορές υποστηρίζουν πως η παραγωγή των Ρώσων αγροτών ήταν ικανή να θρέψει όλο το έθνος, όμως τα προϊόντα δεν έφταναν ποτέ στις πόλεις.

Γυναίκες διαμαρτύρονται στους δρόμους της Αγίας Πετρούπολης

Κατά τη διάρκεια του χειμώνα 1916-17, οι ελλείψεις τροφίμων είχαν πια καταστεί επικίνδυνες, με μία από τις αιτίες να είναι οι πολύ κακές καιρικές συνθήκες οι οποίες έκοψαν τις σιδηροδρομικές συνδέσεις της επαρχίας με τις πόλεις. Η έλλειψη ψωμιού ήταν πια ενδημία και το Φεβρουάριο του 1917 οι υπουργοί έκαναν διανομή ψωμιού, γεγονός που αύξησε τις αναταραχές και τις λεηλασίες. Μέχρι το τέλος του μήνα, σχεδόν 200.000 άνθρωποι στην πόλη κατέβηκαν σε απεργίες, κάτι που θα έπρεπε να έχει ανησυχήσει την τσαρίνα, η οποία είχε τον ουσιαστικό έλεγχο αφού ο τσάρος βρισκόταν στο μέτωπο. Η ίδια όμως αποκάλεσε τους απεργούς “κίνημα χούλιγκαν”, γράφοντας στο σύζυγό της πως “αν ο καιρός ήταν κρύος πιθανόν αυτοί οι άνθρωποι θα ήταν στα σπίτια τους”. Κι αυτή η κίνηση της τσαρίνας αποδείχτηκε εκ των υστέρων πόσο εσφαλμένη ήταν.

Η Αλεξάνδρα δεν ήταν πολύ δημοφιλής στο ρωσικό κοινό, ήταν αδέξια και συγκρατημένη με το πλήθος και το βασικότερο, ήταν Γερμανίδα πριγκίπισσα και κάποιοι ήταν καχύποπτοι απέναντί της. Όμως, η τσαρίνα, απέκτησε μεγάλη επιρροή στο διορισμό των υπουργών της κυβέρνησης για να είναι σίγουρη πως κανένας δεν θα μπορέσει να αμφισβητήσει την εξουσία του τσάρου και σε κάποιες περιπτώσεις διόριζε λιγότερο ικανούς και λιγότερο απειλητικούς υπουργούς. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα πρόσωπα της κυβέρνησης να είναι όλο και λιγότερο αποτελεσματικά, κάτι που δεν είχε επιπτώσεις όσο η Ρωσία βρισκόταν σε κατάσταση ειρήνης, όμως με τον πόλεμο αυτό έδρασε καταλυτικά για την καταστροφή της τσαρικής μοναρχίας. Όταν η τσαρίνα ξεκίνησε να επηρεάζεται από τον Ρασπούτιν, η αυτοκρατορική οικογένεια άρχισε να υπολείπεται υπόληψης.

Η τσαρίνα Αλεξάνδρα με το γιο της Αλέξη

Ο Ρασπούτιν ήταν ένας μοναχός από τη Σιβηρία κι οι φήμες τον ήθελαν να είναι μέλος της Khlyst μιας ακραίας υπόγειας αίρεσης η οποία είχε διαχωριστεί από την ορθόδοξη εκκλησία. Η φήμη του ως μέθυσο και γυναικά δεν του άφηνε περιθώρια εκτίμησης. Ο Ρασπούτιν ξεκίνησε να έχει στενές επαφές με την τσαρική οικογένεια όταν η Αλεξάνδρα τον κάλεσε για να θεραπεύσει τον μοναχογιό της Αλέξη, ο οποίος  έπειτα από έναν τραυματισμό υπέφερε από αιμορραγίες, αν και στην πραγματικότητα ήταν αιμοφιλικός, κάτι που δεν ήταν ιδιαίτερα γνωστό. Ο Ρασπούτιν συμβόλιζε όλα τα λάθη της τσαρικής κυβέρνησης. Τουλάχιστον έτσι τον έβλεπε το ρωσικό κοινό κι η δολοφονία του στο τέλος του 1916 δεν μπορούσε να αποτρέψει την κοινή γνώμη η οποία ήταν ήδη σθεναρά διαμορφωμένη εναντίον της μοναρχικής οικογένειας.

Ο μοναχός Ρασπούτιν

Επιστρέφοντας στον Φεβρουάριο του 1917, για 15 ολόκληρες ημέρες ο τσάρος αγνοούσε τα μηνύματα που  ζητούσαν την επιστροφή του στην πόλη. Η απάντησή του ήταν να στέλνει την τσαρική φρουρά της Πετρούπολης να καθαρίζει τους δρόμους. Εν τω μεταξύ, η Κρατική Δούμα, αφού είχε αποκτήσει σχέσεις εμπιστοσύνης με τους αντί-τσαριστές, ζητούσε την αντικατάσταση των υπουργών. Ο πρόεδρος της Δούμα Rodzianko τηλεγράφησε στον τσάρο ότι στην πόλη επικρατεί αναρχία, πως η κυβέρνηση έχει παραλύσει και πως οποιαδήποτε καθυστέρηση σημαίνει θάνατος. Η υπερβολική αντίδραση του Rodzianko ενόχλησε τον τσάρο ο οποίος έκανε ακόμα ένα τραγικό λάθος ζητώντας τη διάλυση της Δούμα, η οποία όμως το αρνήθηκε, συνέχισε να συναντάται και μάλιστα δημιούργησε μία επιτροπή 12 ανδρών οι οποίοι απαιτούσαν προσωρινή εθνική κυβέρνηση. Στις 28 Φεβρουαρίου, οι Σοβιετικοί έκαναν μεταρρύθμιση και πλέον αποτελούμενοι από Μενσεβίκους και σοσιαλιστές επαναστάτες δεσμεύτηκαν να εκπροσωπούν τα συμφέροντα των εργαζομένων, των στρατιωτικών και των ναυτικών και πλέον η Ρωσία είχε δύο νέες πολιτικές οντότητες: μία μη εκλεγμένη αλλά εξουσιοδοτημένη από την Κρατική Δούμα και μία χωρίς επίσημη εξουσία, αλλά με τη στήριξη των δυσαρεστημένων μαζών.

Παρά τη μεγάλη σημασία των δύο αυτών νέων πολιτικών οντοτήτων, η πιο κρίσιμη ομάδα υπήρξε ο Αυτοκρατορικός Στρατός, ο οποίος αν ακολουθούσε τις διαταγές του τσάρου θα είχε καταστείλει την Φεβρουαριανή Επανάσταση, κάτι που δεν έκανε ύστερα από συζητήσεις με τη Δούμα, η οποία φοβόταν μια επικείμενη σφαγή και έναν εμφύλιο πόλεμο. Τα τάγματα που στέλνονταν να ασχοληθούν με τους διαδηλωτές, συχνά δεν έκαναν τίποτα. Κάποιοι από αυτούς αποσύρθηκαν κι άλλοι εισχώρησαν στο χώρο των διαδηλωτών. Μία διμοιρία η οποία είχε εντολή να κάψει τους διαδηλωτές, προτίμησε να εκτελέσει τον διοικητή της.

Τελικά, λόγω των γεγονότων, ο τσάρος αποφάσισε να επιστρέψει στην Αγία Πετρούπολη, αλλά σύντομα το ταξίδι του αναβλήθηκε λόγω καταστροφών των σιδηροδρομικών γραμμών. Στις 2 Μαρτίου συναντήθηκε στο σιδηροδρομικό σταθμό με μια επιτροπή της Δούμα η οποία απαίτησε την παραίτησή του και ο τσάρος ζήτησε χρόνο να μιλήσει με τους στρατηγούς του, αφού ο ίδιος πίστευε ακόμα πως με τη βία θα μπορούσε να σώσει την κατάσταση, όμως η Δούμα ήταν ήδη προετοιμασμένη, δείχνοντάς του τα τελεσίγραφα των στρατηγών του που απαιτούσαν την παραίτησή του. Τελικά, ο Νικόλαος αναγκάστηκε να παραιτηθεί του θρόνου του και να δώσει τη θέση του στον αδερφό του Μιχαήλ, ο οποίος αρνήθηκε να δεχτεί το στέμμα, ο θρόνος έμεινε άδειος κι έτσι τελείωσε η 300 ετών δυναστεία των Ρομανώφ.

Ο τσάρος Νικόλαος ΙΙ μία μέρα πριν συναντηθεί με τους εκπροσώπους της Δούμα.

 

Πηγές:

© I for Interview team

Σε περίπτωση που επιλέξατε να αναδημοσιεύσετε κάποιο κείμενό μας στο δικό σας site, σας ευχαριστούμε ιδιαίτερα εκ των προτέρων για την προτίμηση! Ωστόσο,  να σας υπενθυμίσουμε το πόσο ευχάριστο και δίκαιο είναι να ακολουθούνται οι δεοντολογικοί κανόνες που ορίζουν τη σωστή και λειτουργική αναφορά στην αρχική  πηγή ( δλδ. αναγραφή πλήρους ονόματος του site μας και ενεργό link που ανακατευθύνει στο πρωτότυπο άρθρο). Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζετε τον κόπο και τη δουλειά μας και σας ευχαριστούμε διπλά!

Leave a Reply

Your email address will not be published.

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Φρέσκα άρθρα στο Workerland

Στην Κορυφή