fbpx

Όσα μάθαμε ψάχνοντας για εργασία

αρχαιολογία

«Άμα δε σηκωθείς, θα σου πετάξω τον κασμά» | Πέρασε ξυστά από το αριστερό μου χέρι

στo Οι ιστορίες σας

Θέλω να λαμβάνω τα νέα άρθρα του IforINTERVIEW με e-mail.

Στείλε μας την ιστορία σου

#oi_istories_sas | Διηγείται η « σκaτακια»

Θέση εργασίας: Αρχαιολόγος

Τοποθεσία – Έτος: Σάμος – Καλοκαίρι 2011

 

Γυναίκα Αρχαιολόγος στο νησί

Δεύτερη δουλειά ως αρχαιολόγος σε μια από τις πλέον σημαντικές ανασκαφές στην Ελλάδα. Κακή φάση η ζωή στο νησί γενικά, τουλάχιστον στο χωριό που έμενα εγώ: λίγοι κάτοικοι, ακόμα λιγότεροι νέοι, σχεδόν αποκλειστικά ηλικιωμένοι τουρίστες, ζωή μηδέν, ατέλειωτα Σαββατοκύριακα.

Ειλικρινά, ήταν η μόνη περίοδος της ζωής μου που επιθυμούσα να δουλεύω χωρίς ρεπό, γιατί μετά την δουλειά δεν υπήρχε απολύτως τίποτα να κάνω. Άνοιγα τα ματιά μου Σάββατο πρωί και κατευθείαν έμπηγα τα κλάματα, γιατί δεν ήξερα πώς θα την πάλευα ολομόναχη δυο ολόκληρες μέρες. Η δουλειά ήταν η χαρά μου κι άλλωστε ήταν και τόσο ενδιαφέρουσα που δε σε άφηνε να βαρεθείς ποτέ.

Παρεμπιπτόντως, να πω ότι ανέκαθεν προσπαθούσα η σχέση μου με τους υφισταμένους μου να είναι χαλαρή, σχεδόν φιλική, καθώς δεν τα πήγαινα ποτέ καλά με την ιεραρχία. Λάθος. Μεγάλο Καλώς ή κακώς στις δουλειές υπάρχει κάποιος που αποφασίζει και άρα αναλαμβάνει την ευθύνη και κάποιοι που εκτελούν.

Ήμουν όμως μικρή και είχα μπερδέψει στο μυαλό μου τον σεβασμό στους εργάτες με τη φιλική σχέση.

Και εκεί την πάτησα.

Ένας από αυτούς, 63 χρόνων τότε (εγώ 26) πρώην μπάτσος, που τον είχαν αποπέμψει από το Σώμα (όπως έμαθα αργότερα) είχε πάρει πιο πολύ αέρα από τους άλλους: μου έκανε πιο πολλές «πλακίτσες», μου έλεγε πιο πολλά «αστειάκια» (υποτιμητικά, όχι σεξουαλικά), μου είχε ρίξει και κάτι φάπες «στ’ αστεία» μια φορά, γενικά μου είχε πάρει τον αέρα, που λένε. Βέβαια δούλευε πολύ και καλύτερα απ’ όλους, είχε χρόνια στην αρχαιολογία και έκοβε το μάτι του. Τον δε κασμά τον πήγαινε jcb.

αρχαιολογικό σκάμμα
Μια ωραία πρωία, μετά το διάλειμμα, έχω καθίσει στη γωνιά του τετραγώνου που εκείνος έσκαβε (συνήθως στις ανασκαφές οι εργάτες δουλεύουν σε ζεύγη: ένας σκάβει, ένας φορτώνει και αδειάζει) και γράφω ένα ταμπελάκι διευκρινιστικό για ένα εύρημα του διπλανού τετραγώνου. Αυτός, βασικά Βαγγέλη τον λένε – γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε; – ο Βαγγέλης λοιπόν, έχει αφήσει το βόρειο μισό του τετραγώνου άσκαφτο, στη μια (άσκαφτη) γωνία του οποίου καθόμουν εγώ και έγραφα.

Με πλησιάζει λοιπόν κρατώντας τον κασμά και μου λέει: «Θα σηκωθείς να σκάψω;».

Χωρίς να τον κοιτάξω, συνεχίζοντας να σημειώνω και του απαντάω: «Ναι, μισό λεπτό να γράψω το ταμπελάκι». “«Άντε τέλειωνε, θέλω να σκάψω», επιμένει. «Μισό λεπτό», του απαντάω.

«Τι θα γίνει, θα σηκωθείς καμιά ώρα να σκάψω;», συνεχίζει. «Μισό λεπτό ρε Βαγγέλη, να γράψω το ταμπελάκι και θα σηκωθώ». «Θέλω να σκάψω!», μου λέει πιο έντονα! «Ε, ξεκίνα από την άλλη γωνία», του απαντώ και του δείχνω πού εννοούσα. «Άμα δε σηκωθείς», μου λέει απότομα, «θα σου πετάξω τον κασμά».

Σηκώνω τον κεφάλι μου και τον κοιτάζω με το φρύδι σηκωμένο, σε φάση «κάλα ΟΚ, πλάκα μας κάνεις» και του λέω: «Καλά, καλά» και συνεχίζω να γράφω. Και μου σκάει τον κασμά. Πέρασε ξυστά από το αριστερό μου χέρι, τόσο ξυστά που ένιωσα τον αέρα που έκοβε όπως περνούσε από διπλά μου. Αν είχα κουνήσει λίγα εκατοστά, σήμερα δε θα είχα χέρι. Αν είχα κουνήσει λίγα ακόμη, δε θα ζούσα καν.

Έντρομη σηκώνομαι και του φωνάζω: «Καλά! Δεν μπορούσες να περιμένεις δέκα γαμημένα δευτερόλεπτα, να γράψω το μαλακισμένο το ταμπελάκι;». Και φεύγω κατευθείαν και πάω στην τουαλέτα του αρχαιολογικού χώρου. Μπαίνω μέσα, πλένω το πρόσωπό μου, συνέρχομαι από την τρομάρα και ξαναπάω στο σκάμμα Πλησιάζω τους εργάτες και του λέω: «Βαγγέλη, με συγχωρείς που σου φώναξα, δεν έπρεπε να μιλήσω έτσι». Σημειωτέον, παρ’ οτι γενικά βρίζω πολύ στον λόγο μου, στη δουλειά δε λέω ούτε «γαμώ το». Η απάντηση του ήταν: «Εσένα παιδί μου, θα έπρεπε να σε κρατάνε και να σε δέρνουν, μέχρι να μην αντέχεις άλλο».

αρχαιολογικό σκάμμα
Οι επόμενες μέρες κύλησαν μαρτυρικά:

Δεν ήθελα να μιλήσω στη διευθύντρια της ανασκαφής (υπόψη ήταν γυναίκα) και γιατί φοβόμουν (ήμουν ολομόναχη σε ένα νησί που δεν ήξερα κανέναν, πολύ μακριά από τους δικούς μου ανθρώπους) και γιατί κάπως ντρεπόμουν, ξέρετε, να τον δώσω. Όμως έκτοτε έγινε ανυπάκουος, έκανε ό,τι του ερχόταν, με προσέβαλε διαρκώς μπροστά στους υπόλοιπους εργάτες και με εξευτέλιζε, ώσπου δεν άντεξα και αποφάσισα να μιλήσω στη διευθύντρια.

Εκεινη, την επομενη μερα, ήρθε στο σκάμμα για να κάνει ένα κήρυγμα εφ’ όλης της ύλης (τι δουλειά κάνει ο καθένας εκεί, τι ευθύνες έχει κλπ) και να ζητήσει, τρόπον τινά, λογαριασμό για το συμβάν. Όταν ερωτήθηκε αυτός, απάντησε κυνικά:

«Εγώ είμαι 63 χρονών άνθρωπος. Δε θα δέχομαι από μια τριαντάρα γυναίκα διαταγές».

Η στάση της διευθύντριας, στην πραγματικότητα, δεν άλλαξε τη συνθήκη και εφόσον έτσι κι αλλιώς δεν περνούσα καλά στο νησί, παραιτήθηκα. Η πλάκα είναι ότι η διευθύντρια μου έκανε και μούτρα, διότι με την παραίτηση μου κρεμούσα το έργο.

αρχαιολογικό σκάμμα
Ομολογώ ότι αυτό το περιστατικό με άλλαξε πολύ και ως άνθρωπο και ως επαγγελματία.

Δεν έγινα καριόλα, αλλά κατάλαβα τη θέση μου και προσπάθησα να αντεπεξέρχομαι σε αυτήν. Αν το ίδιο πράγμα συνέβαινε σήμερα, η στάση μου θα ήταν διαφορετική: θα έκανα και αναφορές (και στον ίδιο και στη διευθύντρια που επ’ ουδενί με προστάτεψε, ως όφειλε) και βέβαια μήνυση.

Δεν έχει σημασία πλέον, όμως θέλω κλείνοντας να πω το έξης:

Δυο πράγματα με έχουν στεναχωρήσει αναφορικά με το περιστατικό. Το πρώτο, η αδιαφορία που επέδειξε η προϊσταμένη μου, η οποία μάλιστα είναι γυναικά. Αντί να τον απολύσει ή να κινήσει διαδικασίες για να τιμωρηθεί με κάποιον τρόπο, προσπάθησε απλώς να προσπεράσει το περιστατικό με μια απλή επίπληξη και όταν αργότερα υπέβαλα παραίτηση, να θεωρήσει την πράξη μου υπερβολική. Το δεύτερο είναι η στάση όλων εκείνων (των πολλών) ανθρώπων που μέχρι και σήμερα, όταν τους αφηγούμαι την ιστορία με ρωτούν μήπως του είχα πει κάτι παλιότερα και τον είχα προσβάλλει ή τέλος πάντων ψάχνουν να βρουν έναν λόγο για το άνευ αιτίας ξέσπασμά του – βεβαίως η πατριαρχία δεν περναει από το μυαλό τους. Λες και έχει σημασία, ακόμα και λόγο να είχε! Λες και αυτό θα αρκούσε για να δικαιολογήσει την πράξη ή την στάση του.

Αδερφές, γaμήστe τους.


Αγαπητή μας Αρχαιολόγε,

Ευχαριστούμε για το χρόνο που διέθεσες για να μας παραθέσεις την εργασιακή σου εμπειρία και ευχόμαστε ολόψυχα να μη βρεθούν ξανά τέτοιοι άνθρωποι στο πλάι σου, είτε υφιστάμενοι είτε προϊσταμένοι.

Ο Βαγγέλης δεν είναι παρά μία κλασική πατριαρχική φιγούρα, που έφτασε τα 60+ χρόνια του και ακόμα δεν έχει συμβιβαστεί με το γεγονός ότι το γυναικείο φύλο έχει ισότιμα εργασιακά δικαιώματα και ότι ένας εργαζόμενος/η έχει γνώσεις, καθήκοντα και ιεραρχία που δεν συνδέονται με το φύλο, την εθνικότητα ή την ηλικία.

Είναι σύνηθες γεγονός, οι άνθρωποι αυτής της γενιάς και νοοτροπίας, ειδικά στα τεχνικά επαγγέλματα (βλ. εργόταξιο, σκάμμα αρχαιολογικό, δημόσια έργα, κατασκευές κλπ), να δυσκολεύονται υπέρμετρα να γίνουν δέκτες εντολής, οδήγίας ή παρατήρησης από έναν νεότερο άνθρωπο και συχνά, πολλοί από αυτούς -άνδρες στο φύλο κατά κόρον- να αποδεχθούν επιπλεόν ότι μία γυναίκα είναι ανώτερη ιεραρχικά στην δουλειά τους και είναι ταυτόχρονα και «πιτσιρίκα».

αρχαιολόγος

Όπως μας αναφέρεις, αποδίδεις το λάθος χειρισμό σου στην απειρία σου (ήσουν μόλις 26ετών και στη δεύτερη δουλειά σου συνολικά) και φυσικά, στο σοκ της στιγμής. Και έχεις δίκιο.

Αυτό που δεν κατάφερες, το να επιβληθείς μέσα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και του εργασιακού σου ρόλου στους υφιστάμενους συναδέλφους σου, αυτό ακριβώς στάθηκε και η αφορμή για το βίαιο ξέσπασμα του «πολλά-βαρύ» αρχι-εργάτη Βαγγέλη. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία φυσικά για την πράξη του και κανένα ελαφρυντικό για την μετέπειτα αδιαφορία της διευθύντριας που δεν έπραξε τα δέοντα.

Παράλληλα, αν και συνυπολογίζεται το νεαρό της ηλικίας σου τη περίοδο του συμβάντος, δυσκολευόμαστε αντικειμενικά -και όντας έξω από το χορό-, να αιτιολογήσουμε την τόσο συγκαταβατική σου στάση. Αντέδρασες πολύ ψύχραιμα -και μπράβο σου- αλλά στην πορεία -όταν επέστρεψες στο χώρο μετά την αναγκαία επίσκεψή σου στην τουαλέτα για να ηρεμήσεις- αντί να επικαλεστείς την ιδιότητά σου ως προίσταμένη και να ξεκινήσεις εσύ το κήρυγμα και να θέσεις επιτόπου τα όρια σου, δυστυχώς το χειρίστικες απολογητικά ζητώντας ουσιαστικά συγγνώμη «που του φώναξες».

Όπως γράφεις και εσύ η ίδια, αν συνέβαινε ξανά το ίδιο περιστατικό, θα το χειριζόσουν ορθότερα, θα κινούσουν νομικά και θα έπραττες όσα έπρεπε να είχαν γίνει εκείνο το πρωί. Δεν χρειάζεται να είσαι ούτε κaριόλα, ούτε άκρως επιφυλακτική. Χρειάζεται όμως πάντα να είσαι απόλυτα τυπική, αυστηρή και να λειτουργείς by the book για να επιβιώσεις σε ανδροκρατούμενους εργασιακούς χώρους.

Τέλος, μας αναφέρεις στο κέιμενό σου, δύο φορές μάλιστα, πως η διευθύντρια της Ανασκαφής ήταν γυναίκα, προφανώς καθώς αυτό θα ήθελες να γίνει αιτία μίας έξτρα συμπαράστασης προς το μέρος σου.

Δεν έχει σημασία το φύλο της Διευθύντριας.

Σημασία έχει ότι δεν εξάσκησε την ιεραρχική εξουσία της και το πρωτόκολλο για να επαναφέρει την τάξη και να αποδώσει ευθύνες. Μην αποζητάς κανενός τη στήριξη βασισμένη σε ιδιότητες ή λόγους που δεν εφάπτονται άμεσα στο εργασιακό περιβάλλον. Κοινώς, είτε άνδρας, είτε γυναίκα, η Διευθύντρια της Ανασκαφής στη Σάμο το 2011, ήταν ένας δειλός και ανεύθυνος άνθρωπος που έπραξε όχι ανθρωποκεντρικά, αλλά με γνώμονα το συμφέρον του προϋπολογισμού του έργου.

Θα χαρούμε να λάβουμε οποιαδήποτε τύχόν έξτρα σχόλια σου και να συνεχίσουμε παρεά την κουβέντα αυτή.

Μείνει συντονισμένη καθώς με αφορμή την εξιστόρησή σου, σύντομα μέλος του #IFI θα παραθέσει μία παρόμοια εργασιακή εμπειρία, γιατί όπως ειπώθηκε, είναι δύσκολο να είσαι γυναίκα ανάμεσα σε jcb, κασμάδες και χώματα. Όσο προχωράει το έργο, τόσο οι συνάδελφοί σου θα σκάβουν το λάκκο σου.

Συντροφικούς χαιρετισμούς,

#IFI team

© I for Interview team

Σε περίπτωση που επιλέξατε να αναδημοσιεύσετε κάποιο κείμενό μας στο δικό σας site, σας ευχαριστούμε ιδιαίτερα εκ των προτέρων για την προτίμηση! Ωστόσο,  να σας υπενθυμίσουμε το πόσο ευχάριστο και δίκαιο είναι να ακολουθούνται οι δεοντολογικοί κανόνες που ορίζουν τη σωστή και λειτουργική αναφορά στην αρχική  πηγή ( δλδ. αναγραφή πλήρους ονόματος του site μας και ενεργό link που ανακατευθύνει στο πρωτότυπο άρθρο). Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζετε τον κόπο και τη δουλειά μας και σας ευχαριστούμε διπλά!

8 Comments

  1. Παρόμοια περίπτωση και εγώ. Γυναίκα αρχαιολόγος 26 ετων , σε ένα χωριό που οι κάτοικοι ήταν δεκαετίες πίσω … Προσπαθυσα να βάλω όρια , αλλά ένας εργάτης φαινόταν ότι δεν καταλαβαινε από αυτά. Συνεχώς έκανε χειρότερα αστεία / ενέργειες εις βάρος μου , με αποκορύφωμα το να μου κλείσει το δρόμο ενώ εφευγα (οδηγωντας) από τη δουλειά. Παραλίγο να με πετάξει εκτός δρόμου. Αυτή η σταγόνα ξεχείλισε το ποτήρι. Μίλησα με τον προϊστάμενο , που του έκανε αυστηρά συστάσεις , και επειδή φοβόταν μη χάσει τη δουλειά του , συμμορφώθηκε ως ένα βαθμό. Βέβαια εφεξής έδειχνε ανοιχτά την αντιπάθειά του προς το πρόσωπό μου, αλλά δε με ένοιαζε καθόλου. Το μόνο που με ενδιέφερε είναι να γλιτώσω από αυτόν, χωρίς να έχω μεγάλες απώλειες (πχ. να παραιτηθώ εξαιτίας του).
    Τέτοιοι θρασύδειλοι τύποι βασίζονται στο ότι κανένας δε τολμήσει να τους σταματήσει. Αν ορθώσεις το ανάστημά σου, κατευθείαν μαζεύονται.

  2. Παιδια δε θα διαφωνησω. Ουτε βεβαια θα απολογηθω. Η υποστηριξη που ειχε η Ελενη ομως, ηταν ουσιαστικη. Εγώ δεν ελαβα καμια.

  3. Σημειωτεον οτι ο τυπος δε φοβοταν μηπως χασει τη δουλεια του. Ηταν βεβαιος οτι δεν υπήρχε τετοια περιπτωση. Οπως και εγινε δηλαδη.

  4. Αγάπητα «σκaτακια»
    – πόσο ωραίο nickname by the way!-
    Φυσικά και ο Βαγγελάρας έπραξε με τη σιγουριά στο τσεπάκι του γιατί φυσικά είχε ξαναφερθεί απρεπώς – άν όχι τόσο επικίνδυνα ως φιλόδοξος δολοφόνος- και του την είχαν χαρίσει. Δεν τίθεται κανένα θέμα απολογίας, απλά κουβέντα κάναμε και παραθέσαμε και εμείς τη δική μας οπτική, ως εργαζόμενοι και ως άνθρωποι. Έπραξες αυθόρμητα και αυτό πάντα είναι το «σωστό». Το ορθό ή ιδανικό, είναι συνήθως μια επιλογή που δεν είναι εύχερη τη στιγμή που τη χρειαζόμαστε. Και όπως είπες, αυτό το σκηνικό, σε άλλαξε ως άνθρωπο και αυτό είναι το σημαντικότερο. Γιατί τα λέει και το τραγούδι: Ό,τι ΔΕ σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό.

  5. Καλε, προφανως κανουμε συζήτηση! Και χαιρομαι που, σε αντιθεση με τη δικη μου προϊσταμενη, η Ελενη ελαβε την προστασια που δικαιουταν. Αλλωστε οπως γραφω και στο κειμενο, η αδιαφορια της προϊσταμενης απεναντι σε ενα τοσο σημαντικο ζητημα ειναι που στην πραγματικοτητα με ωθησε στο να παραιτηθω. Καμια φορα σκεφτομαι, αν ειχα οντως μετακινηθει λιγα εκατοστα, τι θα εκανε αυτη η τυπισσα; Πώς θα εξηγουσε ενα τετοιο περιστατικο στην ουνεσκο, φερ’ειπειν; Θα μου πειτε κι αν η γιαγια μου ειχε ρουλεμάν, θα’τανε γιαγια πατινι. Δικαιο. Αυτα! Πόλεμο στα αφεντικα <3

  6. Είδα ένα σχόλιο που κάνατε στη σελίδα στο fb, στο σχόλιο της ελένης (έχω βάλει να παρακολουθώ και τις δυο αναρτήσεις γιατί με αφορούν). Απαντάω από εδώ, διότι δεν επιθυμώ να μαθευτεί η ταυτότητά μου μπαμ-μπαμ. Η ευθεία αντιμετώπιση, παιδιά, είναι πολύ δραστική. Εκτός κι αν ο άλλος έχει όπλο δυνάμει φονικό στο χέρι του. Και δεν είσαι μόνη σε ένα ξένο μέρος, όπου ο τύπος ξέρει πού μπορεί να σε βρει ανά πάσα στιγμή. Και εφόσον δε γνωρίζει ότι είναι πανταχόθεν προστατευμένος… Και γενικά η ευθεία αντιμετώπιση είναι καλή και χρήσιμη όταν δεν είναι όλα εναντίον αυτού που την επιδιώκει.
    Το λάθος μου -αν με ρωτάτε- δεν το εντοπίζω στο ότι τότε δεν αντέδρασα, αλλά στο ότι του επέτρεψα προηγουμένως να με αντιμετωπίζει φιλικά. Εφόσον συνέβη αυτό, η αυτοπεποίθηση που αυτός ο άνθρωπος ένιωθε απέναντι στην όποια τιμωρία που γνώριζε ή υπέθετε ότι ΔΕ θα υπάρξει απλώς έθρεψε τη συμπεριφορά του, η οποία κορυφώθηκε με την γκασμαδιά.
    (Άσχετο, αλλά μπορείτε να αλλάξετε το “το δε κασμά”, μου σκαλώνει το μυαλό. Μπαίνει τελικό “ν” πάντα σε άρθρα αρσενικών λέξεων.)

    Υ.Γ. Το τι λένε οι “ειδικοί”, προσωπικά, τα ακούω βερεσέ. Προσφάτως ένας “ειδικός” κατηγοριοποίησε μια ολόκληρη φυλή ως υποτακτική.

Leave a Reply

Your email address will not be published.

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Φρέσκα άρθρα στο Οι ιστορίες σας

Στην Κορυφή