Τα ταξικά εκπαιδευτικά συστήματα διδάσκουν πως οι επιστημονικοί κανόνες και οι νόμοι αποτελούν φυσικές πραγματικότητες, αρχικές και αντικειμενικές, ενώ δεν είναι παρά μόνον ιδεατές έννοιες, εννοιολογικά πλέγματα. Ύδατα, δηλαδή, που δεν υπάρχουν στη φύση, αλλά που ο άνθρωπος παράγει και τυποποιεί βασιζόμενος στην εμπειρία που πηγάζει από την ζωντανή υποκειμενικότητα∙ εμπειρία δίχως την οποία η φύση δεν θα είχε καμία έννοια.
Ήταν ξεκάθαρη λοιπόν η επιτακτική ανάγκη για τη φαινομενολογική αναγωγή της «εκμεταλλευτικής οικονομίας», με σκοπό την ειδητική της αναγωγή (τύπος της οικονομίας), για αυτό και την επιχειρήσαμε. Η φαινομενολογική μετατροπή αποβλέπει από τη μια στην επιστροφή στα ίδια τα πράγματα, ενάντια στην εμμονή της κριτικής και την τυραννία του θετικισμού. Από την άλλη, στοχεύει στο ξεπέρασμα της εσφαλμένης διχοτομίας υποκειμένου/αντικειμένου – μέσω των ειδητικών παραλλαγών που προϋποθέτουν λογική ανάλυση/σύνθεση με φαντασία – προς τη θεμελίωση μιας θεωρίας της κοινωνικής συνείδησης.
Οι σκόπελοι του ψυχολογισμού και του λογικισμού
Η φαινομενολογική στάση αντιπαλεύει τις δύο επάρατες στάσεις που είναι όμως σύμφυτες με την ανθρώπινη ψευδαίσθηση: τον ψυχολογισμό και τον λογικισμό.
Ο ψυχολογισμός έχει διαποτίσει τόσο πολύ τον τρόπο που βλέπουμε, ώστε συγχέουμε «αυθόρμητα» το προφανές του πράγματος με το αίσθημα του προφανούς∙ τη διαίσθηση της ουσίας με την υποκειμενική βεβαιότητα∙ την ουσία όπως την αντιλαμβάνεται η σκέψη με την ψυχολογική δημιουργία.
Το ατόπημα του ψυχολογισμού εντοπίζεται στο ότι ψάχνει την προέλευση στις αρχές των πραγμάτων, ότι εντάσσει την ουσία σε πράξεις εμπειρικής παραγωγής. Όταν ζητάμε να «εξηγήσουμε» – δηλαδή να αναφερθούμε σε κάτι άλλο (απλή αναγωγή) – καταδικάζουμε τον εαυτό μας να μην μπορεί πλέον να αντιληφθεί το νόημα. Όταν προάγουμε αυτόν τον τρόπο καταλήγουμε να εξηγήσουμε τις πραγματικότητες με το αντίθετό τους (το καλό με το κακό, τη δικαιοσύνη με το συμφέρον, την αρετή με το ελάττωμα κ.λπ.). Κοντολογίς, η ειδητική μετατροπή αντιτίθεται ριζικά στην εμπειρική μετατροπή. Οφείλουμε να περιγράφουμε και όχι να «εξηγούμε».
Ο λογικισμός είναι η δεύτερη παρενέργεια της ανθρώπινης ιδεολογίας. Η ουσίες δεν είναι καθόλου το αποτέλεσμα ενός συμβολισμού ή ενός μορφολογικού συνδυασμού. Τούτο το λάθος – πολύ συχνό στους ασχολούμενους με τη λογική και τους μαθηματικούς – οφείλεται στο γεγονός πως έχουν ξεχάσει την αρχική σχέση της λογικής με τον λόγο. Η λογική, εφόσον δημιουργηθεί, δεν είναι παρά μια αφαίρεση που τείνει να μεταβληθεί σε αντικείμενο. Όμως, η διάκριση της ύλης από τη μορφή είναι ψυχολογική, δεν υπάρχει στο αρχικό στάδιο της ουσίας. Για αυτό δεν πρέπει να στηριζόμαστε σε αυτήν για να θεμελιώσουμε ριζικά τη γνώση της ουσίας.
Συνοψίζοντας, η φαινομενολογική στάση είναι το «leap» (αλματικό) βλέμμα που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη σήμερα. Η ουσία, τα ίδια δηλαδή τα πράγματα, δεν αποκτάται δίχως κόπο. Για να την δούμε πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την ειδητική παραλλαγή. Εγχείρημα κατά το οποίο η φαντασία κάνει να ποικίλλουν ελεύθερα οι χαρακτήρες του αντικειμένου μέχρι να εντοπιστούν αυτοί των οποίων η κατάργηση θα προκαλούσε την κατάργηση του αντικειμένου (π.χ. κυρτότητα για ένα τρίγωνο, την εκτιμώμενη επιφάνεια για ένα χρώμα). Η ουσία αποκαλύπτεται σε αυτό το μη μεταβλητό.
Αλλά όμως, η καθεστωτική εκπαίδευση περί άλλα, επίτηδες, τυρβάζει…
(Αθήνα, 18/2/2011)
Η πλήρης νοητική χειραφέτηση απαιτεί τεράστια πληροφορία και άρα φοβερή εντροπία, τέτοια ώστε να αποκαλύψει τη σταγόνα συνείδησης στον ωκεανό της α-συνειδησίας.
Από τον Νώντα Κούκα / Πηγή: iamarevi.wordpress.com
