«Είμαστε το στολίδι, η συνείδηση και το χαμόγελο
και όχι οι αφελείς και ηλίθιοι ιδιοκτήτες-κατακτητές
του αναρχοατελεύτητου και μεγαλοπρεπούς Σύμπαντος»Satsok Sopmal
Ο καπιταλισμός δεν είναι πετυχημένος.
Δεν είναι ευφυής, δεν είναι όμορφος, δεν είναι δίκαιος, δεν είναι ηθικός.
Και δεν μας προσφέρει αυτά που υπόσχεται.
Με λίγα λόγια, τον αντιπαθούμε και αρχίζουμε να τον απεχθανόμαστε.Τζον Μέιναρντ Κέινς
«Όπως έχει αποδειχτεί,
η βλάβη στους μετωπιαίους λοβούς του εγκεφάλου συνεπάγεται τη διάβρωση της επινοητικότητας,
το μειωμένο ενδιαφέρον για το μέλλον,
τον ελαττωμένο αυτοέλεγχο,
ην αναισθησία και την εμμονική προσκόλληση σε ατελέσφορα μονοπάτια»Γιώργος Παξινό
Ο Αριστοτέλης, πρώτος αυτός, υποστήριξε και ο Κάρολος Δαρβίνος τον επιβεβαίωσε στο ακέραιο, ότι όλες, χωρίς εξαίρεση, οι μορφές ζωής έχουν κοινή ρίζα, αλλά για λόγους επιβίωσης διαφοροποιούνται στην διαδρομή της εξέλιξής τους με αποτέλεσμα μια τεράστια βιοποικιλότητα από άπειρα ήδη χλωρίδας και πανίδας. Η σύγχρονη επιστήμη της αστροφυσικής, της χημείας και της μοριακής βιολογίας επιβεβαιώνουν την διδασκαλία του Ιπποκράτη, ότι το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από όλα σχεδόν τα στοιχεία του Σύμπαντος, ότι δηλαδή είμαστε αστρόσκονη, μέρος του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη της διπλής έλικας της ζωής, του DNA, σφράγισε αυτή την άποψη ως τελεσίδικα επαληθευμένη γνώση, διαπιστώνοντας ότι όλες, που αριθμούνται σε δισεκατομμύρια, οι μορφές ζωής έχουν κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό το ίδιο DNA και διαφέρουν ελάχιστα και μόνο κατά το υπόλοιπο, πράγμα που αποδεικνύει ότι όλες οι μορφές ζωής που τυχαία ξεκίνησαν, αλλά σε συγκεκριμένες ευνοϊκές συνθήκες και διαδικασίες-λειτουργίες της ύλης και της ενέργειας από την αβιογένεση και ολοκληρώθηκαν βιογενετικά, αποτελούν το Όλον, το Εμείς των πολλών μορφών, των άπειρων οργανικών-ζωντανών Εγώ. Τούτων δεδομένων είναι απόλυτα αδύνατο να ισχυριστεί κανείς ότι μπορεί να υπάρξει ανθρώπινο Όν, ως Εγώ ανεξάρτητο, έξω και πέρα από κάποιο ανθρώπινο Όλον, το Όλον Εμείς. Ακόμα κι αν δεχτούμε, ως υπόθεση τάχα επιστημονικής φαντασίας, ότι οι άνθρωποι φύτρωσαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον σαν τα μανιτάρια την Άνοιξη, ή ακόμα και ως υπόθεση της διεστραμμένης φαντασίας των σκοταδιστικών ιερατείων και των λεγόμενων ‘δημιουργιστών’, ότι αποτελούν ‘πλάσματα’ κάποιου ‘θεού’, είναι αδύνατο να χρεώσουμε στα νήπια, που χωρίς κάποια Εμείς είναι καταδικασμένα σε πρόωρο θάνατο, ότι επιλέγουν να στραφούν, ως νοσηρά Εγώ, ενάντια στους γονείς τους και στην κοινωνία που της οφείλουν τη ζωή, την επιβίωση και την φροντίδα που απολαμβάνουν ως μέλη συγκεκριμένων Εμείς, χωρίς να διερωτηθούμε για τις προθέσεις και την ποιότητα όσων κρύβουν τον μισανθρωπισμό τους και την αγυρτεία τους με το ‘πρόσωπο’ κάποιου ανύπαρκτου ‘θεού’ που τον έπλασαν, φετιχοποιώντας τον εαυτό τους, σαν τα μούτρα τους και ως εργαλείο της απληστίας και της εξουσίας τους.
Όλοι γνωρίζουμε ότι το ανθρώπινο Όν, είναι το πιο αδικημένο από τη φύση αναφορικά με την αντικειμενική ανικανότητά του να επιβιώσει από μόνο του αμέσως μετά την γέννησή του. Γνωρίζουμε επίσης ότι, ο άνθρωπος είναι η μόνη μορφή ζωής που για να επιβιώσει χρειάζεται την φροντίδα πολλών ετών όσων τον έφεραν στον κόσμο και ζουν σε συνθήκες σχετικής και επαρκούς ασφάλειας που τις προσφέρουν ευρύτερα κοινωνικά σύνολα συγκροτημένα σε συνεκτικά θεσμικά Εμείς. Συνεπώς η έννοια του Εγώ γεννιέται, διαμορφώνεται, ολοκληρώνεται και υπάρχει ως μέρος κάποιου ιστορικά οριοθετημένου Εμείς στο οποίο γεννηθήκαμε, οπότε κάθε άλλη αντίληψη περί αυτόνομου, ανεξάρτητου Εγώ, εκτός και εναντίον κάποιου Εμείς αποτελεί ψεύδος, παραλογισμό και νοσηρότητα. Συμπερασματικά, το Εγώ, αντικειμενικά, ανήκει στο Εμείς και χωρίς κάποιο μικρό ή μεγάλο Εμείς δεν μπορεί να υπάρξει κανένα Εγώ. Βέβαια η ποιότητα και η ικανότητα των διάφορων Εμείς να προσφέρουν ασφάλεια και ικανοποιητικές συνθήκες εμφάνισης, και ολοκλήρωσης του Εγώ καθορίζουν και την ποιότητα της σχέσης ενός εκάστου, αλλά και πολλών μαζί Εγώ με το μικρό ή/και με το μεγάλο Εμείς τους, η διαταραχή της οποίας καθιστά προβληματική αυτήν την σχέση, προκαλώντας σύγχυση που βλάπτει τα Εγώ και το Εμείς. Στην περίπτωση διαταραχής αυτής της σχέσης μπορούν να συμβούν δύο πράγματα, το πρώτο είναι να αποκατασταθεί η αρμονία μεταξύ τους σε ένα ανώτερο επίπεδο συνεργασίας και αλληλεγγύης ή να αυτοκαταστραφεί το Εμείς συμπαρασύροντας στο θάνατο όλα τα στοιχεία του.
Καταλήγοντας δεν είναι απλά παράλογο ως σκέψη, αλλά φαντάζει αδιανόητο και ως πράξη, ένα Εγώ που υπάρχει ως σάρκα του Εμείς, επιβιώνει και ολοκληρώνεται χάρη στις θυσίες του Εμείς, να μεταστρέφεται από κληρονόμος, συνεχιστής και υπερασπιστής του Εμείς που το δημιούργησε, σε πλιατσικολόγο, εκδικητή και καταστροφέα του. Είναι προφανές ότι αυτή η μεταστροφή συντελείται ως υποταγή του Εγώ, δηλαδή του υποκειμένου στο αντικείμενο, δηλαδή στην ατομική ιδιοκτησία και μπορεί να ερμηνευτεί μόνο ως αποτέλεσμα της διαστροφικής φύσης της απάνθρωπης, αντικοινωνικής και καταστροφικής ατομικής ιδιοκτησίας, που επιβάλλει το Έχω ως εξουσία πάνω στο Είμαι και ως Έχω ιδιοκτησία και εξουσία των λίγων ιδιοκτητών πάνω στους πολλούς, πάνω στο Εμείς. Με άλλα λόγια η άμεσα ή έμμεσα βίαιη απόσπαση τμήματος από την ενιαία υλική βάση ύπαρξης της κοινωνίας-ανθρωπότητας υποβαθμίζει, πέρα από το Εγώ σε Έχω, το Όλον Εμείς, ολόκληρη την κοινωνία-ανθρωπότητα σε αντικείμενο ετεροκαθορισμού, χειραγώγησης και εκμετάλλευσης.
Αυτή η διαδικασία γίνεται αντιληπτή ως αντιστροφή της εμπράγματης σχέσης, όπου υποτίθεται ότι το υποκείμενο εξουσιάζει το αντικείμενο, σε μια αλλόκοτη και αφύσικη σχέση, μια σχέση ανωμαλίας όπου το αντικείμενο υποτάσσει-εξουσιάζει και συνεπώς υπαγορεύει σύστημα αξιών και συμπεριφορές στον υποτιθέμενο εξουσιαστή του, στο υποκείμενο του, στο αυτοευνουχισμένο και αυτοαλλοτριωμένο Εγώ του. Αυτό το αποτέλεσμα μόνο παρανοϊκοί μπορούν να το θεωρούν ως πηγή ασφάλειας και ελευθερίας, γιατί ολόκληρη η ανθρώπινη ιστορία, ως τραγωδία, μας διδάσκει ότι πρόκειται για πηγή δουλείας, ανθρώπινης δυστυχίας και κοινωνικής κακοδαιμονίας. Αυτή η αντιστροφή των σχέσεων μεταξύ υποκειμένου και αντικειμένου, όπου το αντικείμενο, δηλαδή η ατομική ιδιοκτησία επιβάλλεται κυριαρχικά επί του υποκειμένου, του φορέα της, υπαγορεύεται από την αρχή «ο θάνατός σου η ζωή μου», πράγμα που αποκαλύπτει, πέραν των άλλων και την ακόρεστη κανιβαλική φύση της ατομικής ιδιοκτησίας, όπου η μεγάλη-ισχυρή τρώει κάθε ανίσχυρη και μικρή ιδιοκτησία, όπως ακριβώς το μεγάλο ψάρι τρώει τα μικρά, με τη διαφορά ότι το μεγάλο ψάρι σταματάει και γεννοβολάει την επόμενη τροφή του όταν χορταίνει, σε αντίθεση με την στείρα και ανασφαλή και γι αυτό ανικανοποίητη και βουλιμική ατομική ιδιοκτησία που δεν χορταίνει ποτέ, μέχρι που φτάσαμε στο σημείο, πέντε-δέκα οικογενειακές οικονομικές δυναστείες να ελέγχουν την παγκόσμια οικονομία.
Μετά από αυτή τη σύντομη, απλή και κατανοητή ανάλυση γεννιέται το ερώτημα γιατί πολλοί άνθρωποι, ‘μορφωμένοι κι αμόρφωτοι’, θεωρούν και υποστηρίζουν φανατικά την βλακώδη αντίληψη περί αυθύπαρκτου, εγωιστικού, ατομιστικού, νοσηρού και αντικοινωνικού Εγώ; Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα αναφορικά με τους έχοντες, εξουσιαστές και κατά τεκμήριο ‘μορφωμένους’ θα πρέπει να αναζητηθεί στην υστεροβουλία τους να παρουσιάσουν την εγκληματικότητα τους ή/και την ιδιωτία τους ως υπόθεση της ‘ανθρώπινης φύσης’, ή της ‘θείας βούλησης’ και συνεπώς άσχετη από την βούλησή τους. Αναφορικά με τους εξουσιαζόμενους, μη-έχοντες και επίσης κατά τεκμήριο ‘αμόρφωτους’ η απάντηση, στο γιατί γίνονται απολογητές απόψεων που ως εφαρμοσμένη πολιτική τους αδικούν, τους ταπεινώνουν και τους εξαθλιώνουν, σχετίζεται προφανώς με τον εξουσιαστικό φόβο, με την άγνοια, με την βία των θεσμών και των δομών του καπιταλισμού και κυρίως με την θρησκευτική τους πίστη που τους θέλει ‘δούλους του θεού’, υποταγμένους μισθωτούς δούλους στα αφεντικά τους, καταστάσεις που το σύστημα της ατομικής ιδιοκτησίας και εξουσίας τους αναγκάζει να τις βιώνουν υλικά, οργανικά, πνευματικά και συναισθηματικά.
Κατά τον Ρουσώ, ο οποίος θεωρεί ότι η εγκαθίδρυση της ατομικής ιδιοκτησίας είναι η αρχή όλων των κοινωνικών κακών και αιτία της ολέθριας πορείας της ανθρωπότητας η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί στην ιστορική περίοδο κατά την οποία το Εμείς ανέχθηκε την βίαιη απόσπαση μέρους της κοινής γης από κάποιο ή κάποια Εγώ, τα οποία στη συνέχεια συσπειρώθηκαν σε ένα άλλο Εμείς, σε μια εξουσιαστική κοινωνική τάξη, αντίπαλο προς το αρχικό Εμείς από το οποίο προέρχονταν. Η επιβολή της ατομικής ιδιοκτησίας αλλοίωσε την σχέση μεταξύ Εγώ και Εμείς σε βαθμό που τα αποκομμένα Εγώ κατάληξαν σε ανταγωνιστικά μέχρι υποταγής και θανάτου Εμείς.
Η σχέση του ανθρώπου, ως μέλους μικρής ή μεγάλης κοινωνίας, με τη γη ως βάση της κατοικίας και της παραγωγής κάποιων αγαθών για αυτοκατανάλωση προέκυψε ως φυσικό αποτέλεσμα της εγκατάλειψης της νομαδικής τροφοσυλλεκτικής περιπλάνησής του και της προσωρινής ή μονιμότερης εγκατάστασής του, αλλά ποτέ, μέχρι την καθιέρωση της ατομικής ιδιοκτησίας από τον Σόλωνα, δεν εξελίχθηκε σε ατομικό δικαίωμα αποκλειστικής κατοχής, σε ατομική ιδιοκτησία που πωλείται και αγοράζεται. Κι αυτή η σχέση οριζόταν ορθολογικά με μέτρο τις βιοτικές ανάγκες της ομάδας και της κοινότητας, με αποτέλεσμα κανένας να μην έχει λόγο να επιδιώκει την υπέρβαση του μέτρου. Κι αυτό, επειδή δεν υπήρχε η έννοια του ατομικού πλούτου, γιατί η συλλογική ασφάλεια και η επιβίωση ήταν ζωτικής σημασίας και γι’ αυτό υπέρτερες του Εγώ και του πλούτου, κοινωνικές αξίες. Έννοιες όπως το Εγώ και ο ατομικός πλούτος σε βάρος του Εμείς είναι απότοκες του θεσμού της ατομικής ιδιοκτησίας, για τη δικαιολόγηση της οποίας χρειάστηκε ένα είδος ψευδαίσθησης, «θεοποίησης του ατόμου», που το αποσπά και το απομακρύνει από την κοινωνία του, για να μπορεί το κεφάλαιο να το εκμεταλλεύεται ευκολότερα. «Η επινόηση και η κωδικοποίηση του καθεστώτος της ατομικής ιδιοκτησίας, κατά την ύστερη μεσαιωνική και την πρώιμη σύγχρονη εποχή, αποτέλεσε το θεμέλιο για την επιδίωξη του οράματος του Διαφωτισμού: της απεριόριστης υλικής προόδου. Τα δικαιώματα ατομικής ιδιοκτησίας έγιναν ουσιώδες νομικό εργαλείο για τον διαχωρισμό του ατόμου από την ανθρώπινη συλλογική του ύπαρξη. Το καθεστώς της ατομικής ιδιοκτησίας θεσμοποίησε τη νέα χωρική και χρονική συνείδηση και κατέστησε δυνατές τις μοντέρνες έννοιες της αυτονομίας και της κινητικότητας, όπως επίσης και την αρνητική ιδέα της ελευθερίας ως προσωπικής ανεξαρτησίας και αυτοπεποίθησης».
Ο σύγχρονος ορισμός για την ατομική ιδιοκτησία την ταυτίζει με την απόλυτη εξουσία, το αποκλειστικό δικαίωμα κάποιου ατόμου στην αποκλειστική χρήση και την εκμετάλλευση ενός πράγματος ή μιας ιδέας. Να σημειωθεί ότι πολλοί εξουσιαστές και σε διάφορες περιοχές και εποχές, ως πράγμα (res) και, ακόμα χειρότερα, ως αντικείμενο εκμετάλλευσης και αγοραπωλησίας θεώρησαν και θεωρούν και τον άνθρωπο, ακόμα και τα μικρά παιδιά. Η ιδεαλιστική, η λεγόμενη και φιλελεύθερη, φιλοσοφία, η νεοφιλελεύθερη αστική ιδεολογία και η νεοκλασική οικονομική αντίληψη, πλαστογραφώντας την ιστορία της νηπιακής ηλικίας της ανθρωπότητας, αλλά και των σύγχρονων, εκτός καπιταλιστικού συστήματος, εξισωτικών κοινωνιών και κακοποιώντας την ανθρώπινη φύση, θεωρούν την ιδιοκτησία αιώνιο και αναλλοίωτο «φυσικό δικαίωμα που απορρέει από την ανθρώπινη φύση». Κάποιοι φιλόσοφοι, γράφει ο Ρουσώ, «μιλώντας αδιάκοπα για ανάγκη, απληστία, καταπίεση, επιθυμίες και εγωισμό, μετέφεραν και απέδωσαν στη φυσική κατάσταση ιδέες που είχαν πάρει μέσα από την κοινωνία τους. Μιλούσαν για τον πρωτόγονο άνθρωπο και περιέγραφαν τον (σύγχρονο) πολίτη», προβάλλοντας έτσι τις δικές τους αντιλήψεις, κάνοντας ένα αφύσικο άλμα χιλιάδων χρόνων προς τα πίσω, αγνοώντας ολόκληρη την ανθρώπινη ιστορία και τα εγκλήματα όλων των εξουσιών, σε βάρος του ανθρώπου και της ανθρωπότητας, που μεσολάβησαν για να δικαιολογήσουν τις ταξικές προθέσεις και τα ταξικά τους συμφέροντα.
Η Αναγέννηση και ο Διαφωτισμός σφράγισαν το τέλος του Μεσαίωνα, της «σκοτεινής περιόδου» της ανθρώπινης ιστορίας, κι έβαλαν τέλος στο μύθο ότι «ο θεός έχει φτιάξει έτσι τον κόσμο, ώστε ορισμένοι άνθρωποι να έχουν μεγαλύτερη περιουσία και υψηλότερη κοινωνική θέση, κι άλλοι να βρίσκονται πιο χαμηλά. Ωστόσο όλοι θα πρέπει να αρκούνται στην περιουσία και την κοινωνική θέση τους».
Από αυτόν το φεουδαρχικό φαύλο κύκλο προσπάθησαν οι θεμελιωτές του φιλελευθερισμού, όπως ο Χομπς, ο Χάρινγκτον, ο Λοκ, ο Καντ, ο Χέγκελ, ο Τζον Στιούαρτ Μιλ, και πολλοί άλλοι πολιτικοί φιλόσοφοι του πρώιμου καπιταλισμού να απαλλάξουν την ιδιοκτησία της γης, αλλά και του κοινωνικού πλούτου, με σκοπό να απελευθερώσουν το δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας, ως προϋπόθεση, υποτίθεται, της απελευθέρωσης του ανθρώπου, από τη φεουδαρχική δουλοπαροικία, που ουσιαστικά λειτουργούσε ως ημιδουλεία. Για να θεμελιώσουν όμως την αντίληψη της απόλυτης ατομικής ιδιοκτησίας, όπως την αντιλαμβανόταν το μαχητικό κατά της θεοκρατικής μοναρχίας κίνημα των «Ισοπεδωτών», με κορυφαίο εκφραστή του τον Ρίτσαρντ Όβερτον, επινόησαν το σόφισμα της «εαυτοκτησίας», ότι δηλαδή «τα αστικά και τα πολιτικά δικαιώματα αντλούνται από το φυσικό δίκαιο και ότι το φυσικό δίκαιο αντλείται από την φυσική κυριότητα του καθενός επί του εαυτού του και συνεπώς η ιδιοκτησία του εαυτού αντλείται από την δημιουργημένη με όλα της τα ένστικτα φύση του ανθρώπου».
Μια πιο προσεκτική ανάγνωση αυτής της σοφιστείας του Όβερτον και όσων μετά από αυτόν την συντηρούν, όπως αναλυτικότερα θα δούμε στη συνέχεια, αποκαλύπτει μια κραυγαλέα αντίφαση που αποκρύπτεται με τη σοφιστεία, ότι ακόμα και ‘τα αστικά και πολιτικά δικαιώματα του ατόμου’, του Εγώ, δεν απορρέουν από την κοινωνία, από το Εμείς, που τον ανάδειξε σε Εγώ, αλλά από το ουρανοκατέβατο φυσικό δίκαιο, από την ‘φυσική κυριότητα του ατόμου επί του εαυτού του’ και από τα ένστικτα και τη φύση του ανθρώπου που καταλήγουν στην υποτιθέμενη ιδιοκτησία του εαυτού του, λες και οι άνθρωποι φύτρωσαν σαν τα μανιτάρια την άνοιξη. Όμως οι τετράποδοι μακρινοί μας πρόγονοι, οι ανθρωπίδες που εμπειρικά συνειδητοποίησαν ότι δεν είναι μανιτάρια που ξαναγεννιούνται, αλλά αδύναμα σκεπτόμενα όντα που για να επιβιώσουν οφείλουν να συνεργαστούν και γι αυτό αγωνίστηκαν εκατομμύρια χρόνια για να μην είναι εκτεθειμένοι στους αδυσώπητους φυσικούς νόμους και καθηλωμένοι στο υποτιθέμενο φυσικό δίκαιο, ως ζώα, αλλά προχώρησαν στον εξανθρωπισμό τους για να επιβιώσουν σε κοινωνίες, σε Εμείς, που προσφέρουν ασφάλεια κατοχυρωμένη με ανθρώπινους-κοινωνικούς νόμους συνεργαζόμενοι και αλληλέγγυοι. Μάλιστα η κραυγαλέα αποσιώπηση, ότι το οντολογικό Εγώ ανήκει αντικειμενικά σε κάποιο συλλογικό-κοινωνικό Εμείς, αποσκοπεί στην δικαιολόγηση της απόσπασης του Εγώ από το Εμείς και στην υποβάθμισή του μοναχικού Εγώ σε Έχω, το οποίο Έχω, ως ατομική ιδιοκτησία, υπερισχύει τελικά πάνω στο Εγώ με αποτέλεσμα, είτε μεγαλώνει είτε χάνεται, να καταστρέφει τελικά το Εγώ τόσο ως μέρος εμπράγματης σχέσης, όσο και ως κοινωνική σχέση, προκαλώντας ανωμαλίες στις κοινωνικές λειτουργίες του Εμείς.
Είναι βέβαια λογικό να υποθέσουμε πως η έννοια της εαυτοκτησίας επινοήθηκε για ν’ απομακρύνει τον άνθρωπο από τη φεουδαρχική-θεοκρατική αντίληψη και να του δώσει την ψευδαίσθηση ότι στις υπό διαμόρφωση νέες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες θα απελευθερωθεί και θα γίνει «κύριος του εαυτού του» με την απόκτηση ατομικής ιδιοκτησίας. Η έννοια της εαυτοκτησίας αποσκοπούσε ακόμα στο να βγάλει τους δουλοπάροικους και τους χειροτέχνες από τον πύργο του μπουρζουά φεουδάρχη, όπου δούλευαν γι’ αυτόν και να τους μετακινήσει προς τις ραγδαία διαμορφούμενες παραποτάμιες και παραθαλάσσιες πόλεις, για να δουλεύουν στις συντεχνιακές βιοτεχνίες και στα εργοστάσια ή και ως ανεξάρτητοι τεχνίτες και βιοτέχνες για λογαριασμό τους, προμηθεύοντας με τα προϊόντα τους τα τοπικά παζάρια και την ευρύτερη αγορά.
Το καινούργιο χαρακτηριστικό αυτής της νέας μορφής ιδιοκτησίας προσδιοριζόταν από το χαρακτήρα του νέου τρόπου παραγωγής, του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, και ήταν ίδιο με αυτό οποιουδήποτε εμπορεύματος που μπορεί ο ιδιοκτήτης του να το πουλά και να το αγοράζει ελεύθερα στην αγορά. Κι επειδή αρχικά η αγορά, η ευρεία εμπορευματοποίηση κινητών και ακίνητων αξιών και προϊόντων, λάβαινε χώρα στις πόλεις, στα άστη, αυτή η νέα μορφή ιδιοκτησίας ονομάστηκε και αστική ιδιοκτησία, την οποία ο δυναμικά ανερχόμενος καπιταλισμός επέκτεινε στη γη και στην εργασία των απελεύθερων κολλήγων, συγκροτώντας, δίπλα στην αγορά μέσων παραγωγής, πρώτων υλών, χρήματος και βιομηχανικών προϊόντων, συμπληρωματικές αγορές, όπως την αγορά γης και ακινήτων, καθώς και την αγορά εργασίας αντίστοιχα, με σκοπό την παραγωγή κέρδους και τη συσσώρευση κεφαλαίου. Η, μέσω της απαλλοτρίωσης και της διανομής των μεγαλογαιοκτησιών στους καλλιεργητές τους, αστικοποίηση ακόμα και της ατομικής ιδιοκτησίας πάνω στο έδαφος έσπασε τη θεοκρατική μεσαιωνική στασιμότητα αιώνων και παντρεύοντας το χωράφι με την καινούργια κατάκτηση του ανθρώπινου μυαλού, τη μηχανή, προκάλεσε τη μεγαλύτερη, στην μέχρι τότε ανθρώπινη ιστορία, έκρηξη παραγωγής αγροτικών και βιομηχανικών προϊόντων για τις αγορές, οι οποίες, μέσω των μεγάλων εμπορικών δικτύων, των επιμελημένα σχεδιασμένων ιεραποστολικών επιδρομών και των αιματηρών στρατιωτικών επεμβάσεων, απλώθηκαν ταχύτατα ως αστική κοινωνία μέσω του εμπορίου, της αποικιοκρατίας και του ιμπεριαλισμού σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Αυτή η νέα θεωρία και πρακτική, αναφορικά με την ατομική ιδιοκτησία ως φυσικό δικαίωμα, έγινε η σημαία και η κινητήρια δύναμη του καπιταλισμού, παρά το γεγονός ότι πολλοί, σύγχρονοι του Όβερτον, κορυφαίοι αντιμοναρχικοί και θεωρητικοί της φιλελεύθερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, όπως ο Χένρι Άιρτον (Henry Ireton) υποστήριζαν ότι: «Ο νόμος του θεού δεν μου παρέχει ιδιοκτησία, ούτε ο νόμος της Φύσης. Η ιδιοκτησία έχει συσταθεί από τους ανθρώπους. […] Το πολίτευμα θεμελιώνει την ιδιοκτησία».
Με αυτή τη θεώρηση, η επικρατούσα αντίληψη, σύμφωνα με την οποία η πηγή της ατομικής ιδιοκτησίας είναι φυσικό δικαίωμα και «θεία πρόνοια», δέχεται θανάσιμο πλήγμα, γιατί αποκαλύπτεται πως η ατομική ιδιοκτησία είναι, όπως είδαμε και με την περίπτωση της υποτιθέμενης «επανάστασης του Σόλωνα», θεσμικό ζήτημα, δημιούργημα βίας και εξουσίας. «Οι θεσμοί ανήκουν στον Νόμο και όχι στη Φύση, είναι ανθρώπινες δημιουργίες και όχι δώρα του Θεού ή της Φύσης». Όταν μάλιστα ο λόγος είναι για εξουσιαστικούς και ειδικότερα για καπιταλιστικούς θεσμούς, τότε οφείλουμε να παίρνουμε υπόψη μας, ότι λαβαίνει χώρα το φαινόμενο που ο Καστοριάδης ονόμασε ξένωση της κοινωνίας από τους θεσμούς της, πράγμα που σημαίνει αποξένωση και «αυτονόμηση των θεσμών ως προς την κοινωνία» και εναντίον της κοινωνίας, όπως ακριβώς συμβαίνει με το θεσμό της ατομικής ιδιοκτησίας.
Βέβαια, η διχαστική, κατά το πρότυπο του θνητού σώματος και της υποτιθέμενα αθάνατης ψυχής, έννοια της εαυτοκτησίας, ως δικαίωμα ιδιοκτησίας επί του εαυτού, σημαίνει ότι το πρόσωπο, δηλαδή το άτομο, είναι απόλυτα διχοτομημένο, αφού είναι ταυτόχρονα υποκείμενο και αντικείμενο αποκλειστικού δικαιώματος, όπου το υποκείμενο δικαιούται να πωλεί, ακόμα και να καταστρέφει τον εαυτό του ως αντικείμενο, ενώ ταυτόχρονα το πρόσωπο ως αντικείμενο υπόκειται στην αυθαιρεσία του εαυτού του ως υποκείμενο, πράγμα που αποτελεί τον τέλειο ορισμό του φαύλου κύκλου και της απόλυτης σχιζοφρένειας. Είναι προφανές πως η έννοια της εαυτοκτησίας τέμνει, διχάζει το άτομο, και σε συνθήκες δουλείας, ημιδουλείας και αλλοτριωτικής εξουσίας αποτελεί ένα ιδεολογικό σόφισμα με σκοπό τη δημιουργία εθελοδουλικής συνείδησης και ηθελημένης υποταγής στην εκάστοτε εξουσία. Γιατί αποτελεί ακραίο παραλογισμό να μιλάει κανείς για εαυτοκτησία σε κοινωνικές συνθήκες που δεν συνδιαμορφώνονται από όλα τα μέλη της όποιας συλλογικότητας-κοινωνίας, αλλά επιβάλλονται από κάποια, αλλοτριωτική και αποξενωμένη από αυτή τη συλλογικότητα, εξουσία, η οποία δεν επιτρέπει την ελεύθερη ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας, γιατί εκείνο που χρειάζεται είναι υπηκόους, υποτακτικούς και δούλους. Η αντίφαση και ο παραλογισμός της έννοιας είναι προφανής και γίνεται προφανέστερη όταν οι «Ισοπεδωτές», οι πιο φανατικοί υποστηρικτές της ατομικής εαυτοκτησίας έξω, πέρα και ενάντια στην κοινωνία, οι θεωρούμενοι και πρόδρομοι μιας ατομικιστικής τάσης του μεταγενέστερου αναρχικού κινήματος, «θεωρούσαν το άτομο ως φυσικό ιδιοκτήτη των ικανοτήτων του, ο οποίος δεν όφειλε τίποτα στην κοινωνία γι’ αυτές και θεωρούσαν όντως τη ζωή και την ελευθερία μάλλον ως κτήματα παρά ως κοινωνικά δικαιώματα που συνεπάγονται και αντίστοιχα καθήκοντα».
Ποιος όμως και με ποια λογική θα μπορούσε να δεχτεί ότι υπήρξαν ποτέ ή μπορούν να υπάρξουν δικαιώματα αποκλειστικής εαυτο-ιδιοκτησίας, συνεπώς και ιδιοκτησίας, με την έννοια της εμπράγματης σχέσης, για ανθρώπους που έζησαν αναγκαστικά ή επιλέγουν να ζήσουν εκτός ανθρώπινης κοινότητας, και σε τελική ανάλυση ποια θα ήταν η ουσία και ποιο το νόημα της ιδιοκτησίας; Και ποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι κάθε άνθρωπος που γεννιέται στα πλαίσια μιας κοινότητας-κοινωνίας και χάρη σ’ αυτή την τυχαία, και χωρίς να είναι επιλογή του, συμμετοχή του επιβιώνει, μαθητεύει και αποκτά τις όποιες γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες, δεν χρωστάει τίποτα στους γεννήτορές του, στους συνανθρώπους του και στην κοινωνία του, και φυσικά στις προηγούμενες γενιές, γιατί τάχα, όπως υποστηρίζει ο Όβερτον, το ατομικό δικαίωμα ιδιοκτησίας του εαυτού του και όσων άλλων πραγμάτων μπορέσει με τη βία ν’ αποκτήσει προέρχονται από κάποιον «πάγιο νόμο και ριζική αρχή της φύσης που είναι χαραγμένη στα φύλλα της καρδιάς από το χέρι του θεού […] που αποκλείει όλους τους άλλους, δεν αποκλείει όμως το καθήκον προς τον εαυτό του και τον δημιουργό του»[20]. Επειδή όμως το «χέρι του θεού» δεν ήταν αρκετό για την προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας, οι «Ισοπεδωτές» ζητούσαν ρητά με τα μανιφέστα τους, και συγκεκριμένα με τη λεγόμενη Δεύτερη Συμφωνία (Second Agreement), από το 1648, «να δεσμευτεί συνταγματικά το κοινοβούλιο να μην ισοπεδώσει τις ιδιοκτησίες των πολιτών, να μην καταστρέψει την ιδιοκτησία και να μην επιβάλει κοινοκτημοσύνη των αγαθών»[21]. Το γεγονός ότι και η νέα εξουσία βρίσκεται απέναντι στην εργαζόμενη κοινωνία, αναγκάζει τους προφήτες του καπιταλισμού να επανασυνδέσουν, βιαστικά και άκομψα, και την αστική ατομική ιδιοκτησία, μέσω του σοφίσματος της εαυτοκτησίας, με το κατασκεύασμα της εκάστοτε εξουσίας, το φετίχ και σκιάχτρο της, τον υποτιθέμενο «θεό δημιουργό», για να γίνει αποδεκτή από τους «δούλους του θεού» και τους εργάτες, τους μισθωτούς δούλους του καπιταλιστή. Ποιος αλήθεια και για ποιο λόγο επανασυνδέει την ανθρώπινη ιστορία με τον υποτιθέμενο «θεό», εκτός από το για να κρύψει την εγκληματική φύση της ατομικής ιδιοκτησίας και τις ευθύνες της εκάστοτε ταξικής ιδιοκτησίας;
Πηγή: zenithmag.wordpress.com
[…] Διάβασε το Μέρος Ι εδώ […]