Ζούμε σε μια εποχή στην οποία κυριαρχούν τα άκρα. Η έκφραση από μόνη της είναι το μεγαλύτερο κλισέ. Μόνο που τα σύγχρονα άκρα είναι μάστερς της μεταμφίεσης. Δεν έχουμε να κάνουμε με φέουδα, ιερά εξέταση και κυνήγι μαγισσών, αλλά με έναν κόσμο περίτεχνα επιβεβλημένων κοινωνικοπολιτικών αντιθέσεων. Αν δεν είσαι τεχνοκράτης, εκπρόσωπος του δυτικού τρόπου ζωής, αυτόματα χαρακτηρίζεσαι οπισθοδρομικός ανατολίτης, τρομολάγνος και τούμπαλιν.
Αυτές οι δύο αντιθέσεις έχουν πολλά περισσότερα κοινά από ό,τι φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Ας πάρουμε για αρχή ένα παράδειγμα προς μίμηση του δυτικού ή δυτικοευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Μια οντότητα η οποία είναι formally normalized, από την οποία έχουν αφαιρεθεί οποιαδήποτε στοιχεία παράταιρα στο πρότυπο του ιδανικού (και ανάξιου) προτύπου σύγχρονης συμπεριφοράς. Ποιο είναι αυτό το πρότυπο; Ένας άνθρωπος που ζει με πρόγραμμα αυστηρό, συγκεκριμένες ώρες για συγκεκριμένες βιολογικές λειτουργίες, άσχετα με το αν αυτό επιβάλλεται από τις συνθήκες ή όχι. Περνά τις ελεύθερες ώρες του στο mall, ψωνίζει μόνο από πολυεθνικές γιατί έχει και πνεύμα οικονομίας και ζει για τα επόμενα εκπτωτικά κουπόνια που του χαρίζει τόσο απλόχερα το loyalty marketing. Ακολουθεί τυφλά τα μηνύματα που προβάλλονται από την κοινωνία της δήθεν καινοτομίας και ανάπτυξης, καταβάλλει πνευματικό έργο για ένα κομμάτι ψωμί και στο τέλος της μέρας κάθεται σαν αποβλακωμένος μπροστά από μια οθόνη, με τα παντζούρια κλειστά, ευγνόμων που και σήμερα κατάφερε να πάρει τρεις κι εξήντα από τους εργοδότες που έχουν κάθε δικαίωμα πάνω του, αφού στην τελική του δίνουν τα λεφτά τους.
Απογυμνωμένος λοιπόν από κάθε ψίχουλο κριτικής σκέψης, στραβομουτσουνιάζει και μόνο στην όψη και θεωρεί ως κίνδυνο για το μοντέλο της κοινωνίας στο οποίο είναι τόσο τυχερός να ζει, κάποιον που παρεκλίνει από αυτό. Ποιος είσαι εσύ οπισθοδρομικέ, που κάνεις το παν για να καταρρεύσει το όνειρο στο οποίο ζω; Θες να με διώξουν απ’ τη δουλειά μου, γιατί –άκουσον-άκουσον- , υποστηρίζεις τη δωρεάν παιδεία, τις συλλογικές συμβάσεις, τη δωρεάν υγεία και πρόνοια; Πού ακούστηκαν αυτά τα πράγματα; Σου λείπει η κοινή λογική, έτσι δεν είναι; Θες να μας γυρίσεις χρόνια πίσω; Να πας στα κράτη που υποθάλπτουν αυτές τις συμπεριφορές, δε θα γίνουμε Ζιμπάμπουε και σοβιετικό προτεκτοράτο εδώ.
‘Ασχετα αν αυτό που ζεις είναι μια καλά μεταμφιεσμένη Ζιμπάμπουε, που απέκτησε αυτή τη φήμη γιατί κανείς δε νοιάστηκε για τους ανθρώπους αυτής της χώρας, παρά μόνο για την εκμετάλλευση των πόρων της. Της Ζιμπάμπουε και της κάθε Ζιμπάμπουε. Το μόνο στο οποίο διαφέρει η δική σου η ζωή, είναι πως πού και πού οι έχοντες ανοίγουν λίγο περισσότερο την κάνουλα, κρατώντας σε «ικανοποιημένο».
Αν περάσεις στην άλλη πλευρά, έχεις την απάρνηση του κάθε στοιχείου του δυτικού τρόπου ζωής, ως απειλή για την ανθρώπινη ύπαρξη. Κακιά παγκοσμοιοποίηση, πρέπει να μείνουμε πέρα για πέρα μακριά της. Πώς θα το κατορθώσουμε αυτό; Μα τι καλύτερο από καθετί ολοκληρωτικό; Θα το ονομάσουμε θρησκεία, θα φανατίσουμε ανθρώπους για να σκοτώνουν και να πάνε στον παράδεισο με 72 παρθένες, μέλι και γάλα και θα σπείρουμε το μίσος για οτιδήποτε διαφορετικό. Θα κλωσήσουμε τα αυγά του φιδιού, να γεννηθούν καινούρια φιδάκια, ξανθά και άρεια, για να σκοτώσουν τους απανταχού άπλυτους και τους υποστηρικτές τους.
Μόνο που η θερμοκοιτίδα του φασισμού και του καπιταλισμού είναι η ίδια. Τι προτιμάς; Να γίνεις φασίστας, τρομοκράτης ή ψευδοφιλελέ ζόμπι; Διάλεξε και πάρε. Η πηγή ούτως ή άλλως είναι η ίδια. Η μάσκα διαφέρει. Ποιος ξεπλένει ποιον τελικά;
Γράφει η Τίνα Μπαρμπάτσαλου.
Photo by Thomas Martin Pieruschek on Fivehundredpx