fbpx

Όσα μάθαμε ψάχνοντας για εργασία

Πόλεμος στη Ryanair για τα ωράρια εργασίας

στo Χαρτοφύλακας

Θέλω να λαμβάνω τα νέα άρθρα του IforINTERVIEW με e-mail.

Στείλε μας την ιστορία σου

Μακό μπλούζες με το σύνθημα «Το  9-5 είναι για τους αδύναμους» είναι η τελευταία λέξη της μόδας στην Κοιλάδα της Σιλικόνης, στις ΗΠΑ, έγραφαν οι New York Times στις 31 Αυγούστου σε ένα εκτενές ρεπορτάζ.

Στο ίδιο άρθρο τα ατελείωτα ωράρια εργασίας εμφανίζονταν ως τρόπος ζωής για την κοιτίδα των υψηλών τεχνολογιών και η εκκίνηση μια νεοφυούς επιχείρησης σαν την συμμετοχή στις ειδικές δυνάμεις του αμερικανικού στρατού.

Η σύγκριση μόνο τυχαία δεν είναι. Πρόσφατη επιστημονική ανακοίνωση του αμερικανικού πανεπιστημίου Stanford (John Pencavel, discussion paper No. 8129, The productivity of working hours, Απρίλιος 2014) που εξέταζε την αποδοτικότητα των εξαντλητικών ωραρίων εργασίας θύμιζε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο σύγχρονος καπιταλισμός βρίσκεται ενώπιον αυτού του φαινομένου: «Η απασχόληση των ανδρών για 70 ή 90 ώρες την εβδομάδα ήταν κάτι συνηθισμένο, για πάνω από 90 ώρες δεν ήταν κάτι ασυνήθιστο, ενώ υπήρχαν ακόμη περιπτώσεις που οι ώρες εργασίας υπερέβαιναν τις 100». Η δε κυριακάτικη αργία είχε προ καιρού ανασταλεί ενώ ακόμη και γυναίκες δούλευαν περισσότερες από 60 ώρες εβδομαδιαίως, ανέφερε η έκθεση της βρετανικής κυβέρνησης. Μόνο που αυτές οι περιγραφές αφορούσαν την περίοδο του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, όταν τα εργοστάσια λειτουργούσαν νυχθημερόν για να παραδώσουν στα πεδία των μαχών φρέσκο πολεμικό υλικό… Έκτοτε μεσολάβησαν νόμοι που θεσμοθέτησαν το 8ωρο και το 40ωρο, όπως συνέβη το 1938 στις ΗΠΑ, και στην Ευρώπη ακόμη λιγότερες ώρες.

Η αντίστροφη μέτρηση για τη σημερινή υποχώρηση σήμανε, σε συμβολικό επίπεδο, το 1981 όταν ο Ρόναλντ Ρέιγκαν απέλυσε σχεδόν και τους 13.000 απεργούς ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας που διεκδικούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας. Η αμφισβήτηση των εργατικών δικαιωμάτων ξεκίνησε πολύ νωρίτερα, την επομένη κιόλας της κρίσης του ’70 . Είναι πολύ ενδεικτικό, για παράδειγμα, ότι η τάση μείωσης των ωρών εργασίας που ξεκινάει το 1870 όταν οι ετήσιες ώρες κατά μέσο όρο ανέρχονταν σε 3.000 διακόπτεται το 1970, όταν έφθασαν τις 1.900. Από τότε, με βάση στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, ο μέσος Αμερικάνος πρόσθεσε 180 επιπλέον ώρες εργασίας στο ετήσιο πρόγραμμά του.

Από τους ελεγκτές στους πιλότους

Δεδομένης λοιπόν της επιλογής του αμερικανού προέδρου, που πρώτα θριάμβευσε στις σκηνές του Χόλυγουντ, να ξεκινήσει την αντεργατική του εκστρατεία από τις αερομεταφορές, δείχνοντας έτσι τη εγγενή ασυμβατότητα του νεοφιλελευθερισμού με τα δικαιώματα των εργαζόμενων ανθρώπων, μόνο απαρατήρητη δεν περνάει η «σύμπτωση» να ξεκινήσει μια από τις πιο μεγαλεπήβολες προσπάθειες επανασύστασης του συνδικαλισμού, υπό την έννοια της συλλογικής διεκδίκησης των εργαζομένων, στην ιρλανδική αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους, Ryanair. Αφορμή στάθηκε η ακύρωση εκατοντάδων προγραμματισμένων πτήσεων που εκτείνονται μέχρι και τον Μάρτιο του 2018 οι οποίες έπληξαν 700.000 επιβάτες, οι περισσότεροι εκ των οποίων θα ξεκινούσαν το ταξίδι τους από το Αμβούργο, τη Σικελία και τη Θεσσαλονίκη. Η αιτία των ακυρώσεων, ωστόσο ήταν ότι η υπερεξάντληση των πιλότων στην οποία κατέφευγε η εταιρεία αρνούμενη να προβεί στις αναγκαίες προσλήψεις προσωπικού προσέκρουσε στο όριο των φυσικών ανθρώπινων αντοχών. Και στη συνέχεια οι αρνήσεις των πιλότων να εργαστούν πέραν του  ωραρίου τους προσέλαβαν μορφή χιονοστιβάδας, εν είδει λευκής απεργίας. Η απουσία δε εναλλακτικών από την εταιρεία, με τη μορφή εφεδρειών προσωπικού που θα ενεργοποιούνται σε δύσκολες στιγμές, ώστε να κρατιέται το κόστος χαμηλά προκάλεσε το μεγαλύτερο πλήγμα που έχει δεχθεί στο κύρος της η Ryanair καθώς όσες αποζημιώσεις κι αν δώσει, είναι αδύνατο να καταβάλει στους επιβάτες της το κόστος διαμονής ή ενοικίασης αυτοκινήτου που μπορεί να είχαν προκαταβάλει. Έτσι, το χαμηλό κόστος δε σήμανε μόνο έλλειψη εξυπηρέτησης αλλά και ανυπαρξία εγγύησης που θα αφορά το σύνολο του ταξιδιού. Επιπλέον, οι συζητήσεις για την εξαγορά της ιταλικής αεροπορικής εταιρείας Alitalia τερματίστηκαν μονομιάς γιατί η ιρλανδική εταιρεία αποδείχθηκε ανήμπορη να εξασφαλίσει το σημαντικότερο όρο που έθεταν οι Ιταλοί: την απρόσκοπτη λειτουργία του εθνικού τους αερομεταφορέα.

Η κορυφαία αποτυχία των Ιρλανδών, που οδήγησε χιλιάδες Ευρωπαίους επιβάτες κυρίως από χαμηλά εισοδήματα  να χάσουν τις διακοπές τους, έφερε στην επιφάνεια το βάρβαρο καθεστώς εργασιακών σχέσεων που κυριαρχεί στο εσωτερικό της αεροπορικής εταιρείας και δη τις αυταρχικές αντισυνδικαλιστικές πρακτικές της διοίκησής της. Ειδικότερα, ο διάσημος για την αλαζονεία του διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Μάικλ Ο’Λίρι, που δε δίσταζε να προσβάλλει πρωθυπουργούς και κυβερνήσεις δημόσια σε συνεντεύξεις Τύπου αποτελώντας την προσωποποίηση της εταιρικής αυθάδειας κι επιθετικότητας, διαπραγματευόταν με τους πιλότους απευθυνόμενος και αναγνωρίζοντας μόνο τις πολυάριθμες Επιτροπές Αντιπροσώπων Εργαζομένων που είχαν ως έδρα τους τα διάφορα αεροδρόμια με τα οποία συνεργαζόταν η Ryanair. Μάλιστα, ενώ δέχτηκε να δώσει αυξήσεις και να κάνει προσλήψεις επιχειρώντας να περιορίσει τη ζημιά στο εταιρικό προφίλ αρνούταν να αναγνωρίσει το σωματείο της επιχείρησης.

Η αρχή του τέλους!

Με βάση ωστόσο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας Guardian στις 2 Οκτωβρίου 2017 οι πιλότοι συντονίστηκαν και συγκρότησαν μια κεντρική επιτροπή για να αντικαταστήσει τις διάφορες επιτροπές, μόνο και μόνο για να βελτιωθεί η διαπραγματευτική τους ικανότητα. Στην επιστολή δε που έστειλαν στους πιλότους ανέφεραν πώς ήταν έτοιμοι να «αντιταχθούν στην μακροχρόνια στρατηγική του διαίρει και βασίλευε που έχει εφαρμόσει η Ryanair στις διαπραγματεύσεις της με τους πιλότους». Στην ίδια επιστολή αναφερόταν επιπλέον, θυμίζοντας τις καλύτερες και πιο ηρωικές στιγμές του εργατικού κινήματος, ότι «είναι πολύ πιθανό πως τα πράγματα θα χειροτερεύσουν πριν γίνουν καλύτερα. Να περιμένετε ότι η διοίκηση θα πολεμήσει κάθε αλλαγή, με όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή της. Θα υπάρχουν απώλειες»! Κατέληγε δε καλώντας τους πιλότους να κάνουν το φθινόπωρο του 2017 «την αρχή του τέλους για την πίεση προς τα κάτω του επαγγέλματός μας»!

Η εργατική αντιπαράθεση στη Ryanair, με τεράστια μερίδια σε έναν κλάδο αιχμής, έχει μεγάλη σημασία καθώς για πρώτη φορά αμφισβητείται σε τόσο υψηλό επίπεδο η εντεινόμενη προσπάθεια κατάργησης του 8ωρου, που το περιοδικό Forbes πρόσφατα χαρακτήρισε απομεινάρι του παρελθόντος, το οποίο σαρώνεται από μια εργασιακή πρακτική ελαστικών ωραρίων και συνεχών μετακινήσεων. Σε σχετική έρευνα για παράδειγμα αποδείχθηκε ότι το 60% των εργαζομένων της σημερινής νέας γενιάς (των λεγόμενων και millennials με επιδόσεις στο αλκοόλ, τα ναρκωτικά και το σεξ που θα ζήλευε κάθε προτεστάντης) αλλάζει εταιρεία σε λιγότερο από 3 χρόνια, προκαλώντας ένα ασυνήθιστα, για τα μέχρι σήμερα δεδομένα, υψηλό κόστος αντικατάστασής τους. Το 87% των εταιρειών χαρακτηριστικά περιέγραψε ένα κόστος που φθάνει ακόμη και στα 25.000 δολ.

Ωστόσο, όσο κι αν προσπαθούν οι εταιρείες να εμφανίσουν τα εξαντλητικά ωράρια ως μια προσωπική επιλογή της νέας γενιάς η αιτία που τα υποκινεί είναι η μείωση των μισθών, η εργασιακή ανασφάλεια κι ένας γενικευμένος σκυλίσιος ανταγωνισμός που οδηγεί ακόμη και σε αυτοκτονίες, όπως συνέβη στην Uber με τον Τζόζεφ Τόμας ο οποίος δεν άντεξε τα εξαντλητικά ωράρια, την ψυχολογική πίεση και την κουλτούρα του ανταγωνισμού…

 

Πηγή: leonidasvatikiotis.wordpress.com

© I for Interview team

Σε περίπτωση που επιλέξατε να αναδημοσιεύσετε κάποιο κείμενό μας στο δικό σας site, σας ευχαριστούμε ιδιαίτερα εκ των προτέρων για την προτίμηση! Ωστόσο,  να σας υπενθυμίσουμε το πόσο ευχάριστο και δίκαιο είναι να ακολουθούνται οι δεοντολογικοί κανόνες που ορίζουν τη σωστή και λειτουργική αναφορά στην αρχική  πηγή ( δλδ. αναγραφή πλήρους ονόματος του site μας και ενεργό link που ανακατευθύνει στο πρωτότυπο άρθρο). Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζετε τον κόπο και τη δουλειά μας και σας ευχαριστούμε διπλά!

Leave a Reply

Your email address will not be published.

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Φρέσκα άρθρα στο Χαρτοφύλακας

Στην Κορυφή