Μήπως νοσταλγούμε περισσότερες εξεγέρσεις από όσες προετοιμάζουμε;
Τι άφησε πίσω ο Δεκέμβρης;
«Μας κράτησε πεισματάρηδες μέσα σ’ ένα έδαφος υποταγής, μας έβαλε στο στόμα το “Όχι” και το “στ’ αρχίδια μου ό,τι κι αν γίνει” […] μας προστάτεψε από τους πειρασμούς της εξουσίας, μας απομάκρυνε από το δηλητηριώδες φίλημα του […] κράτους». Αυτός που μιλά είναι ο Πάκο Ιγνάθιο Τάιμπο ΙΙ. Μιλάει για την κληρονομιά του μαυροκόκκινου ’68 στο Μεξικό – για ό,τι δεν άγγιξε η βία της αντιεξέγερσης και η προπαγάνδα περί ματαιότητας των εξεγέρσεων.
Τα ίδια, πιο κόσμια, θα μπορούσε να λέει ο Ντανιέλ Μπενσαΐντ για τον γαλλικό Μάη. Κι ακριβώς αυτά, για τον δικό μας μαυροκόκκινο Δεκέμβρη, μπορούμε να πούμε κι εμείς. Όχι όλοι, βεβαίως: καθένας «βλέπει», άρα και θυμάται, ό,τι του επιτρέπει η θέση του. Έτσι, άλλα βλέπει ο κόσμος που αυτά τα χρόνια επέμεινε στο «Όχι» – μ’ όλες μας τις διαφορές. Άλλα, όσες και όσοι διάλεξαν τη σταδιοδρομία του πρώην εξεγερμένου και νυν αντιδεξιού: του χρήσιμου ηλίθιου.
Δυο λεπτά όμως.
Για να μη γίνεται μελό, για να μην εξαντλεί την πολιτική στην ηθική, για να μη γίνεται φτηνή και κραυγαλέα, η σκέψη χρειάζεται εγρήγορση: μήπως σε κάθε επέτειο νοσταλγούμε περισσότερες εξεγέρσεις απ’ όσες προετοιμάζουμε; Πώς μπορεί να υπερασπίζεται κανείς τη μνήμη, χωρίς να την κάνει υποκατάστατο της πολιτικής;
* Ο Δεκέμβρης του 2008 δεν ήταν ο Μάης των εξεγερμένων πανεπιστημίων και της συγκεντρωμένης βιομηχανικής εργατικής τάξης. Δεν ήταν οι 300.000 του μεξικάνικου ’68, ούτε η ανυπακοή του ιταλικού θερμού φθινοπώρου, που τρόμαξε τα αφεντικά στους χώρους της δουλειάς. Δεν έθεσε θέμα εξουσίας ή, έστω, πτώσης της κυβέρνησης – όχι, τουλάχιστον, πλειοψηφικά. Δεν ήταν όλης της Αριστεράς, ούτε «του λαού», όπως οι μετέπειτα Αγανακτισμένοι. Ήταν όμως –κι έτσι τον αντιμετώπισαν κυβέρνηση, κόμματα, διανοούμενοι, ΜΜΕ, αστυνομία και φασίστες– μια αντικρατική εξέγερση.
* Ο Δεκέμβρης δεν ήταν (μόνο) οι θεαματικές συγκρούσεις με την αστυνομία. Επισήμανε την απαξίωση όλων ανεξαιρέτως των κρατικών μηχανισμών. Επιτέθηκε στους πιο «ορατούς» – «προνομιακά», και δικαίως βεβαίως, στην εκφασιζόμενη αστυνομία της Δημοκρατίας. Δίχασε όλα τα κόμματα και διαίρεσε τους διανοούμενους. Έφερε κοντά μια ορισμένη Αριστερά με μια ορισμένη αναρχία και ενέπνευσε την αλληλεγγύη αναρχικών και αριστερών διεθνώς. Για όλους αυτούς τους λόγους, και γιατί ήδη «διασταυρωνόταν» με τη διαχείριση της καπιταλιστικής κρίσης, ο ίδιος έφερε πιο κοντά Κέντρο και Ακροδεξιά, και τρόμαξε ξένους ηγέτες.
* Ο Δεκέμβρης δεν ήταν αναλαμπή. Αξιοποίησε πολιτικές εμπειρίες και σχέσεις ανθρώπων με επίκεντρο τα Εξάρχεια – σχέσεις που σφυρηλατήθηκαν στην αλληλεγγύη στους πολιτικούς κρατούμενους, στο φοιτητικό κίνημα του 2006-7 και στο κίνημα για τα δικαιώματα των κρατουμένων, έναν μήνα νωρίτερα. Ξεπέρασε, όμως, κατά πολύ τα Εξάρχεια, την αναρχία και την Αριστερά. Κι όταν αποσύρθηκε, έδειξε πόσο κρίσιμη ήταν η απουσία μιας μαζικής και αξιόπιστης αντικαπιταλιστικής πολιτικής δύναμης – αυτής που δεν έχουμε φτιάξει ακόμα.
* Ο Δεκέμβρης έδειξε τα όρια μιας Αριστεράς που εξαντλείται στην προπαγάνδα. Πρωτοβάθμια σωματεία, κοινωνικά κέντρα, δίκτυα αλληλεγγύης, μέσα αντιπληροφόρησης, αντιφασιστικές πολιτοφυλακές – όλα όσα αποδείχτηκαν κρίσιμα τις μέρες της «παθητικής επανάστασης» κράτους και Ακροδεξιάς, ξεκίνησαν την επαύριο της εξέγερσης.
* Ο Δεκέμβρης θύμισε πως, αν θες να είσαι με τις εξεγέρσεις, δεν μπορείς να καταγγέλλεις τη βία και τα άκρα «απ’ όπου κι αν προέρχονται». Το έκανε η ΔΗΜΑΡ, εν μέσω αντι-εξέγερσης – για να βρεθεί στην αγκαλιά του Σαμαρά. Το κάνει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ, καταγγέλλοντας ως «άκρα» Χρυσή Αυγή και ΕΑΑΚ – βεβαιώνοντας πως η μετάλλαξη δεν έχει γυρισμό.
Ο Δεκέμβρης, όμως, έδειξε κι ένα ακόμα:
πόσο ανερμάτιστη, αυτοκαταστροφική μπορεί να γίνει η βία όταν ξεκόβει από σχέσεις και μαζικές κοινωνικές διαθέσεις – όταν γίνεται υποκατάστατο μιας χειραφετητικής πολιτικής.
Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος *
Πηγή: http://prin.gr
