Χαζεύοντας στο διαδίκτυο έπεσα πάνω σε ένα άρθρο που αφορά τα ωράρια εργασίας στην Ευρώπη. Η αρθρογράφος αναρωτιόταν αν ωφελεί σε κάτι το να κάθεσαι παραπάνω ώρες στη δουλειά και βασικός προβληματισμός της ήταν το αν υπάρχει ένα καθοριστικό νούμερο ωρών εργασίας όπου μία ώρα παραπάνω ή παρακάτω θα επηρέαζε τη παραγωγικότητα του εργαζομένου . Μάλιστα αναφέρεται στο ζήτημα αυτό ως μια πολύ δύσκολη ερώτηση.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση είναι πως σε ολόκληρο το άρθρο έψαχνε έρευνες και μαρτυρίες ανθρώπων για να προβληματιστεί ακόμα παραπάνω για το αν πρέπει να δουλεύουμε πολύ ή λίγο. Στο τέλος δεν έβγαλε κάποιο σημαντικό συμπέρασμα απλά ανέφερε περιπτώσεις ανθρώπων που δουλεύουν είτε πολύ είτε λίγο και είναι όλοι χαρούμενοι .
Μου είναι αδιανόητο να καταλάβω πως στο καλό γίνεται κάποιος να «προβληματίζεται» για το αν πρέπει να δουλεύουμε πολύ ή λίγο;
Πολλές φορές σκέφτομαι, πότε γίναμε όλοι αγαλματάκια ακούνητα και αγέλαστα πραγματικά , σαν αυτό το παιχνίδι που παίζαμε μικροί. Ποια, δηλαδή, ακριβώς χρονική στιγμή ξυπνήσαμε και είχαμε συνηθίσει στη ρουτίνα του ξυπνάω , πάω στη δουλειά, γυρνάω σπίτι μετά από 15 ώρες, τρώω , κοιμάμαι και πάλι από την αρχή. Γιατί δε μπορεί, κάποτε υπήρξε αυτή η μοναδική στιγμή που από τη λογική περάσαμε στο παράλογο. Μάλιστα η μετάβαση έγινε αβίαστα , χωρίς να πιεστούμε, τουλάχιστον συνειδητά.
Για μένα, είναι παράλογο να δουλεύει κάποιος 15 ώρες τη μέρα, κάθε μέρα, για 700 ευρώ και να μην έχει ζωή. Αλλά και για 1700 ευρώ να δούλευε πάλι παράλογο μου φαίνεται.
Γιατί ακόμα και καλοπληρωμένος, δεν έχει ελεύθερο χρόνο! Όσα χρήματα και να βγάλει δε θα χει τι να τα κάνει. Βέβαια, θα μου πεις, έχω δύο παιδιά, έχω τη ΔΕΗ, έχω τις δόσεις στην τράπεζα, έχω ενοίκιο, φάρμακα. Φυσικά δεν αναφέρομαι σε αυτές τις περιστάσεις, τις οποίες όλοι μας έχουμε περάσει γιατί δεν έχουμε βοήθεια από κανέναν και τα έξοδα τρέχουν. Σε αυτές τις περιπτώσεις αναγκαστικά θα κάνεις και 2 και 3 δουλειές και εκεί ακριβώς είναι που σε πατάνε και τα αφεντικά, στην ανάγκη. Αυτό όμως είναι ένα άλλο θέμα. Σήμερα, θέλω να μιλήσω για το πώς η δουλειά έχει γίνει πλέον η ζωή μας ολόκληρη και αυτό που “μας χαρακτηρίζει”. Η δουλειά μας πλέον, είναι ότι πιο σημαντικό έχουμε και όχι μόνο για βιοποριστικούς λόγους. Φθάσαμε σε συνήθεια όπου όταν κάποιος λέει πως δουλεύει 08:00 με 16:00 οι άλλοι τον κοιτάνε υποτιμητικά και μετά σχολιάζουν το “πόσο τεμπέλης είναι”.
Με αυτά και με αυτά λοιπόν, φτάσαμε σε ένα σημείο που ντρεπόμαστε να φύγουμε από τη δουλειά στην ώρα μας ή και μισή ώρα νωρίτερα για να μη μας πουν τεμπέληδες.
Συνέχεια ακούω νέα παιδιά να λένε : «Έτσι είναι οι δουλειές, τι περίμενες;». Όχι ρε παιδιά, δεν είναι έτσι οι δουλειές. Δε χρειάζεται να είσαι επιστήμονας ή να ξεθάψεις έρευνες για να καταλάβεις ότι μετά από 6 ώρες σερί μπροστά από ένα υπολογιστή δε μπορείς να είσαι πλέον παραγωγικός. Είναι κοινή λογική, όσο δουλεύεις τόσο πιο πολύ δουλειά θα έχεις. Αφού τη βγάζουμε τη δουλειά, θα σκεφτεί το αφεντικό, γιατί να μη τους βάλω και άλλη;
Μία φίλη μου δουλεύει 6 μέρες τη βδομάδα χωρίς ρεπό. Δεν υπάρχει κάποιος να την αντικαταστήσει και όποτε τη ρωτάω για αυτό το θέμα , με μία ήρεμη έκφραση μου λέει πως, είναι λογικό αφού δε συμφέρει το αφεντικό της να πάρει άλλο άτομο. Δε θέλει να ζητάει ρεπό γνωρίζοντας ότι θα φέρει το αφεντικό της σε δύσκολη θέση. Έτσι απλά , ούτε τα νόμιμα δε διεκδικούμε! Τόσο απλά που δε το συζητάμε καν πλέον, είναι μέσα στη καθημερινότητά μας όλη αυτή η κατάσταση.
Πριν λίγες μέρες άκουσα τυχαία σε μια παρέα κάποιον, που δουλεύει σε εργοστάσιο και το τόνισε αυτό, να ρωτάει αν είναι επίσημη αργία η Καθαρά Δευτέρα γιατί λέει θα δουλεύει και του φαίνεται περίεργο. Του απάντησαν οι άλλοι ναι είναι, και συνεχίστηκε η κουβέντα περί ανέμων και υδάτων.
Σαφώς και όλες οι δουλειές δεν είναι ίδιες. Προφανώς δε γίνεται ένας σερβιτόρος να πει “Δε σερβίρω άλλους πελάτες γιατί μέχρι 80 μπορώ, φύγετε δε θα φάτε εδώ σήμερα!”. Ναι, σαφώς δε γίνεται αυτό, αλλά ο σερβιτόρος και ο κάθε εργαζόμενος μπορεί να απαιτήσει καλύτερες συνθήκες εργασίας, καλύτερη συμπεριφορά και μισθό ανάλογο. Δεν είναι δυνατόν να δουλεύουμε για 3 ευρώ την ώρα και να καθόμαστε παραπάνω αναγκαστικά και να λέμε και ευχαριστώ.
Στην τελική, εμείς θα το δεχόμαστε , αυτοί θα κοιτάνε το συμφέρον τους και η κατάσταση δε θα αλλάξει ποτέ.
Ο δικός μου προβληματισμός λοιπόν δεν είναι το γεγονός το ίδιο, όσο το “γιατί” οι περισσότεροι από εμάς δεχόμαστε το γεγονός σαν να είναι λογικό και έχουμε μπει σε μία κατάσταση κατά την οποία δε μας φαίνεται καν περίεργο.
Νομίζω πως η κατάσταση έχει ξεπεράσει κάθε όριο. Ζούμε μόνο για να δουλεύουμε και με τη βοήθεια της τεχνολογίας κουβαλάμε τη δουλειά μας παντού, από την ώρα του φαγητού και του ύπνου μέχρι και την ώρα που πάμε στη τουαλέτα. Το χειρότερο, εμείς οι ίδιοι έχουμε γίνει ένα με τη δουλειά μας τόσο πολύ που ξεχνάμε πως είμαστε υπάλληλοι! Εργαζόμαστε σαν να είναι δική μας η κάθε επιχείρηση. Η καλύτερη παρομοίωση είναι πως αγαπάμε τη δουλειά μας πλέον τόσο πολύ που λειτουργούμε σαν ερωτευμένοι. Τα δίνουμε όλα για όλα και δεν αντιδρούμε σε τίποτα περίεργο ή παράξενο. Ό,τι μας ζητήσουν το κάνουμε και δεν έχουμε καμία απαίτηση, δε ζητάμε να μας προσφέρει κάτι “πίσω” η δουλειά μας, αρκεί μόνο να μη τη χάσουμε και να είμαστε κάθε μέρα εκεί, εργαζόμενοι. Γενικότερα νομίζω πως αυτή τη στιγμή τα αυτονόητα είναι πλέον παράλογα και τα τρελά λογικά.
Άνθρωποι που δουλεύουν κανονικά είναι δακτυλοδεικτούμενοι γιατί φεύγουν «νωρίς» από τη δουλειά και το να ζητάς ένα ρεπό το μήνα είναι αιτία απόλυσης.
Το να υπογράφεις ότι πήρες δώρο Χριστουγέννων και δώρο Πάσχα , χωρίς φυσικά να ισχύει, είναι λόγος για να χαρακτηριστείς «πιστός» υπάλληλος και εγγύηση ότι θα “κρατήσεις τη δουλειά σου”. Το να δουλεύεις ασταμάτητα και να ξυπνάς μια μέρα άρρωστος, ανακαλύπτοντας ότι δεν έχεις ασφάλεια υγείας γιατί δεν σου έχουν κολλήσει ένσημα, είναι πλέον ένα ζήτημα που αντί να μας τρελαίνει όλους μας κάνει απλά να λέμε «Ε, μωρές, συμβαίνουν αυτά».
Δε μπορώ να προτείνω λύση στο ζήτημα αυτό, τουλάχιστον όχι μόνη μου! Ο καθένας μας πρέπει να τη βρει μέσα του και να προσπαθήσει να κατανοήσει πως η ζωή δεν είναι μόνο η δουλειά. Όσο πιο γρήγορα το καταλάβει αυτό, τόσο λιγότερο θα μετανιώνει πριν πεθάνει.
Ακόμα και αν η δουλειά είναι το παν για κάποιον, και δε θέλει να το αλλάξει αυτό, ας είμαστε ρεαλιστές, δεν είναι ανθρωπίνως δυνατόν για κανέναν να αντέχει τόση πίεση και τόσες ώρες εργασίας για τόσα πολλά χρόνια. Κάποια στιγμή θα “κλατάρει” και μετά δε θα μπορεί να κάνει καμία δουλειά.
Να βρούμε τις ισορροπίες! Το να έχουμε το μυαλό μας απασχολημένο συνέχεια με τη δουλειά έχει σαν μόνο αποτέλεσμα να έχουμε τα μάτια μας κλειστά σε οτιδήποτε άλλο συμβαίνει γύρω μας. Και οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, τόσο πολύ που με κάνουν όλο και πιο σίγουρη πως αυτή η κατάσταση που βιώνουμε είναι άκρως συμφέρουσα μόνο για 5-10 άτομα, αυτά που κατέχουν όλο τον πλούτο του πλανήτη και για τους υπηρέτες τους.
