Η εργασιακή εμπειρία και το πέρασμα των χρόνων οξύνει την κρίση και την παρατηρητικότητά μας μέσα στο εκάστοτε περιβάλλον εργασίας, σε σημείο που μας καθιστά θεωρητικά ικανούς να αξιολογήσουμε την απόδοση των άλλων εργαζομένων. Τα εργασιακά χρόνια τριβής με συναδέλφους, συνεργάτες, πελάτες ή και εργοδότες, ανεξαρτήτως κλάδου και φύσης ενός επαγγέλματος (είτε ασκούμε τη Νομική, είτε είμαστε υδραυλικοί, είτε παιδαγωγοί, είτε επιστήμονες με IQ για βιβλίο Γκίνες κλπ., όλοι μπορούμε να χαρακτηριστούμε ως επαγγελματίες) μας προσφέρουν την ικανότητα να αποδώσουμε ή όχι τον χαρακτηρισμό «επαγγελματίας» προς τρίτους ή ακόμα και προς τον εαυτό μας σε περιπτώσεις αυτό-αξιολόγησης.
Παρόλα αυτά, υπάρχει μία σύγχυση και ασάφεια κατά την απόδοση της έννοιας «επαγγελματισμός». Ένα κουστούμι ή ένα ταγιέρ, μία βαρύγδουπη και δύσκολη επιλογή λέξεων στο λόγο ενός επαγγελματία ή απλά και μόνο το κύρος ή η δυσκολία καθηκόντων μίας θέσης, είναι πολλές φορές αρκετά για να ξεγελάσουν τον καθένα μας και να αποδώσουμε τα σέβη μας σε λάθος παραλήπτη.
Για την αποκατάσταση των πραγμάτων, αρχικά να αναφερθεί ότι ο επαγγελματισμός είναι ανεξάρτητος από την επιμελή εμφάνιση, το dress code ή τη φύση ενός επαγγέλματος. Ο επαγγελματισμός πλαισιώνεται αυστηρά και μόνο από την καθολική εργασιακή συμπεριφορά ενός ατόμου και δεν έχει καμία εξάρτηση από το είδος της δραστηριότητας, το ρόλο του ατόμου μέσα σε μία επιχείρηση ή από τα προσόντα που κατέχει.
Ουσιαστικά, ο επαγγελματισμός δεν είναι μονάδα μέτρησης καριέρας αλλά ούτε και εισοδήματος. Ένας Ιχθυοπώλης δεν είναι λιγότερο επαγγελματίας από έναν Χειρουργό Ιατρό και ένας Πιλότος δεν είναι απαραίτητα περισσότερο επαγγελματίας από έναν Σεφ.
Ο επαγγελματισμός βασίζεται σε χαρακτηριστικά όπως η συνέπεια, η ηθική, η δέσμευση με τις προσωπικές αξίες, η εντιμότητα, η ακεραιότητα, η ποιοτική προσφορά των υπηρεσιών μας, η υπευθυνότητα και ο καταλογισμός μεριδίων ευθύνης, η ευγενής άμιλλα, η εμπεριστατωμένη γνώση του αντικειμένου της εργασίας μας και η συναδελφικότητα. Επιπρόσθετα, ο επαγγελματισμός δεν προϋποθέτει «να αγαπάς» τη δουλειά σου.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται περισσότερο ένα έμφυτο χαρακτηριστικό, ένα αναπόσπαστο κομμάτι του χαρακτήρα σου –το έχεις ή δεν το έχεις με απλά λόγια- και έτσι σε ακολουθεί σε οποιοδήποτε εργασιακό σου βήμα. Ό,τι δουλειά κι αν αποφασίσεις/αναγκαστείς να κάνεις, εάν είσαι επαγγελματίας θα είσαι εξίσου «επαγγελματίας» ως διανομέας φυλλαδίων σε mall αλλά και ως Πολιτικός Μηχανικός στην κατασκευή μιας γέφυρας.
Καθώς τα αντιπαραδείγματα είναι πάντα καλύτερα από τα παραδείγματα, καθώς λειτουργούν σαν κόρνες στο μυαλό μας, ας κάνουμε μία μακροσκελή παράθεση αντιεπαγγελματικών συμπεριφορών:
Αντι-επαγγελματισμός είναι να εργάζεσαι σε καφετέρια/μπαρ/εστιατόριο και να μην έχεις τη στοιχειώδη ευγένεια να πεις καλημέρα/καλησπέρα στον πελάτη πριν ζητήσεις την παραγγελία του.
Αντι-επαγγελματισμός είναι …
- Να χειρίζεσαι τον ασθενή σου σαν ένα ακόμα 50ευρω και να μην μπαίνεις καν στον κόπο να τον/την εξετάσεις ενδελεχώς επειδή έχει ματς σε μισή ώρα στην tv και θες “να κλείσεις” το ιατρείο σου.
- Να παίρνεις τηλέφωνο έναν εταιρικό συνάδελφο, να σου λέει ότι «πνίγεται» και εσύ παρόλο που δεν επείγεσαι, να σπαταλάς το χρόνο του χωρίς να ξέρεις στην ουσία ακριβώς τι θες να τον ρωτήσεις.
- Να υπεκφεύγεις των καθηκόντων που σου έχουν ανατεθεί και να απαντάς κάθε φορά με ένα «Δεν είμαι σίγουρος/η εάν είναι δική μου δουλειά αυτό!» κι ας το κάνεις «αυτό» εδώ και χρόνια.
- Να εκμεταλλεύεσαι την όποια οικειότητα μπορεί να προσφέρει η απόσταση μεταξύ τιμονιού και πίσω καθίσματος σε ένα όχημα ταξί, προσπαθώντας να φέρεις σε δύσκολη θέση τον πελάτη/πελάτισσά σου με άβολες συζητήσεις.
- Να μην απαντάς ποτέ στα emails των συνεργατών σου με το πρόσχημα της έπαρσης και της νοοτροπίας «Ρε , ξέρεις ποιοι είμαστε εμείς;»
- Να προσπαθείς να κλείσεις μια συμφωνία εκατομμυρίων πουλώντας τεχνολογικό εξοπλισμό της εταιρίας σου, χρησιμοποιώντας λασπολογία για τους ανταγωνιστές σου και μην έχοντας κανένα τεχνικό επιχείρημα / γνώση να αναπτύξεις.
- Να προωθείς σκάρτο εμπόρευμα σε ανθρώπους που ξέρεις ότι, όπως και εσύ πιθανώς, παλεύουν να βιοποριστούν.
- Να μην κάνεις συνειδητά σωστά τη δουλειά σου, να αφήνεις επίτηδες εκκρεμότητες με τη σιγουριά ότι ο συνάδελφος σου θα επωμιστεί τα λάθη/ελλείψεις σου (πχ. αφήνω αμάζευτα τα τραπέζια, θα τα κάνει η Μαρία που θα αναλάβει απογευματινή βάρδια)
- Να μη δείχνεις/εκπαιδεύεις τον/τη νέα συνάδελφο σωστά, από φόβο μήπως έρθει η μέρα που θα «σου φάει τη θέση» (επειδή εσύ είσαι ένας στάσιμος μεσήλικας εδώ και 15 χρόνια)
- Να καταργείς τον πληθυντικό ευγενείας προς το συνομιλητή σου (πελάτη, συνεργάτη, συνάδελφο) αυθαίρετα και χωρίς να είναι αμοιβαία συμφωνημένο, απλά και μόνο επειδή εσύ θεώρησες ότι έτσι είναι ευκολότερο, απλούστερο ή ακόμα και “υποβιβαστικότερο” προς τους άλλους και θα σου φέρει το αποτέλεσμα που επιθυμείς γρηγορότερα.
- Να εκμεταλλεύεσαι τη θέση σου (πχ. προϊσταμένου) ώστε να μιλήσεις «όπως θες» στην ομάδα και στους υφισταμένους σου, κομπάζοντας, υβρίζοντας και απειλώντας.
- Να είσαι «τσαρλατάνος» ή ερασιτέχνης και επειδή βαριέσαι να εκσυγχρονιστείς/μελετήσεις νέες διαδικασίες του κλάδου σου, να εμμένεις σε παλαιάς κοπής μεθόδους που «σέρνουν» το ρυθμό απόδοσης σου σαν κέλυφος σαλιγκαριού, αδιαφορώντας για το αντίκτυπο που έχει αυτό στους γύρω σου (πχ. Δημόσιος Υπάλληλος σε ΚΕΠ που δεν έμαθε ποτέ να δακτυλογραφεί με περισσότερα από ένα (1) δάχτυλα με αποτέλεσμα η ουρά από ανθρώπους που περιμένουν να εξυπηρετηθούν να ξεπερνά τα όρια της ανθρώπινης υπομονής)
Η λίστα αυτή των αντι-παραδειγμάτων, όπως καταλαβαίνεις αγαπητέ αναγνώστη που είσαι ακόμα εδώ, δε φθάνει ποτέ σε ένα τέλος. Γι αυτό σε προσκαλούμε να εμπλουτίσεις/συμπληρώσεις τη λίστα «Επαγγελματισμός VS Αντι-επαγγελματισμός» με τα δικά σου σχόλια. Ακόμα πιο ιδανικά, ανυπομονούμε για τα δικά σου θετικά παραδείγματα επαγγελματισμού στο επάγγελμα που εξασκείς και ξέρεις καλύτερα από τον καθένα.
Προσεγγίζοντας το θέμα με ειλικρίνεια, ίσως μια μέρα φτάσουμε σε ένα επίπεδο όπου ο επαγγελματισμός των εργαζόμενων και των εργοδοτών, δε θα είναι ουτοπία αλλά καθημερινότητα. Ως τότε θα καταγράφουμε, με απώτερο σκοπό τη βελτίωση, τα γεγονότα, τα λάθη και τις επιτυχίες μας.
Γράφει η Αμάντα Πατσοπούλου
[…] […]