Μπροσούρα από την πλευρά των εργαζομένων & Συνέντευξη με έναν εργαζόμενο του Νεωρίου
Η Πρωτοβουλία Εργαζομένων – Ανέργων Σύρου-Μυκόνου δημιουργήθηκε τον Οκτώβριο του 2016 στη Σύρο από μια ομάδα εργαζομένων, ανέργων και φοιτητών Σύρου και Μυκόνου, με σκοπό να γίνει μια πρωτοβουλία που να δρα σε όλες τις Κυκλάδες και ξεκίνησε από την ανάγκη να αντιτεθούμε, αντισταθούμε στη πορεία των πραγμάτων όπως τα βλέπουμε γύρω μας, γιατί μόνο εμείς οι ίδιοι μπορούμε να υπερασπιστούμε τα συμφέροντά μας και να διαμορφώσουμε τις ζωές μας, άνθρωποι που ζούμε και εργαζόμαστε έστω εποχικά στις Κυκλάδες και βιώνουμε τις πλέον δύσκολες και αντίξοες εργασιακές συνθήκες. Μας ενδιαφέρει η έμπρακτη παρουσία και στήριξη σε ταξικούς και κοινωνικούς αγώνες, κινητοποιήσεις, η ενημέρωση για τις εξελίξεις και ότι συμβαίνει, η δημιουργία ενός περιβάλλοντος ανοιχτού σε ιδέες, πρόσωπα και δράσεις.Το παρόν έντυπο αποτελεί την προσπάθεια της πρωτοβουλίας να αποτυπώσει στο γραπτο λόγο τις εργασιακές συνθήκες των εποχικών επαγγελμάτων στα νησιά, μέσα από μια σειρά συνεντεύξεων [οι οποίες θα παραθέτονται ανά μια σε κάθε τεύχος] με τους εργαζομένους διαφόρων τουριστικών επαγγελμάτων. Αναλύεται, επίσης, το πως βιώνουν οι εργαζόμενοι κάθε τουριστική περίοδο, ο τρόπος αντιμετώπισης των αφεντικών απέναντι στους εργαζομένους, οι “απαιτήσεις των καταναλωτών/πελατών, οι σχέσεις μεταξύ των συναδέλφων.
Το συγκεκριμένο όμως τεύχος αναφέρεται στο ναυπηγείο του Νεωρίου, ως ένα κατά εξαίρεση από τα υπόλοιπα τεύχη που ανιχνεύουνε τα της τουριστικής βιομηχανιας. Η συνέντευξη του εργαζομένου στο ναυπηγείο έρχεται σε μια πολύ δύσκολη ώρα, όπου οι απλήρωτοι μισθοί είναι τεράστιοι, το αν θα ξαναδουλέψουν πότε και πως τελείως θολό, και το χειρότερο οι συγκρούσεις στο εσωτερικό των εργαζομένων στο απόγειο τους. Σε μια τέτοια στιγμή, η ανάγκη να βγει ο ίδιος ο λόγος των εργαζομένων , πέρα από τους επίσημους φορείς, τους δημάρχους, τους παπάδες και τα υπουργεία, πέρα από την εργοδοσία και τους επενδυτές και τα επικοινωνιακά τους επιτελεία, τους ορκωτούς λογιστές και την δικαιοσύνη, είναι ένα από τα πρωτα βήματα για να ξέρουμε τουλάχιστον ορισμένες όψεις των συνθηκών που επηρεάζουν όχι μόνο τους άμεσα εργαζόμενους αλλά και όλους εμάς που η οποιαδήποτε εξέλιξη στο Νεώριο θα επηρεάσει και τις δικές μας ζωές.
Ο Ηρακλής & οι πλεούμενες λαμαρίνες
Τι κάνεις με τη δουλειά σου, πώς τα πας;
Ανεργία, τι να κάνω? Εδώ και 1 χρόνο είμαι στο περίμενε, τελείωσε και το επίδομα του ΟΑΕΔ και δεν έχω από πουθενά να περιμένω τίποτα. Για αυτό έχω έρθει και Αθήνα μήπως παίξει κανένα μεροκάματο στο Πέραμα και περιμένουμε μήπως γίνει τίποτα και με το Νεώριο.
Τι δουλειά έκανες στο Νεώριο, που αλλού έχεις δουλέψει;
Είμαι ηλεκτροσυγκολλητής. Έχω προϋπηρεσία από τη δεκαετία του 80 στη βαριά βιομηχανία και έχω περάσει από όλα τα ναυπηγεία της Ελλάδας και από τη ζώνη του Περάματος φυσικά. Έχω μετακινηθεί λόγω δουλειάς αλλά όχι και πολύ.
Με τι σύμβαση ήσουνα στο Νεώριο;
8ωρο, έκτακτος. Υπήρχε διαφορά με τους μόνιμους αλλά είχαμε τα ίδια δικαιώματα βασικά. Οι υπερωρίες πληρώνονταν κανονικά, δηλαδή μέχρι το 2015-16 που σταματήσανε να πληρώνουνε, αν και πληρωμές έναντι είχανε αρχίσει από το 2013.
Σου χρωστάνε πολλά; Γενικώς, πόσο χρωστάνε και στους άλλους;
Χρωστάνε από 5000 έως 20000 αναλόγως…
Από πλευράς εργοδοσίας υπήρχε θέμα παραβίασης νομοθεσίας εργασιακής; Ένσημα; Ασφάλεια;
Βασικά σε αυτά ήταν τυπικοί. Τα ένσημα ΟΚ, έτσι και αλλιώς πλέον δεν τα χάνεις αν υπάρχει κανονική πρόσληψη και ας χρωστάει στο ΙΚΑ το αφεντικό. Από ασφάλεια και πάλι δεν μπορώ να πω ότι υπήρξε πρόβλημα. Δηλαδή η δουλειά έτσι και αλλιώς είναι επικίνδυνη αφού δουλεύεις μέσα στα μέταλλα, μπορείς να πέσεις από κούραση ή να πέσει κάποιο μέταλλο και εντάξει η δεξαμενή είναι πάντα πιο επικίνδυνη από αλλού. Την ασφάλεια βασικά εσυ την προσέχεις: πως θα μπεις, από πού θα βγεις, να προσέξεις τον αέρα σου, τα φώτα σου. Γενικως το αντικειμενο εργασιας εσυ το κοιτάς και το φτιάχνεις τι χρειάζεσαι και το φέρνεις και το ζητάς : αέρα, εργαλεία και άλλα.
Με τους μόνιμους υπήρχαν διαφοροποιήσεις;
Βασικά οι μόνιμοι δουλεύανε το πρωί, άντε και ορισμένες υπερωρίες, οπότε εμείς οι έκτακτοι ερχόμασταν τη βραδινή βάρδια. Δεν μπορούσες να αρνηθείς συχνά έστω και αν σε βάζανε συνέχεια νύχτα. Σου λέγανε πως για το πρωί έχω τους μόνιμους για αυτό σε θέλω εσένα τον έκτακτο το βράδυ να προχωρεί η δουλειά. Ακόμα με λίγους μόνιμους που ήταν ντόπιοι συριανοί έπαιξαν κάποιες λίγες φορές και κάτι χαζά, διακρίσεις μεταξύ συριανών και ξένων αλλά όχι κάτι ουσιαστικό.
Δηλαδή οι σχέσεις με τους συναδέλφους ήταν εντάξει η υπήρξαν προβλήματα;
Σε γενικές γραμμές ήταν ΟΚ. Υπήρχαν κάποια κλασσικά ρουφιανιλίκια όπως σε κάθε δουλειά, και κάποια λίγα τοπικιστικά αλλά γενικώς δεν υπήρχε θέμα. Και όποτε κάτι υπήρξε ήταν από πλευράς συριανών. Βέβαια πάντα από κάποιους λίγους έπαιζε το ποιος θα δουλέψει πιο καλύτερα, πιο ευάερα και ευήλια ίσως και εις βάρος άλλων. Ποιος θα πάρει την καλύτερη δουλειά.
Τη δουλειά πως την έμαθες, υπήρξε εκπαίδευση;
Τη δουλειά την έμαθα πάνω στη δουλειά. Στο Νεώριο υπήρχαν και σχολές μαθητείας, αλλά εγώ με βάση την προϋπηρεσία πήρα δίπλωμα από το υπουργείο δίνοντας βέβαια και δείγμα δουλειάς.
Με το συνδικαλισμό και το σωματείο τι γίνονταν; Τι γίνεται τώρα; Υπήρχαν αγώνες; Τι διάθεση υπάρχει τώρα αλλά και παλαιότερα;
Βασικά υπάρχει το εργοστασιακό σωματείο για όλους τους εργαζομένους, με την προϋπόθεση πως έχεις κάποια ένσημα στο νεώριο και τα κλαδικά, δηλαδή ανά κλάδο. Υπήρχαν για τους ηλεκτροσυγκολλητές, οξυγόνα, ελασματουργοί , τώρα είναι πλέον ανενεργό, και πρέπει ακόμα να υπάρχει των μηχανολόγων και άλλο ένα τουλάχιστον, των γερανών. Στων ηλεκτροσυγκολλητών είχα ενεργοποιηθεί και εγώ. Τα κλαδικά μάλιστα κάλυπταν κάπως περισσότερο και τους έκτακτους που για κάποιο καιρό μπορεί να μην δούλευαν και στο Νεώριο. Των ηλεκτροσυγκολλητών οξυγόνων, ελασματουργών ουσιαστικά λειτούργησε για 4 περίπου χρόνια. Μετά όταν τελειωσε η διοίκηση δεν ξανάγιναν εκλογές. Στη συνέχεια αφού πέθανε το κλαδικό κάποιοι πάλι έκτακτοι περισσότερο, προσπαθήσαμε να προχωρήσουμε σε ένα παράρτημα του σωματείου μετάλλου για να υπάρχει κάποια κάλυψη. Βέβαια για να πούμε την αλήθεια οι περισσότεροι δεν θέλανε και πολύ συνδικαλισμό, δεν θέλανε και πολύ κάτι διαφορετικό. Να κάνουμε και να κοιτάζουμε απλώς τη δουλίτσα μας, ακόμα και οι συνδικαλισμένοι στο κλαδικό θέλανε την ησυχία τους και ουσιαστική συμμετοχή δεν υπήρχε.
Το εργοστασιακό σωματείο ήταν παρών όταν χρειαζόταν;
Κοίτα, στο ναυπηγείο υπήρχε έτσι και αλλιώς το γραφείο του σωματείου και θα ήταν κάποιος από τη διοίκηση εκεί, οπότε αν κάποιος χρειάζονταν κάτι μπορούσε να ρωτήσει. Και οι εκλεγμένοι του σωματείου βέβαια εργαζόμενοι ήταν που δούλευαν έτσι και αλλιώς στο χωρο της δουλειάς και τους έβρισκες. Βέβαια από αγώνες αν θυμηθείς όταν ήρθε στη Σύρο ο Γιωργάκης ο Παπανδρέου το προηγούμενο σωματείο τον καλωσόρισε, έτσι και αλλιώς Πασόκοι ήταν που κράταγαν τον κόσμο και οσο ειχε δουλίτσα όλα καλά ήταν . Και μετά όταν ο κόμπος έφτασε στο χτένι και όλη η Ελλάδα έκανε 48ωρες απεργίες το Νεώριο έκανε 2ωρες στάσεις εργασίας. Στη συνέχεια γίνονται εκλογές και φεύγουν οι πασόκοι και έρχονται κάποιοι νεώτεροι. Με την καινούρια διοίκηση του σωματείου κάπου κοντά εκεί άρχισαν και να μην πληρώνουν και να καθυστερούν και πολύ και αυτές ακόμα οι ελάχιστες πληρωμές.
Τότε αρχίζουν και οι κινητοποιήσεις, σωστά;
Ναι, αρχίζουν συνελεύσεις, κινήσεις και επαφές με πολιτικούς, η απεργία που κρατησε 3.5 μήνες το 2015. Ξεκίνησαν 2ωρες και 4ωρες στάσεις και γίνανε συνεχόμενες 24ωρες στη συνέχεια με αιτήματα να καταβληθούν τα δεδουλευμένα και να υπάρχει και κανονική δουλειά. Υπήρχαν τοτε και συναντήσεις και με δημάρχους, παπάδες. Είχαμε και 1-2 πορείες. Υπήρξε και η συναυλία αλληλεγγύης από την κατάληψη του Ανοικτου 3ου στην κεντρική πλατεία και στη συνέχεια άρχισε πολύ κόσμος και φορείς να εκφράζουν την αλληλεγγύη τους. Βέβαια και τότε από ορισμένους εργαζόμενους υπήρχε γκρίνια ότι έπρεπε να γυρίσουμε στη δουλειά και να μην κλείσει εξαιτίας μας το ναυπηγείο.
Και μετά πώς συνεχίσατε;
Τον Αύγουστο υπήρξε συμβιβασμός. Δώσανε μισό μισθό, υπήρχε και ένα βαπόρι, άρχισαν να δίνουν τα τρέχοντα και κάποια λίγα από τα χρωστούμενα. Τα Χριστούγεννα μάλιστα ήρθε και από τη διοίκηση του ναυπηγείου από την Αθήνα ο νο.2 και τον κρατήσαμε μέσα με το ζόρι και καταφέραμε να πάρουμε εκτός από το δώρο Χριστουγέννων και ένα μισθό. Μετά ήρθε και η δεξαμενή του Πολεμικού Ναυτικού που περιμένανε χρόνια και δεν πλήρωναν τον Ταβουλάρη αλλα πληρωνόμασταν απευθείας εμείς οι εργαζόμενοι από το Πολεμικό Ναυτικό. Ουσιαστικά βέβαια μετά και από τις δεξαμενές δεν υπήρξε άλλο βαπόρι, από το Πασχα του 2017 δεν υπάρχει και δουλειά, το ναυπηγείο είναι κλειστό σχεδόν ένα χρόνο.
Πώς έγινε αυτό;
Ο Ταβουλάρης δεν έφερνε βαπόρια. Δεν μας πλήρωνε επίσης. Και εμείς βέβαια δεν πηγαίναμε για δουλειά αφού δεν υπηρχε αντικείμενο , δεν είχε βαπόρι αλλά υπήρχε και η απόφαση ότι αν δεν πληρωνόμαστε δεν πάμε και για δουλειά. Ο κόσμος βέβαια συνέχιζε να πηγαίνει στο ναυπηγείο αλλά όχι βέβαια για να δουλέψει αφού είπαμε δεν υπήρχε και βαπόρι και υπήρξε και η απόφαση να μην δουλεύουμε τσάμπα. Τότε άρχισε και όλο αυτό το αν θα πουλήσει το ναυπηγείο, πως θα το πουλήσει, τι θα κάνει το κράτος, τι πλάνο Β υπάρχει, επαφές με δημάρχους και παπάδες, τα γνωστά καραγκιοζιλίκια…
Και σήμερα πως είναι η κατάσταση;
Κάποιοι από τους εργαζόμενους έκαναν ένσταση στη διοίκηση του σωματείου από διάφορες φήμες, ράδιο αρβύλες που κυκλοφορούσαν, κάποιοι αγανακτισμένοι και καλά, κάνανε μομφή στο σωματείο πως εμποδίζει την αγοραπωλησία και αποτρέπει τους επενδυτές. Έγινε ψηφοφορία και κερδίσανε και καταργήθηκε το ΔΣ και μετά πήγανε και στον εισαγγελέα αφού δεν υπάρχει δυνατότητα απόφασης παρά μόνο από συνέλευση καθώς δεν είναι εκλεγμένοι. Τώρα μάλιστα λέγεται πως οι 11 της πρώην διοίκησης που τους πετάξανε έξω ζητάνε αποζημίωση γιατί τους βγάλανε.
Δεν κατάλαβα, δηλαδή τι έγινε;
Αφού βγήκε η ιστορία ότι το αγοράζει ο Ξενοκώστας, αυτός είπε πως θέλει να υπογράψει το σωματείο και οι εργαζόμενοι, ότι θα πληρωθούν τα δεδουλευμένα μέχρι τον περασμένο Απρίλιο που δούλευε το ναυπηγείο, αλλά μετά τα υπόλοιπα δεν θα πληρωθούν που ήταν και κλειστό και θα μπούνε μόνο ένσημα του ΙΚΑ. Τότε είναι που τσίνησαν οι πρώην του σωματείου και δεν υπογράψανε αυτό το χαρτί ότι δεν ζητάνε τα δεδουλευμένα μετά τον Απρίλη. Τοτε βγήκε πως αν δεν υπογράψουν ο Ξενοκώστας θα φύγει και το νέο σωματείο ζήτησε από τον κόσμο για να είναι ΟΚ με το νέο ΔΣ να βγάλουν από το σωματείο όσους δεν υπογράψουν δηλαδή και την πρώην διοίκηση του σωματείου, και αυτό μπορούσε να γίνει μόνο με συνέλευση αφού η τωρινή διοίκηση ήταν προσωρινή από τον εισαγγελέα και όχι εκλεγμένη. Ε !!! και στη συνέχεια οι της πρώην διοίκησης που φάγανε και τη μομφή και χάσανε το ΔΣ και τους πετάξανε και τελειως από το σωματείο γιατι δεν υπογράφανε, λέγεται πως κάνανε μήνυση και ζητάνε αποζημίωση από τους άλλους!!!
Μάλιστα και πως προσωπικά χειρίζεσαι εσύ την κατάσταση της αναμονής του νέου επενδυτή;
Ανεργία και ανασφάλεια, τι άλλο? Δεν μπορείς να προγραμματίσεις τη ζωή σου, ήδη από όταν δίνανε έναντι και μισές πληρωμές, άσε που δεν έβγαινα και ταμείο ανεργίας ως έκτακτος αφού θέλανε 125 μεροκάματα και εγώ για 5-6 χρόνια είχα 110 με 115 ίσα ίσα για να μην δικαιούμαι ταμείο. Και σου λέω απλήρωτο με κάτι μικροποσά έναντι. Φώτα, νερά ενοίκια απλήρωτα, ποιότητα ζωής χάλια και κάποιοι φίλοι να τσοντάρουν. Χρωστάω λεφτά και για αυτό και δεν θέλω να κλείσει το Νεώριο, όχι μονο αυτό να μην κλείσει αλλά τίποτα να μην κλείσει για να δουλεύει όλος ο κόσμος . Ελπίζω λοιπόν να ξανανοίξει και μέχρι τότε κοιτάζω για οτιδήποτε δουλειά, αφου και το ταμείο που πήρα για λίγο πλέον τελείωσε. Έχω ξεπουλήσει και ότι μπορούσα, έχω σπρώξει από παλιά κόμικς μέχρι και δερμάτινα μπουφάν, ένα πράγμα που θυμίζει κατοχικό αλλά και αυτά τελειώνουν και έτσι και αλλιώς είναι προσωρινή λύση απλώς για φαγητό και τσιγάρα. Και βέβαια έχω επιστρεψει στο σπίτι της μάνας μου μήπως και βρω κανέναν μεροκάματο στο Πέραμα αφού έχω να πληρώνω και το σπίτι στη Σύρο. Κάποια λίγα μεροκάματα στη Ζώνη παίξανε και τώρα, αλλά αραιά και που.
Θα ‘θελες να προσθέσεις κάτι για το τέλος;
Θέλω να πω πως πιστεύω στο συνδικαλισμό, όχι όπως είναι τώρα αλλά όπως πρέπει να είναι. Ο κόσμος να είναι συσπειρωμένος στο χώρο εργασίας και να υπάρχει αλληλεγγύη και όχι μίσος. Και όχι μόνο για την εργασία αλλά και για ευρύτερα θέματα από τοπικά μέχρι για όλη την κοινωνία. Για αυτό και προσπαθώ και συμμετέχω και σε δυο συνελεύσεις και στην Αθήνα και στη Σύρο.
Λίγα λόγια για το Νεώριο
Το ναυπηγείο στη Σύρο έχει σημαδέψει το νησί. Η πρώτη απεργία στη σύγχρονη Ελλάδα σημειώθηκε από τους απεργούς των εργατών του ναυπηγείου το 1879. Η ίδια η κοινωνική και οικονομική ιστορία Νησιού είτε ως εμπορικό κέντρο αρχικά είτε ως βιομηχανικό αργότερα χαρακτηρίστηκε από τον ναυπηγικό κλάδο, είτε με ιστία είτε με ατμό. Η Ερμούπολη ως το πρώτο αστικό κέντρο προσέλκυσης εργατών από άλλα μέρη βασίστηκε και στον Ναυπηγοεπισκευαστικό τομέα.
Το Ναυπηγείο, ως “Νεώριο” ήδη από το 1899, συνδέεται με τον καλπασμό της μεταπολεμικής “ανάπτυξης”, και καταλήγει στα χέρια των γνωστών εφοπλιστών Γουλανδρή το 1968. Αργότερα χάνει τη λάμψη του και το εγκαταλείπουν το 1979 εν μέσω μεγάλων αγώνων, απεργιών αλλά και εργοδοτικών lock out . Η παγκόσμια κρίση θα το φέρει τελικά στα χέρια των πιστωτριών τραπεζών και εμμέσως στο ελληνικό δημόσιο όταν και το 1992 παύει η λειτουργία του για 2 χρόνια. Το σύνθημα “ΠΑΣΟΚ μας πρόδωσες” στη δεξαμενή έμεινε για αρκετό καιρό. Τότε το 1994 ο Ταβουλάρης το αγοράζει για να φτάσουμε σήμερα, αρχές του 2018, κλειστό ήδη σχεδόν ένα χρόνο, και με απλήρωτα δεδουλευμένα αρκετές χιλιάδες για κάθε εργαζόμενο, και χρέη σε ΔΕΗ και ασφαλιστικά ταμεία.
Ιστορικά, τόσο τα Ελληνικά Ναυπηγεία όσο και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας και το Νεώριο Σύρου λειτούργησαν ως επιχειρήσεις εφοπλιστών ώσπου έγιναν ζημιογόνες, οπότε οι ιδιοκτήτες τις εγκατέλειψαν.
Με 60-75 πλοία το χρόνο κατάφερε η διοίκηση να το χρεοκοπήσει και να ρίχνει τις ευθύνες στους “ακριβοπληρωμένους” εργάτες. Παρόλο που πλοία έμπαιναν ακόμα και το 2016 οι εργαζόμενοι πήραν ότι περίσσευε!!! Τελικά ο Ταβουλάρης μάλιστα κάνει τη γενναιόδωρη προσφορά να το πουλήσει με 1 ευρώ εφόσον όμως η μητρική εταιρεία Νεώριον Συμμετοχών Α.Ε. (της οποίας είναι βασικός μέτοχος) εισπράξει τα 7,5 εκατ. που είχε… δανείσει στο Νεώριο.
Και τότε έρχεται ο επίδοξος αγοραστής ΟΝΕΧ με τις ευλογίες όλων, από μητροπολίτη μέχρι του πρέσβη των ΗΠΑ. Ο διαχωρισμός και κανιβαλισμός των εργαζομένων περνάει σε άλλο επίπεδο. Αποπέμπεται η τότε διοίκηση του σωματείου με συνέλευση, διορίζεται νέα προσωρινή διοικούσα – εκκρεμεί η οριστική απόφαση- και η νέα διοίκηση καλεί τους εργαζομένους να υπογράψουν πως παραιτούνται των μισθών μετά την άνοιξη του 2017 σύμφωνα με τις επιθυμίες του νέου αγοραστή. Ουσιαστικά άλλοι όροι για το πως θα δουλέψει το ναυπηγείο (σύμβαση, αριθμός προσωπικού κλπ) μένουν θολοί. 21 εργαζόμενοι δεν υπογράφουν και διαγράφονται από το σωματείο και 17 από αυτούς κάνουν αγωγή κατά της διαγραφής. Οι μεν κατηγορούν ότι οι άλλοι είναι του Ταβουλάρη και διώχνουν τους επενδυτές (αν και η απεργία 3.5 μηνών ήταν επί ημερών τους), οι δε πως κάνουν ότι θέλει ο Ξενοκώστας χωρίς καμία ενημέρωση. Στο μεταξύ για τις αγωγές για τα δεδουλευμένα εναντίον του Ταβουλάρη οι 17 θέλουν άμεση εκδίκαση, οι περισσότεροι ζήτησαν αναβολή και 50 τα παράτησαν…
Οι ορκωτοί λογιστές τέλος Ιανουαρίου 2018 ανακάλυψαν πως τα χρέη είναι πολλά περισσότερα από ότι υπολόγιζαν και ίσως τα εκατομμύρια που αρχικά θα έβαζε η ΟΝΕΧ να μην φτάνουν.
Τώρα για το τι εστί ΟΝΕΧ ακούγονται πολλά: Από την προσπάθεια εμπλοκής της στην Πολεμική Βιομηχανία ΕΑΒ που για πολλούς φαίνεται αεριτζίδικη, για ιχθυοκαλλιέργειες που δεν προχωράνε μέχρι για το σπρώξιμο από Αμερικάνους. Οι εργάτες διασπασμένοι, με διαφορετικές συμβάσεις, χωρισμένοι σε έκτακτους και μόνιμους , με άλλους να πληρώνονται και άλλοι να είναι σε μαύρη λίστα, με εργολάβους να αλωνίζουν, με τις πελατειακές σχέσεις της επαρχίας, των εκκλησιών, των δημάρχων και του παλιού καλού Πασοκ που ποτέ δεν πεθαίνει αλλά απλώς μετασχηματίζεται (βλέπε αθάνατοι εργατοπατέρες) , αυτοί λοιπόν οι εργαζόμενοι αλληλοσπαράζονται μεταξύ τους.
Ένα τμήμα της τοπικής κοινωνίας ευαγγελίζεται τον τουρισμό και δεν θέλει το ρυπογόνο ναυπηγείο, (ευθύνες που απευθύνονται συνήθως στους εργαζόμενους και όχι στην ιδιοκτησία), σπρώχνει τους ίδιους τους εργαζόμενους να ταυτίζονται ακόμα περισσότερο όχι μόνο με την εργασία τους αλλά και με την εταιρία ανεξαρτήτου εργασιακών σχέσεων, ιδιοκτησίας κ.α. αφού δεν υπάρχει και εναλλακτική λύση. Η αποβιομηχανοποίηση και η τριτογενοποίηση της παραγωγής δεν μας ενοχλεί από άποψη “εθνικής ανεξάρτητης παραγωγής” ή εμμονής με την περήφανη μουτζουρωμένη εργατιά , αλλά από πλευράς των νέων σχέσεων εντατικότερης εκμετάλλευσης και διαχωρισμού, κατακερματισμού των εργαζομένων. Οι ελάχιστες δυνατότητες μηχανισμών επιβίωσης από πλευράς εργατών της μορφής: παράλληλης ευκαιριακής απασχόλησης/ εισοδήματος από τον τουρισμό, την αγροτική παραγωγή, τη μαύρη εργασία, είτε οικογενειακής, φιλικής στήριξης, αντί να ενισχύουν την αγωνιστικότητα, καταλήγουν καβάντζες που αποσυντονίζουν συλλογικές αντιστάσεις.
Όμως είναι σήμερα όσο ποτέ αναγκαίο να θυμηθούμε τις στιγμές αγώνα που ξεπεράστηκαν οι οριοθετημένες ταυτότητες, συναντήθηκαν συνθήκες και γεννήθηκαν απρόβλεπτες καταστάσεις: η ομηρία της διοίκησης (Κοκκάλα-Στεφάνου) για την καταβολή του μισθού μαζί με το χριστουγεννιάτικο δώρο, η απεργία και οι συνελεύσεις, η περιφρούρηση, ο συντονισμός με τα υπόλοιπα ναυπηγεία και τη ζώνη στο Πέραμα, η αλληλεγγύη από τον απλό κόσμο , οι πορείες και η συνύπαρξη με τους εργάτες από άλλους κλάδους. Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτά είναι η δύναμή μας. Ακόμα και τώρα που φαίνονται όλα μαύρα, το γεγονός πως ο Ξενοκώστας πουλάει υποσχέσεις καταβολής έστω και ενός μέρους των χρωστούμενων, ενώ νομικά θα μπορούσε ίσως να μην καταβάλλει σχεδόν τίποτα (μέσω εκκαθάρισης, πτώχευσης κλπ), δείχνει πως και οι πιο επίδοξοι επενδυτές οφείλουν να υπολογίζουν τους εργαζόμενους και στις πιο χειρότερες στιγμές τους και πως ένα κομμάτι του νησιού που μπορεί να βρίσκεται σε ύπνωση μπορεί να δημιουργήσει εφιάλτες στην ανάπτυξη και τη σταθερότητα επενδυτών, πολιτικών, δημάρχων, επιμελητηρίων, γεωπολιτικών πλάνων στη ανατολική μεσόγειο.
Οι αγώνες συνεχίζονται
Οι εργατικοί αγώνες στην βαριά βιομηχανία συνεχίζονται ακόμα και στην τρέχουσα περίοδο. Μπορεί να μην φέρνουν άμεσα νίκες με ένα κριτήριο “αγοραίας” αποτελεσματικότητας, όμως αποτελούν παρακαταθήκες για μελλοντικά αντίστοιχα εγχειρήματα, διαμορφώνουν συνειδήσεις και σφυρηλατούν σχέσεις και κοινωνικές συμμαχίες που θα ξαναδοκιμαστούν στο μέλλον.
Ακόμα και εδώ στο νησί της Σύρου η απεργία στο Νεώριο, διάρκειας 3,5 μηνών, αν και δεν κατέληξε με αποπληρωμή των δεδουλευμένων, αποτέλεσε σίγουρα ένα ορόσημο για την τοπική κοινωνία, αλλά και όλο τον ναυπηγοεπισκευαστικό κλάδο. Μπορεί σήμερα με τις αντιπαραθέσεις των εργαζομένων στο ζενίθ και τα γλειψίματα στους επίδοξους επενδυτές “σωτήρες” ο αγώνας αυτός να φαίνεται μάταιος ή και λίγος αλλά ορισμένες συνθήκες δεν είναι πάντα άμεσα μετρήσιμες και η καταγραφή τους από και στην κοινωνία μπορεί να πάρει πολλές μορφές.
Αντίστοιχα ο αγώνας στην Χαλυβουργία του 2012 έπαιξε ένα κομβικής σημασίας ρόλο για όλους τους αγώνες εκείνης της περιόδου. Κατόρθωσε να διαμορφώσει γύρω του ένα μεγάλο κύμα αλληλεγγύης από μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας και έδωσε έμπνευση και θάρρος σε αυτή. Επίσης, μπορεί να μην κατέληξε σε μία ξεκάθαρη νίκη, μπορεί ακόμα να μην σταμάτησε τον διαχωρισμό των εργαζομένων (π.χ. με το εργοστάσιο του Βόλου της ίδιας εταιρικής ιδιοκτησίας) , αλλά σίγουρα οι μνήμες που άφησε έστω και γλυκόπικρες , οι αντιπαραθέσεις που δημιούργησε, οι αδυναμίες που φανήκανε είναι στο χέρι όλων μας να μάς πάνε παραπέρα.
Ακόμα και το εμβληματικό εγχείρημα αυτοοργάνωσης της ΒΙΟΜΕ, του θυγατρικού εργοστασίου της Φίλκεραμ-Johnson, όσο και να φαίνεται λίγο και μικρό αποτελεί ένα παράδειγμα που προκαλεί και αντέχει στο χρόνο. Όσο και να παρουσιάζεται ως μία μικρή νησίδα διαχείρισης της ίδιας της φτώχιας και της ανεργίας των εργατών, όσο και αν και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι μεταξύ τους έχουν έρθει σε συγκρούσεις άλλο τόσο καταδεικνύει το πείσμα και το αγωνιστικό πνεύμα και την αλληλεγγύη ενός μεγάλου και ποικιλόμορφου κινήματος.
Και αν θέλουμε να πάμε και λίγο πιο έξω, τα παραδείγματα και με άμεσες, απτές νίκες είναι αρκετά. Ολόκληρη η Ασία, το νέο παγκόσμιο εργοστάσιο, δονείται από εργατικούς αγώνες που φέρνουν αποτελέσματα και κλονίζουν την αυτοπεποίθηση των αφεντικών. Από την Κίνα με τις οικονομικές ζώνες, χώρος παραγωγής για τις μεγαλύτερες φίρμες παγκοσμίως, υπάρχουν περιπτώσεις που οι αγώνες φέρνουν αυξήσεις έως και 50% , μέχρι τα ναυπηγεία της Κορέας και τα διαλυτήρια πλοίων στο Μπαγκλαντές. Έστω και στη “γερασμένη και νικημένη” Ευρώπη όταν ο γερμανικός συνδικαλιστικός γίγαντας του μέταλλου IGM φταρνίζεται, ο καπιταλισμός ακόμα συναχώνεται. Όσο και το IGM να εμφανίζεται ξεπουλημένο και ένα απλώς τμήμα διαχείρισης της εργατικής δύναμης δεν πρέπει να ξεχνάμε πως συγχρόνως τον στελεχώνουν όλο και περισσότερο μετανάστες και νέοι μη προνομιούχοι εργάτες πρόθυμοι να βαπτιστούν στον αγώνα.
ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΣΕ , ΟΛΑ ΣΥΝΕΧΙΖΟΝΤΑΙ… το στοίχημα παραμένει
[email protected]
https://protergaky.wordpress.com/
