fbpx

Όσα μάθαμε ψάχνοντας για εργασία

Έκτακτες εργασιακές ρυθμίσεις | Μέρος Α’

στo Εργαλειοθήκη

Θέλω να λαμβάνω τα νέα άρθρα του IforINTERVIEW με e-mail.

Στείλε μας την ιστορία σου

Γράφουν οι δικηγορίνες Ελένη Χαφνάβη και Έλλη Μιχελάκη

Για το #IfI

ΜΕΡΟΣ Α’

Η πανδημία του κορωναϊού και τα έκτακτα κυβερνητικά μέτρα αντιμετώπισης των αρνητικών συνεπειών της, όπως ήταν αναμενόμενο, επηρέασαν σημαντικά τις σύγχρονες εργασιακές ρυθμίσεις. Οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου που εκδόθηκαν τις προηγούμενες ημέρες, εισάγουν μια σειρά ρυθμίσεων που επιβάλλουν την “προσαρμογή” των εργαζομένων στην κατάσταση “έκτακτης ανάγκης” που βιώνουμε.

Την ίδια στιγμή, δημιουργούνται οι πρώτοι προβληματισμοί σχετικά με τον αντίκτυπο που θ’ αφήσουν τα μέτρα αυτά στον κόσμο της εργασίας, όταν ο κάθε ένας και η κάθε μία μας επιστρέψει στην πραγματικότητά του/της.

Με το παρόν άρθρο, θα προσπαθήσουμε να περιγράψουμε συνοπτικά τα έκτακτα νομοθετικά μέτρα που αφορούν στις εργασιακές σχέσεις από τη σκοπιά των εργαζομένων, αφού η ενημέρωση είναι, διαχρονικά, το όπλο τους σε αυτήν την εξ ορισμού άνιση μάχη.

Ταυτόχρονα, τα σχόλιά μας επί των παραπάνω ρυθμίσεων, ευελπιστούμε να συμβάλλουν στη συλλογική σκέψη και στη συζήτηση που θα πρέπει να ανοίξει σε όλους τους χώρους εργασίας.

Αναστολή της επιχειρηματικής δραστηριότητας

  1. Όλες οι επιχειρήσεις που τελούν σε αναστολή της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, κατόπιν εντολής δημόσιας αρχής και για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα μέτρα αντιμετώπισης του κορωναϊού COVID-19, υποχρεούται να μην προβούν σε μειώσεις προσωπικού με καταγγελία των συμβάσεων εργασίας. Όλες οι δε οι καταγγελίες που θα πραγματοποιηθούν από την 18-03-2020 και εφεξής είναι άκυρες, μέτρο που αποτελεί την ελάχιστη δικλείδα ασφαλείας απέναντι στην και πάλι “επίκαιρη” εργασιακή επισφάλεια.
  2. Όλες οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, που έχουν ορισθεί από το Υπουργείο Οικονομικών βάσει Κ.Α.Δ. κύριας ή δευτερεύουσας δραστηριότητας βάσει των ακαθόριστων εσόδων έτους 2018, οριζόμενων από το Υπουργείο Οικονομικών, δύναται να αναστέλλουν τις συμβάσεις εργασίας, μέρος ή του συνόλου των εργαζομένων τους, για συνεχόμενο ανέκλητο χρονικό διάστημα 45 ημερολογιακών ημερών. Το μέτρο αυτό μπορεί να εφαρμοστεί, από τις ως άνω επιχειρήσεις, μέσα στο χρονικό διάστημα από την 21-03-2020, σταδιακά και για διαφορετικό αριθμό εργαζομένων. Καθ’ όλο το διάστημα της αναστολής, ο εργαζόμενος δεν παρέχει την εργασία του και ο εργοδότης δεν οφείλει αποδοχές.

Οι εργαζόμενοι με σύβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, που είτε λήγουν μετά την απαγόρευση της επιχειρηματικής δραστηριότητας (περίπτωση Α), είτε δεν έχουν λήξει μέχρι την 21-03-2020 (περίπτωση Β), τίθεται σε αναστολή (στην περίπτωση Α υποχρεωτικά, στην περίπτωση Β προαιρετικά) και η σύμβαση εργασίας συνεχίζεται για το συμφωνηθέντα χρόνο που υπολείπεται, μετά το πέρας του διαστήματος της αναστολής. 

Στις επιχειρήσεις-εργοδότες της περίπτωσης Α, όπου έχουν συμφωνηθεί άδειες άνευ αποδοχών, αυτές αίρονται αυτοδικαίως και οι συμβάσεις των εν λόγω εργαζομένων τελούν σε αναστολή.

Οι εργοδότες-επιχειρήσεις που θα κάνουν αναστολή έστω και μία σύμβασης εργασίας, απαγορεύεται ρητά να προβούν σε καταγγελία των συμβάσεων εργασίας για το σύνολο του προσωπικού τους και, σε περίπτωση πραγματοποίησής της, αυτή είναι άκυρη εκ του νόμου. Σημειώνεται ότι η άκυρη αυτή απόλυση θα πρέπει να προσβληθεί δικαστικά ως τέτοια, εντός διαστήματος 3 μηνών.

Επιπλέον, οι επιχειρήσεις-εργοδότες που κάνουν χρήση της ρύθμισης της αναστολής, υποχρεούνται μετά τη λήξη του χρόνου αναστολής των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους και για χρονικό διάστημα ίσο με εκείνο της αναστολής να διατηρήσουν τον ίδιο αριθμό θέσεων εργασίας, που σημαίνει τους ίδιους εργαζομένους με τους ίδιους όρους εργασίας.

Στην έννοια του ίδιου αριθμού θέσεων δεν συμπεριλαμβάνονται οι αποχωρούντες οικειοθελώς από την εργασία τους, οι αποχωρούντες λόγω συνταξιοδότησης, καθώς και οι εργαζόμενοι ορισμένου χρόνου των οποίων η σύμβαση εργασίας λήγει μετά τη λήξη της αναστολής.

Αυτό σημαίνει πως, μετά το πέρας αυτής της περιόδου, σε συνδυασμό μάλιστα με την άκρως “βολική” νομοθετική ρύθμιση (από τις πρώτες της σημερινής κυβέρνησης) κατάργησης του ελέγχου του βάσιμου λόγου απόλυσης, η επιχείρηση-εργοδότης μπορεί να καταγγείλει οποιαδήποτε σύμβαση εργασίας, δίχως κανέναν περιορισμό!

Ηλίου φαεινότερο είναι πως, η ρητή αναφορά, αποκλειστικά και μόνο σε αυτές τις δύο κατηγορίες επιχειρήσεων, αποσαφηνίζει το “αυτονόητο”:

Όλες οι υπόλοιπες υγιείς επιχειρήσεις, εφόσον το κρίνουν “αναγκαίο”, μπορούν να προχωρήσουν σε πωλήσεις εργαζομένων. Ενώ, όπως αναφέρθηκε, η πρόσφατη “βολική” νομοθετική κατάργηση του ελέγχου του βάσιμου λόγου που δικαιολογεί μια απόλυση, απάλειψε και το τελευταίο προπύργιο των εργασιακών διεκδικήσεων από καταχρηστικές απολύσεις.

Ωστόσο, αξιοσημείωτο είναι πως, εκτός από την κλασική περίπτωση “ευθείας” καταγγελίας της σύμβασης εργασίας εκ μέρους του εργοδότη, η εργατική νομοθεσία και νομολογία των δικαστηρίων, προβλέπει και άλλες περιπτώσεις καταχρηστικής άσκησης του λεγόμενου διευθυντικού δικαιώματος, που στην πραγματικότητα – και μετά από την προσφυγή του εργαζομένου στην δικαιοσύνη – εξισώνεται με την εργοδοτική καταγγελία της σύμβασης εργασίας.

Η συνηθέστερη περίπτωση “άτυπης” εργοδοτικής καταγγελίας, εκφράζεται με την καθυστέρηση καταβολής δεδουλευμένων αποδοχών. Δεν θα ήταν κινδυνολογία να πούμε ότι, το επόμενο διάστημα αναμένονται πολλές τέτοιες περιπτώσεις καταγγελίας της σύμβασης εργασίας.

Ο εργαζόμενος σε αυτήν την περίπτωση απαιτείται να προσφύγει στο αρμόδιο δικαστήριο και να ζητήσει εκτός από τους μισθούς του και την αποζημίωση απόλυσης που δικαιούται.

Αποζημίωση ειδικού σκοπού

Όλοι οι εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση εργασίας τελεί σε αναστολή, είτε λόγω απαγόρευσης της λειτουργίας της επιχείρησης με εντολή δημόσιας αρχής, είτε λόγω ένταξης της επιχείρησης στους πληττόμενους κλάδους, δικαιούνται να λάβουν την αποζημίωση ειδικού σκοπού και ασφαλιστική κάλυψη, που υπολογίζεται επί των ονομαστικών μισθών τους. Το δε βάρος της πληρωμής των ασφαλιστικών εισφορών για το διάστημα της αναστολής θα φέρει το κράτος και όχι ο εργοδότης.

Οι εργοδότες επιχειρήσεις (Α) που απαγορεύτηκε η επιχειρηματική τους δραστηριότητα με εντολή της δημόσιας αρχής, υποχρεούται από  24-03-2020 έως και 31-03-2020, ενώ οι εργοδότες-επιχειρήσεις (Β) που εντάσσονται στους πληττόμενους κλάδους, υποχρεούνται από 24-03-2020 έως και 20-04-2020, να υποβάλλουν σχετική υπεύθυνη δήλωση αναφέροντας, μεταξύ άλλων, και τους εργαζόμενους των οποίων η σύμβαση έχει ανασταλεί.

Ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιήσει την υπεύθυνη δήλωσή του στον εργαζόμενο, στην περίπτωση (Α) μέσα στο διάστημα (24-03/31-03), ενώ στην περίπτωση (Β) αυθημερόν, εγγράφως ή με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, δηλώνοντάς του τον αριθμό πρωτοκόλλου καταχώρισης της πράξης του στο ΠΣ Εργάνη.

Οι εργαζόμενοι, των οποίων η σύμβαση έχει ανασταλεί, σε επιχειρήσεις (Α), θα πρέπει να υποβάλλουν σχετική υπεύθυνη δήλωση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ειδικού μηχανισμού στήριξης των εργαζομένων στις προβλεπόμενες ειδικότερες προθεσμίες από την 01-04-2020 έως και την 10-04-2020, ενώ οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων (Β), μπορούν να υποβάλλουν σχετική υπεύθυνη δήλωση από 01-04-2020 έως και 30-04-2020, σε κάθε περίπτωση, μετά τη γνωστοποίηση σε αυτούς της αναστολής της σύμβασης εργασίας τους.

Στην περίπτωση που οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε περισσότερες της μίας επιχείρησης-εργοδότες και τίθενται από περισσότερους εργοδότες σε αναστολή οι συμβάσεις εργασίας τους, οι εργαζόμενοι επιλέγουν αποκλειστικά έναν εργοδότη, προκειμένου να γίνουν δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

Επιπλέον των προσωπικών τους στοιχείων, οι εργαζόμενοι δηλώνουν τα στοιχεία του προσωπικού τραπεζικού τους λογαριασμού (IBAN) και στην περίπτωση που τυγχάνουν εργαζόμενοι σε επιχειρήσεις που απαγορεύτηκε η επιχειρηματική τους δραστηριότητα με εντολή δημόσιας αρχής, το αν μισθώνουν κύρια κατοικία, καθώς και τα στοιχεία του εκμισθωτή και του ακινήτου, αφού δικαιούται έκπτωση μισθώματος ύψους 40%.

Οι επιχειρήσεις-εργοδότες που δεν θα υποβάλλουν την υπεύθυνη δήλωση δεν δικαιούνται να υπαχθούν στα ευεργετικά μέτρα της αναστολής οφειλών δόσεων ή ρυθμίσεων ή διευκολύνσεων τμηματικής καταβολής και κάθε είδους βεβαιωμένων οφειλών προς το Δημόσιο.

Οι εργαζόμενοι, η σύμβαση εργασίας των οποίων έχει λυθεί μεταξύ 01-03-2020 έως και 20-03-2020, είτε με οικειοθελή αποχώρηση, είτε με καταγγελία, δικαιούνται ως έκτακτη ενίσχυση, και ανεξάρτητα από το αν είναι δικαιούχοι του επιδόματος τακτικής ανεργίας, την αποζημίωση ειδικού σκοπού, εφ’ όσον δεν έχουν άλλη σύμβαση εξαρτημένης εργασίας σε άλλον εργοδότη.

Και πάλι, δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστο πως η αποζημίωση αυτή, που αναμένεται να ανέρχεται στα 800€, αφορά – αρχικά – το διάστημα από 15-03-2020 έως και 30-04-2020, δηλαδή ακριβώς ενάμιση μήνα. Υπολογίζοντας αναλογικά το ποσό που αντιστοιχεί στις αποδοχές ενός μήνα, προκύπτει ότι οι εργαζόμενοι θα λάβουν μηνιαίως ποσό χαμηλότερο ακόμα και από τον κατώτατο μισθό!

Τηλεργασία

Δόθηκε η δυνατότητα στον εργοδότη, με απόφασή του, να καθορίσει ότι η εργασία που παρέχεται από τον εργαζόμενο στον προβλεπόμενο από την ατομική σύμβαση τόπο εργασίας, θα πραγματοποιείται με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας.

Οι εν λόγω εργαζόμενοι, προφανώς, δεν είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, αφού εξακολουθούν να παρέχουν την εργασία τους και οι εργοδότες τους εξακολουθούν να είναι υπόχρεοι στην καταβολή των συμφωνηθέντων αποδοχών  και ασφαλιστικών εισφορών τους.

Είναι δυνατό και πιθανό όμως, επιχειρήσεις-εργοδότες που έχουν επιλέξει να αναστείλουν τις συμβάσεις εργασίας (μέρους ή του συνόλου) του προσωπικού τους (εφ’ όσον συμπεριλαμβάνονται στη λίστα επιχειρήσεων του Υπουργείου Οικονομικών, βάσει ΚΑΔ), να συμφωνήσουν με τους συγκεκριμένους εργαζόμενους τους, που εν προκειμένω, είναι δικαιούχοι της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, την παροχή εργασίας με τηλεργασία, ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΟΣΚΑΙΡΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ.

Σε αυτήν την περίπτωση, η παρεχόμενη εργασία, πρέπει ΠΡΙΝ την πραγματοποίησή της να δηλωθεί στο ΠΣ Εργάνη και να είναι αμειβόμενη αναλογικά από τον εργοδότη, έως το ύψος των μικτών αποδοχών τους, αφαιρούμενο του ποσού της δικαιούμενης αποζημίωσης ειδικού σκοπού.

Σε αντίθετη περίπτωση, επιβάλλονται στον εργοδότη διοικητικές κυρώσεις ύψους 300€-50.000€. Ο εργοδότης, επιπλέον, υποχρεούται να υποβάλει ΑΠΔ και τις ασφαλιστικές εισφορές που αντιστοιχούν στο επιπλέον ποσό.

Αναμφίβολα – υπό τις παρούσες συνθήκες και εφόσον εργαζόμενος και εργοδότης εκπληρώνουν τις εκατέρωθεν υποχρεώσεις τους – πρόκειται για μία θετική ρύθμιση, αφού αφενός προστατεύει τόσο την ατομική υγεία του εργαζόμενου όσο και του κοινωνικού συνόλου και αφετέρου διασώζεται η θέση εργασίας και η ομαλή και απρόσκοπη λειτουργία της επιχείρησης.

Εξάλλου, η καθιέρωση και διάδοση της “τηλεργασίας”, διευρύνει τις δυνατότητες εργασίας και δίδει πρόσβαση σε άτομα που έως πρότινος αποκλείονταν, λόγω της αδυναμίας τους να παρέχουν την εργασία τους με τη φυσική τους παρουσία.

Δεν πρέπει όμως να ξεχνάει κανείς πως, όταν εκείνη επεκτείνεται και καθιερώνεται, μπορεί να οδηγήσει σε άλλα μονοπάτια. Αυτά της εντατικοποίησης της εργασίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα δικαιώματα του εργαζόμενου και τους όρους παροχής της εργασίας τους.

Ενώ, ειδικά τη συγκεκριμένη περίοδο, κατά την οποία είναι σε ισχύ το μέτρο της αναστολής της εργασιακής σχέσης και η χορήγηση της αποζημίωσης ειδικού σκοπού, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τις επιχειρήσεις να διατηρήσουν το προσωπικό τους στο ακέραιο και μάλιστα ΔΩΡΕΑΝ!

Είναι λοιπόν στο χέρι μας – ως κοινωνία – να φιλτράρουμε πώς, πού και (έως) πότε είναι ωφέλιμο για τον εργαζόμενο πρωτίστως και το κοινωνικό σύνολο εν γένει, να επιλέγεται μια τέτοια μορφή εργασιακής σχέσης.

 

Δικηγορικό γραφείο Βιβής Δερμιτζάκη και συνεργατών

Γράφουν οι συνεργάτιδες Ελένη Χαφνάβη και Έλλη Μιχελάκη

Για το #IfI

© I for Interview team

Σε περίπτωση που επιλέξατε να αναδημοσιεύσετε κάποιο κείμενό μας στο δικό σας site, σας ευχαριστούμε ιδιαίτερα εκ των προτέρων για την προτίμηση! Ωστόσο,  να σας υπενθυμίσουμε το πόσο ευχάριστο και δίκαιο είναι να ακολουθούνται οι δεοντολογικοί κανόνες που ορίζουν τη σωστή και λειτουργική αναφορά στην αρχική  πηγή ( δλδ. αναγραφή πλήρους ονόματος του site μας και ενεργό link που ανακατευθύνει στο πρωτότυπο άρθρο). Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζετε τον κόπο και τη δουλειά μας και σας ευχαριστούμε διπλά!

1 Comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Φρέσκα άρθρα στο Εργαλειοθήκη

Στην Κορυφή