#Ημερολόγιο_Καταστρώματος
Γράφει ο Σοφοκλής Αρχοντάκης
Για το #IFI
Στο IForInterview δε θα σταματήσει ποτέ να μας εκπλήσσει ο τρόπος με τον οποίο προβάλλονται οι ειδήσεις στη δύσμοιρη αυτή χώρα, που δεν της έφτανε η τραγική της θέση (η 74η θέση είναι τραγωδία) στην ελευθερία του τύπου, πρέπει να ανέχεται και πολύ χαμηλού επιπέδου δημοσιογράφους.
Δε θα σταθούμε στον όρο «γυναικοκτονία», ο οποίος παρότι σωστός και ακριβής στην περίπτωσή μας, δεν έχει βρει τον δρόμο του στα mainstream media τα οποία έχουν την ευθύνη της εκπαίδευσης του κοινού σε όρους και έννοιες. Θα σταθούμε στην γενικότερη αντιμετώπιση μιας εν ψυχρώ και στυγερής δολοφονίας.
Το γεγονός το γνωρίζετε. Την αποκτήνωση την είδατε.
Πώς προβάλλεται η είδηση και πώς θα έπρεπε να προβάλλεται;
Αντιγράφουμε από μέσο το οποίο πιστεύουμε ότι έκανε μια μέση περιγραφή της δολοφονίας, δηλαδή πολλά ακόμα μέσα κινήθηκαν σε αυτή τη λογική:
«Ο ηλικιωμένος αντιπτέραρχος, αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα με τη σύζυγό του (σ.σ.: ήταν η δεύτερη σύζυγός του, καθώς η πρώτη είχε αποβιώσει, το ίδιο κι ο γιος του λίγα χρόνια πριν) κι έφτασε στο… αμήν, πυροβολώντας την, ενώ προσπάθησε να δώσει κι αυτός τέλος στη ζωή του.
Όπως ανέφεραν οι γείτονες, η Βουλγάρα, είχε κάνει… κόλαση τη ζωή του απόστρατου αξιωματικού, ο οποίος μάταια προσπαθούσε εδώ και καιρό να απεμπλακεί από τη σύζυγό του. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο συνταξιούχος στρατιωτικός, πυροβόλησε την 59χρονη έξω από το σπίτι τους, ύστερα από έντονη λογομαχία κι ακολούθως ανέβηκε στο διαμέρισμά του κι αυτοπυροβολήθηκε, με αποτέλεσμα να καταλήξει λίγη ώρα αργότερα…»
Η πιο απλή άσκηση γραφής που υπάρχει εκεί έξω χρησιμοποιεί τη μαιευτική μέθοδο για να σου δώσει την είδηση:
«Ποιος ήταν το θύμα;», «Ποιος ήταν ο θύτης;», «Τι συνέβη;».
Σε δεύτερο χρόνο «Για ποιον λόγο δολοφόνησε το θύμα;».
Τρεις απλές ερωτήσεις είναι επαρκείς για να σου δώσουν τον τίτλο και τον σκελετό να ξεκινήσεις. Συνταξιούχος αντιπτέραρχος, δολοφόνησε την σύζυγό του και αυτοκτόνησε. Τέλος. Ο λόγος για τον οποίο μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε για τους λόγους, είναι πως ούτε το θύμα, ούτε ο θύτης δεν βρίσκονται εν ζωή και πρέπει να βασιστούμε σε μαρτυρίες τρίτων.
Πέρα από το γεγονός πως τα τρίτα πρόσωπα σε επίπεδο κουτσομπολιού είναι χειρότεροι μάρτυρες από τους πρωταγωνιστές, δε ζει κανείς να ρίξει φως στην τραγωδία. Αυτό μπορεί να το κάνουν οι στενοί φίλοι του θύματος και του θύτη και αν…
Από εκεί και πέρα αρχίζει το επικοινωνιακό σόου.
H «Βουλγάρα» και ο Αντιπτέραρχος
Στην συνείδηση του μέσου Έλληνα τηλεθεατή ή αναγνώστη, ο Αντιπτέραρχος είναι ένα άτομο με κύρος. Γιατί; Επειδή διέταζε κόσμο στην αεροπορία για 35 χρόνια. Η σύζυγός του είναι απλά μια «Βουλγάρα». Γιατί; Επειδή θέλουν να παίξουν με τα ρατσιστικά χαρακτηριστικά των καθαρόαιμων Ελλήνων.
Οι μονόπλευρες μαρτυρίες
«Μου είπε ότι ήταν πολύ δυστυχισμένος, τον πίεζε να παντρευτούν και όταν παντρεύτηκαν αυτή έγινε πολύ βίαιη. Του φερόταν άσχημα, τον έβριζε, απαιτούσε πράγματα» μας ενημερώνει γειτόνισσα του Αντιπτεράρχου στην κάμερα του Star.
Αυτό λοιπόν -αυθαίρετα- εμείς θα το εκλάβουμε ως ειλικρινές από την μεριά της κυρίας που το είπε. Με τη λογική ότι αυτά της μετέφερε σε ανύποπτο χρόνο (αν το έκανε) ο 87χρονος θύτης. Παρόλα αυτά, ακόμα και αν θέλουμε να το πάρουμε ως πραγματικό, είναι μόλις η μια άποψη.
Φυσικά το να βρίζεις ή να «ζητάς πράγματα» από τον σύντροφό σου δεν είναι αιτία δολοφονίας. Πιο πολύ μου κάνει για μια προσπάθεια εκλογίκευσης από πλευράς της «φίλης» του 87χρονου για το περιστατικό. Χωρίς να ξέρουμε τι άλλο έχει ειπωθεί και κοπεί στο μοντάζ, εκτός και αν ο δημοσιογράφος δε ρώτησε τίποτα άλλο και τον κάλυψε μια απάντηση ενός λεπτού από την οικογενειακή φίλη.
Από τη μεριά του θύματος δεν υπάρχει λόγος να ψάξουμε ή να ρωτήσουμε, γιατί το ρεπορτάζ τρέχει, ρωτήσαμε τους γείτονες και κάναμε τη δουλειά μας.
Το ρεπορτάζ αυτής της δολοφονίας έχει όρια. Κανείς δε μπορεί να κάνει υπομονή. Πρέπει σήμερα να μάθουμε τι έγινε, γιατί αύριο θα έχουμε κάποια άλλη δολοφονία, μια άλλη είδηση. Κανείς δεν περιμένει, μόνο αγωνιά να παρουσιαστούν τα στοιχεία στο τηλεοπτικό αυτόφωρο με τους ρεπόρτερ ως μάρτυρες υπεράσπισης του ηλικιωμένου και κατηγορίας της συζύγου του.
Κακά τα ψέματα. Δύσκολα θα βρεις επαγγελματισμό και διάθεση για ενδελεχή έρευνα από τηλεοπτικό ρεπόρτερ. Πρέπει να τελειώσει σε 1-2 ώρες, να δώσει το θέμα, να προλάβει τον ανταγωνισμό, να δώσει το αποκλειστικό.
Η δημοσιογραφία είναι το κακό φαγητό του ενός ευρώ από το fastfood, νόστιμο, με λίπος και ζάχαρη, αλλά σου κάνει κακό.
Που πρέπει να σκεφτείς ως δημοσιογράφος και την προδιάθεση του κοινού σου και του αρχισυντάκτη προς τον Αντιπτέραρχο ή την «Βουλγάρα». Με το κοινό του Star και άλλων μέσων να φαίνεται πως έχει πρόβλημα με τις Βουλγάρες, τους Αλβανούς, τους Πακιστανούς και τους Νιγηριανούς που παρελαύνουν στα δελτία του, οπότε ήδη έχεις στα χέρια σου την δημοφιλή αφήγηση.
Ξένος
Η αλλοδαπή καταγωγή δημιουργεί απόσταση. Γιατί προδιαθέτει τον τηλεθεατή ή αναγνώστη πως ο εμπλεκόμενος είναι Ξένος. Δεν είναι ένας από εμάς. Η ιδιότητα μπορεί να δημιουργήσει Ταύτιση. Δολοφονήθηκε Σύζυγος. Δολοφονήθηκε Μητέρα. Δολοφονήθηκε Μαθητής.
Αλλά όταν δολοφονείται η Βουλγάρα (όπου ο ρατσισμός μερίδας Ελλήνων και δη Ελληνίδων για τις γυναίκες από το πρώην ανατολικό μπλοκ με τα ρεπορτάζ «που μας παίρνουν τους άντρες» είναι σαφής), όταν δολοφονείται ο Αλβανός, ο Πακιστανός και ο Νιγηριανός, όπου στα ρεπορτάζ παρουσιάζονται μόνο ως παράνομοι, ύποπτοι ή εγκληματίες, τότε η τηλεόραση σου έχει ήδη βάλει το στερεότυπο στο μυαλό, είτε το αντιλαμβάνεσαι, είτε όχι.
Ακόμα και το «Αλβανός βρήκε πορτοφόλι και το παρέδωσε στην αστυνομία» είναι μια εντελώς ρατσιστική είδηση, που παίζει με τα αντανακλαστικά που σου έχουν δημιουργήσει τα ρεπορτάζ του παρελθόντος πως ο Αλβανός κλέβει ή εκμεταλλεύεται και σου παρουσιάζει το σωστό ως εξαίρεση.
Με το πιστόλι στο σαλόνι
Κανένας δεν ασχολήθηκε, κανένας δεν αναρωτήθηκε για το όπλο. Κανείς δεν επικοινώνησε με την Ασφάλεια, κανείς δε χρησιμοποίησε τις άκρες του να μιλήσει με το Τμήμα Ανθρωποκτονιών για το αν υπήρχε άδεια.
Υπάρχει άδεια οπλοφορίας; Συνέτρεχαν ιδιαίτερα σοβαροί λόγοι ασφαλείας, ώστε να δοθεί η άδεια οπλοφορίας σε ηλικιωμένο άνω των 80 ετών; Πέρασε από ψυχιατρικές και γραπτές εξετάσεις; Γιατί δεν υπάρχει ανώτατο ηλικιακό όριο οπλοκατοχής; Ανανεώθηκε η άδεια οπλοφορίας; Ή απλά δώσαμε σε έναν απόστρατο αξιωματικό άδεια οπλοφορίας ως εξυπηρέτηση από ένα σώμα ασφαλείας σε ένα άλλο;
Τα Απαιτούμενα δικαιολογητικά για άδεια οπλοφορίας είναι:
• Αίτηση του ενδιαφερομένου με τα πλήρη στοιχεία ταυτότητάς του, στην οποία μνημονεύονται οι λόγοι και το είδος της αιτούμενης άδειας.
• Πιστοποιητικό Ιατρού, ειδικότητας νευρολόγου – ψυχιάτρου ή παθολόγου, από το οποίο να προκύπτει η κατάσταση της ψυχικής του υγείας.
• Υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/86, ότι δεν τυγχάνει φυγόποινος ή φυγόδικος και ότι δεν εμπίπτει στις απαγορευτικές διατάξεις του άρθρου 18 του ν.2168/1993.
Τι συμβαίνει όμως με τις άδειες οπλοφορίας που έχουν λήξει μετά την συνταξιοδότηση του ιδιοκτήτη;
Όταν ένας διοικητής στρατιωτικής μονάδας φέρει οπλισμό, έχει άδεια οπλοφορίας με ισχύ μέχρι την συνταξιοδότησή του. Τότε, το όπλο παραδίδεται για 2 χρόνια στην Αστυνομία και αν ο ιδιοκτήτης του, βγάλει άδεια οπλοφορίας από την Ασφάλεια, τότε του επιστρέφεται. Εναλλακτικά κατάσχεται και παραδίδεται στην Αστυνομία ή το λιμενικό.
Όμως είναι σύνηθες, ηλικιωμένοι στρατιωτικοί 70, 80 ή και 90 ετών να κατέχουν όπλο, το οποίο βάζει σε κίνδυνο τις ζωές τους και τις ζωές τρίτων. Όταν πεθάνουν ΚΑΝΕΙΣ δεν ασχολείται με την τύχη του όπλου το οποίο καταλήγει είτε στον σύντροφο που έμεινε πίσω, είτε στους συγγενείς. Έχοντας πολλά περιστατικά δολοφονιών με όπλα, οι ιθύνοντες δεν δείχνουν να αντιλαμβάνονται ότι η ίδια η ύπαρξη των όπλων ευθύνεται για αυτούς τους φόνους.
Κάθε μέρα παρατηρούμε με ιδιαίτερη λύπη, ότι το επίπεδο της δημοσιογραφίας διολισθαίνει όλο και πιο χαμηλά.
Αυτό συμβαίνει γιατί ο τηλεθεατής και ο αναγνώστης, εκτίθενται, εκπαιδεύονται και στο τέλος εθίζονται σε έναν ρατσισμό και μια προχειρότητα σκέψης ή αφέλειας η οποία εκλαμβάνεται ως κανονικότητα. Μια συμφέρουσα για όλους «Ηλιθιοποίηση», αν προτιμάτε.
Συνεπώς αυτό που αποζητούν είναι μεγαλύτερες δόσεις ρατσισμού, φόβου και μίσους χωρίς σκέψη, με χαμηλά λιπαρά, όπου ο ντίλερ τους το χαρίζει απλόχερα με αποτέλεσμα να αναφωνούμε οι υπόλοιποι «Ζούμε ανάμεσά τους» και να μας φαίνεται ξένη η αποκτήνωση του οδηγού ταξί που έχασε την κούρσα και σοκαρίστηκε για τα αίματα στο κάθισμα και όχι για την ετοιμοθάνατη.
Κυρίες και κύριοι ας βγούμε και εμείς έξω από αυτό το ταξί.
*** Cover photo: ο πίνακας Killing Choice της Maria Laforet
