Από τον FB τοίχο του Γιωργής Καρατάσιος
Το Μάη του 1886, εκατοντάδες χιλιάδες Αμερικανοί εργάτες ξεσηκώθηκαν, διεκδίκησαν και κέρδισαν μείωση των εργάσιμων ωρών -απ’ τις 16 που δούλευαν τότε- στις 8 ώρες τη μέρα.
Το αίτημα των «τεμπέληδων» της Αμερικής, για ένα πιο ανθρώπινο 24ωρο με «οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ψυχαγωγία, (και) οχτώ ώρες ξεκούραση», εφαρμόστηκε σε πανεθνικό επίπεδο το 1917 στην επαναστατημένη Ρωσία, και δυο χρόνια μετά υιοθετήθηκε απ’ τη Διεθνή Διάσκεψη Εργασίας. (Στην Ελλάδα ίσχυσε πολύ πριν το «καθιερώσει» ο Μεταξάς.)
Κάπως έτσι, και αρχικά κόντρα στη βούληση των αφεντικών -που δεν τους άρεσε η ιδέα να πληρώνουν δύο οχτράωρους εργάτες για τη δουλειά που μέχρι πρότινος έβγαζε ένας και μόνο ολοήμερος εργάτης- η εποχή που ο μέσος άνθρωπος δούλευε απ’ το πρωί ως το βράδυ τελείωσε. Τυπικά μόνο.
Σήμερα το 8ωρο-5ήμερο-40ωρο μοιάζει με σύντομο ανέκδοτο -αλλά δε γελά κανείς.
Οι εργαζόμενοι δουλεύουν πολύ περισσότερο -ή πολύ λιγότερο αλλά για ψίχουλα.
132 χρόνια μετά την πρώτη Εργατική Πρωτομαγιά, ο εργάσιμος χρόνος έχει γίνει «λάστιχο», τα Σαββατοκύριακα εργάσιμα, οι υπερωρίες απλήρωτες, η μαύρη εργασία κανόνας -πάντα υπό την τρομοκρατία της ανεργίας-, ενώ όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι γίνονται σωματικά, πνευματικά και ψυχικά ράκος λόγω του «συνδρόμου επαγγελματικής εξουθένωσης».
Η τεχνολογία αυτοματοποιεί την παραγωγική διαδικασία, ελαχιστοποιεί τον ανθρώπινο μόχθο και εξαφανίζει εκατομμύρια -περιττές πλέον- θέσεις εργασίας, αλλά ο εργάσιμος χρόνος αυξάνεται αντί να μειώνεται.
Αντί να αξιοποιηθούν τα επιτεύγματα της επιστήμης για τη διεύρυνση του ελεύθερου χρόνου, ώστε να μπορέσει ο άνθρωπος να ανυψώσει το πολιτιστικό και μορφωτικό του επίπεδο, να συμμετάσχει ουσιαστικά στην πολιτική, να αναπτύξει τις φιλικές, οικογενειακές και άλλες σχέσεις του, να καλλιεργήσει τις κλίσεις και τα ταλέντα του, βλέπουμε την εργασία να εντατικοποιείται -ενώ ο άνθρωπος που παραμένει εξαρτημένος απ’ αυτή κατρακυλά στην ανεργία.
Μα, γιατί δεν μειώνεται, λοιπόν, ο χρόνος εργασίας; Αφού αυτό θα δημιουργούσε εκατομμύρια νέες θέσεις, θα μείωνε την ανεργία και θα έκανε πιο υποφερτή την εναπομείνουσα εργασία.
Γιατί νά χουμε απ’ τη μία ανθρώπους που δουλεύουν δωδεκάωρα, κι απ’ την άλλη ανθρώπους που ενώ θέλουν δεν δουλεύουν καθόλου; Γιατί νά χουμε απ’ τη μία εξουθενωμένους εργάτες που έχουν τα προς το ζην αλλά δεν έχουν χρόνο να ζήσουν, κι απ’ την άλλη εξαθλιωμένους άνεργους που έχουν άπλετο χρόνο αλλά δεν έχουνε να φάνε;
Αφού, όση δουλειά δεν μπορούμε να αποφύγουμε -μέσω της αυτοματοποίησης-, μπορούμε να τη μοιραστούμε, γιατί δεν το κάνουμε;
Είναι ο καπιταλισμός -πανέξυπνε!
Σ’ ένα γηροκομείο του Γκέτεμποργκ, το «πείραμα» έγινε: οι μισοί εργαζόμενοι ξεκίνησαν να δουλεύουν 6ωρο αντί για 8ωρο -30 ώρες τη βδομάδα- ενώ αμείβονταν κανονικά. Για τα επόμενα δυο χρόνια, οι «εξάωροι» έγιναν πιο παραγωγικοί στη δουλειά τους, βελτίωσαν τις υπηρεσίες τους προς τους ηλικιωμένους της μονάδας, εμφάνισαν λιγότερα προβλήματα υγείας, πήραν λιγότερες αναρρωτικές άδειες, ενώ επέστρεφαν σπίτι με περισσότερη όρεξη. Παρά τα θετικά για τους εργαζόμενους και τους φιλοξενούμενους αποτελέσματα, όμως, το εξάωρο απορρίφθηκε ως «μη βιώσιμο» επειδή «το κόστος υπερέβη τα οφέλη» -το κόστος για την πρόσληψη επιπλέον προσωπικού για τις ανάγκες της μονάδας θεωρήθηκε «μεγάλο».
Καλό δηλαδή το εξάωρο, αλλά κοστίζει -για τα αφεντικά.
Σήμερα που η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας προσφέρει τεράστιες δυνατότητες για μείωση του εργάσιμου χρόνου, με ταυτόχρονη αύξηση των αποδοχών και εξάλειψη της ανεργίας, ο καπιταλισμός δείχνει τον αντιδραστικό του χαρακτήρα, μετατρέποντας τις επιστημονικές και τεχνολογικές κατακτήσεις από υποδομή απελευθέρωσης σε αλυσίδες.
Σήμερα χάνουμε εμείς τις ζωές μας, για να μη χάσουν κάποιοι τα κέρδη τους.
Σήμερα, στη μεταβιομηχανική εποχή, το οχτάωρο είναι αναχρονισμός. Το 6ωρο-πενθήμερο είναι ώριμη αναγκαιότητα -και μιλάμε για εξάωρη σταθερή δουλειά, με αύξηση κι όχι μείωση των μισθών. (Για να μη μιλήσουμε για το εφικτό πλέον 4ωρο.)
Η Εργατική Πρωτομαγιά δεν είναι για τους «εργατικούς» αλλά για τους εργάτες του κόσμου, που στο δρόμο για την οριστική τους χειραφέτηση απ’ τα δεσμά της εργασίας, απαιτούν όλο και περισσότερο χρόνο για να ζήσουν τις μοναδικές κι ανεπανάληπτες ζωές τους.
«Έξι ώρες δουλειά, εννιά ώρες ψυχαγωγία, εννιά ώρες ξεκούραση», λοιπόν! (Για αρχή.)
Από τον FB τοίχο του Γιωργής Καρατάσιος
© I for Interview team
Σε περίπτωση που επιλέξατε να αναδημοσιεύσετε κάποιο κείμενό μας στο δικό σας site, σας ευχαριστούμε ιδιαίτερα εκ των προτέρων για την προτίμηση! Ωστόσο, να σας υπενθυμίσουμε το πόσο ευχάριστο και δίκαιο είναι να ακολουθούνται οι δεοντολογικοί κανόνες που ορίζουν τη σωστή και λειτουργική αναφορά στην αρχική πηγή ( δλδ. αναγραφή πλήρους ονόματος του site μας και ενεργό link που ανακατευθύνει στο πρωτότυπο άρθρο). Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζετε τον κόπο και τη δουλειά μας και σας ευχαριστούμε διπλά!
