Κουδούνια που χτυπάνε, λευκές ή γαλάζιες στολές, αντισηπτικό χεριών, γάντια, μαύροι κύκλοι αϋπνίας… νοσηλευτές και νοσηλεύτριες που τρέχουν ανάμεσα σε διαδρόμους για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε ασθενείς, σε ανθρώπους που τους/τις έχουν αληθινά ανάγκη. Ένα γνώριμο σκηνικό για τα ελληνικά νοσοκομεία. Πολλές φορές άυπνοι, σχεδόν πάντα απλήρωτοι και συνήθως επιφορτισμένοι με πολλά παραπάνω περιστατικά από αυτά που θα έπρεπε να τους αναλογούν, δίνουν το 101% των δυνατοτήτων τους, την ίδια στιγμή που το ελληνικό σύστημα υγείας μοιάζει να καταρρέει. Ακόμα και εκτός των δημοσίων νοσοκομείων, όταν δηλαδή ιδιωτεύουν ή εργάζονται σε μη κρατικές κλινικές, δεν παύουν στιγμή να φέρουν στους ώμους τους τη βαριά ευθύνη του επαγγέλματος, να συμμαχούν με τους ασθενείς τους για να κερδίσουν πίσω την Υγεία!
Η Νανά δέχθηκε με χαρά να απαντήσει στις ερωτήσεις του #IforInterview και την ευχαριστούμε θερμά γι αυτό.
Παιδιά τα οποία μεγαλώνουν σε ιδρύματα, φωνάζουν τους φροντιστές τους και τους νοσηλευτές, “μαμά”. Νιώθουν πως “αφού με φροντίζει, είναι η μαμά μου”, ή κάπως έτσι.
Πώς και επέλεξες να ακολουθήσεις αυτό το επάγγελμα; Τι χρειάζεται για να γίνει κάποιος νοσηλευτής; (σπουδές, πρακτική κλπ διαδικασίες;)
Αυτή η ερώτηση (για το γιατί) μας έγινε τη πρώτη μέρα στη σχολή. Θυμάμαι τότε είχα πει πως πάντα ήθελα να βοηθάω ανθρώπους, κάτι τέτοιο αλτρουιστικό τέλος πάντων. Πλέον θεωρώ πως όσοι εξ ημών το αγαπάμε πραγματικά, έχουμε μια γλυκιά πετριά. Για να γίνει κάποιος νοσηλευτής, χρειάζεται -πλην της γλυκιάς πετριάς- να εισαχθεί μέσω πανελληνίων σε ΤΕΙ ή σε Πανεπιστήμιο Νοσηλευτικής, ή να μπει σε κάποια σχολή διετούς φοίτησης όπου αποφοιτά με τίτλο “βοηθός νοσηλευτή”.
Έχεις κάποιο άλλο επάγγελμα στο μυαλό που σου φαντάζει ιδανικό; Αν δεν ήσουν νοσηλεύτρια, τι θα ήθελες να είσαι;
Μου αρέσουν τα απεικονιστικά επαγγέλματα, τεχνολόγος ακτινολόγος για παράδειγμα, πάλι στον κλάδο δηλαδή. Ιδανικό δεν φαντάζει, λόγω των ακτινοβολιών που μοιραία έρχεται συνεχώς σε επαφή, αλλά με συναρπάζει η ανατομία, πάντα με συνάρπαζε ιδιαίτερα.
Απασχολείσαι σε ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα; Ποιες πιστεύεις είναι οι βασικές διαφορές μεταξύ τους όσον αφορά το δικό σου επάγγελμα.
Αυτή τη στιγμή εργάζομαι ιδιωτικά και κατά μόνας. Έχω κάποια συγκεκριμένη εξειδίκευση, γνωρίζω και την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, οπότε αναλαμβάνω περιστατικά ασθενών με διαφόρων μορφών σοβαρά προβλήματα επικοινωνίας, σύντομα όμως ευελπιστώ να εργαστώ σε κάποιο νοσοκομείο, μου έχει λείψει η καθημερινότητα και η σταθερότητα σε μια κλινική.
Το δημόσιο νοσοκομείο το μόνο που προσφέρει είναι η σταθερότητα στο μισθό. Κατά τ’άλλα υπάρχουν σοβαρότατες ελλείψεις σε υλικό και σε ανθρώπινο δυναμικό. Για παράδειγμα, ένας και μόνος νοσηλευτής, νύχτα, σε κλινική με 30 ασθενείς, πολλοί εξ αυτών προσφάτως χειρουργημένοι, καταλαβαίνει κανείς, πως δυστυχώς γίνονται μόνο τα απολύτως απαραίτητα. Οι νοσηλευτές των δημοσίων νοσοκομείων συνήθως έχουν εκατοντάδες οφειλόμενα ρεπό και εργάζονται κάτω από πολύ σκληρές συνθήκες.
Στα ιδιωτικά τώρα, τα πράγματα είναι ελαφρώς καλύτερα.
Συνήθως υπάρχουν υλικά και το ανθρώπινο δυναμικό επαρκεί για να δίνονται έστω τα απαραίτητα ρεπό, ωστόσο υπάρχει σημαντική επαγγελματική ανασφάλεια, όχι τόσο κυρίως ανταγωνισμού μεταξύ νοσηλευτών, αλλά επειδή είναι εξαιρετικά σύνηθες τα ιδιωτικά ιδρύματα υγείας, να αργούν να πληρώσουν τους υπαλλήλους ή να μη πληρώνουν και καθόλου στο τέλος.
Η κύρια ερώτηση που κάνουμε μεταξύ μας όταν αφορά εργασία σε ιδιώτη είναι: “Πληρώνει;”.
Πώς είναι η καθημερινότητά σου; Ποια είναι η πιο δύσκολη για σένα στιγμή της ημέρας;
Η αλήθεια είναι πως δεν έχω σταθερή καθημερινότητα. Μπορεί να είμαι σε κάποιο ίδρυμα, σε σπίτι ή σε κάποιο νοσοκομείο με το περιστατικό μου. Μου αρέσει η αλλαγή περιβάλλοντος αλλά θα προτιμούσα πλέον να σταθεροποιηθώ κάπου, μεγαλώνω μάλλον..
Η πιο δύσκολη στιγμή της μέρας είναι όταν έχω πρωινή βάρδια, όταν πηγαίνω στη δουλειά. Δεν μπορώ το πρωινό ξύπνημα, ποτέ δεν το μπορούσα, θα ήθελα να δουλεύω μόνο νύχτα, αυτό θα ήταν ιδανικό για μένα.
Αναγνωρίζεις το επάγγελμά σου ως λειτούργημα; Και αν ναι, ποια στοιχεία πιστεύεις ότι διαφοροποιούν το «λειτούργημα» από το «επάγγελμα»;
Σαφώς αναγνωρίζω το επάγγελμά μας ως λειτούργημα. Η διαφοροποίηση μπορεί να δοθεί εύκολα με ένα παράδειγμα. Νοσηλευτές σε τμήμα επειγόντων περιστατικών νοσοκομείου, ενημερώνονται στην αλλαγή της βάρδιας, πως έρχονται διακομιδές ΕΚΑΒ με πολυτραυματίες, σε σοβαρή κατάσταση, από καραμπόλα αυτοκινήτων πχ.
Η πλειοψηφία των νοσηλευτών που σχολάνε, πίστεψέ με, δεν θα φύγουν.
Όχι γιατί θα τους το επιβάλλει κάποιος, σαφώς δεν θα πληρωθούν υπερωρία, δεν θα βοηθήσει κάπως τις υπόλοιπες μέρες τους και την επαγγελματική τους πορεία στο νοσοκομείο. Θα το κάνουν από πραγματικό ανθρωπισμό και συναδελφικότητα.
Για τους Πωλητές λένε ότι χρειάζονται καλές επικοινωνιακές δεξιότητες, για τους Δασκάλους, απαιτείται υπομονή. Αντίστοιχα, για μία νοσηλεύτρια, ποια είναι τα ιδανικά χαρακτηριστικά για να μπορέσει να αντεπεξέλθει με επιτυχία στη δουλειά;
Έχει διαφορά το “ανταπεξέρχομαι”, με το “είμαι καλός”, στη δουλειά μας. Για να αντεπεξέλθει κανείς, χρειάζεται εργατικότητα, αντοχές ψυχικές και σωματικές.
Για να είναι καλός, πρέπει να αγαπάει τον Άνθρωπο, στην ολότητά του, στα χειρότερά του. Να θέλει και να προσπαθεί να κάνει τη διαφορά καθημερινά για τους ασθενείς που θα συναντήσει. Η διαφορά αυτή, μπορεί να είναι απλά να πιάσει το χέρι ενός ανθρώπου που πονάει ή που είναι μόνος και να του πει με ειλικρίνεια: “Σας καταλαβαίνω, πονάτε/είστε μόνος/έχετε ταλαιπωρηθεί, χρειάζεται να κάνετε λίγη ακόμα υπομονή..” . Συχνά αυτό το 1 λεπτό παραπάνω που μπορεί να αφιερώσεις σε έναν ασθενή, είναι σχεδόν εξίσου σημαντικό, με την φαρμακευτική αγωγή που του χορηγείται.
Ποια είναι η σχέση των νοσηλευτών με τους ασθενείς; Πώς θα τη συνέκρινες με τη σχέση που έχουν συνήθως οι ασθενείς με τους γιατρούς;
Θα μπορούσα να πω με μια υπερβολή, πως οι ασθενείς βλέπουν τον γιατρό συνήθως ως τον σωτήρα τους και τον νοσηλευτή ως τον σύμμαχό τους προς τη σωτηρία.
Η αλήθεια δεν απέχει πολύ, μην ξεχνάμε πως ο γιατρός βλέπει τον ασθενή για λίγο, φέρει την ευθύνη της διάγνωσης και της αγωγής βέβαια, από εκεί και πέρα, όλα τα υπόλοιπα, από την σωστή χορήγηση της αγωγής μέχρι ό,τι αφορά τη καθημερινότητα του ασθενή, είναι δουλειά του νοσηλευτή. Όπως συχνά λέμε μεταξύ μας χαριτολογώντας, ο γιατρός βλέπει τον ασθενή για 8 λεπτά τη μέρα και ο νοσηλευτής για 8 ώρες.
Αν ένας υπάλληλος γραφείου κάνει ένα σημαντικό λάθος, στη χειρότερη θα του κοστίσει όσο μια απόλυση. Αν μία νοσηλεύτρια κάνει ένα σημαντικό λάθος, ποιες μπορεί να είναι οι επιπτώσεις; Σε τι βαθμό εξαρτώνται οι ασθενείς από εσάς;
Δυστυχώς τα πράγματα με τα λάθη στη δουλειά μας, δεν είναι καθόλου απλά και είναι εξαιρετικά εύκολο μια αβλεψία της στιγμής να οδηγήσει ακόμα στον θάνατο του ασθενούς.
Όταν για παράδειγμα γίνεται ο εμπλουτισμός ορών και η διάλυση φαρμάκων που θα μπουν ενδοφλέβια, στη σχολή θυμάμαι μας έλεγαν πως ο νοσηλευτής που τελεί αυτή τη νοσηλευτική πράξη, πρέπει να είναι αφοσιωμένος, και κυρίως απερίσπαστος.
Στη πραγματικότητα αυτό είναι κάτι εξαιρετικά δύσκολο, όταν ερχόμαστε στο παράδειγμα που έφερα προηγουμένως με τον έναν νοσηλευτή ανά βάρδια για 30 ασθενείς, ενώ χτυπάνε κουδούνια από θαλάμους, τηλέφωνα, και πάντα κάποιος ζητάει ή χρειάζεται κάτι.
Έχεις να μας διηγηθείς μία περίεργη κατάσταση στην οποία βρέθηκες, μέσα στα πλαίσια της δουλειάς σου (πχ. δύσκολη ή στενάχωρη ή πολύ αστεία) και μέσα από αυτήν συνειδητοποίησες περισσότερα για τη φύση του επαγγέλματός σου;
Συχνά, άτομα με ειδικές ανάγκες και παιδιά τα οποία μεγαλώνουν σε ιδρύματα, φωνάζουν τους φροντιστές τους και τους νοσηλευτές, “μαμά”. Νιώθουν πως “αφού με φροντίζει, είναι η μαμά μου”, ή κάπως έτσι.
Αυτό κάθε φορά μου προκαλεί ένα σφίξιμο στη καρδιά και νιώθω την ευθύνη, όχι μόνο σε επίπεδο δουλειάς δηλαδή να πράξω τα δέοντα, αλλά να δώσω και πραγματική αγάπη και όσο περισσότερο χρόνο και προσοχή μπορώ.
Από το 1 εώς το 10, με 10 το μέγιστο, πόσο ευχαριστημένη είσαι με τη εργασιακή σου καθημερινότητα; Ποια είναι τα θετικά που αναγνωρίζεις στο επάγγελμά σου και ποια είναι τα πράγματα που σε ενοχλούν;
Είναι μέρες που πάνε όλα στραβά όσο και να προσπαθείς για το καλύτερο, όταν πχ κάποιος ασθενής φεύγει από τη ζωή ενώ έχουν πραγματικά γίνει όσα μπορούσαν να γίνουν, εκεί θα βαθμολογούσα με 1 ή και 0, γιατί προσωπικά νιώθω την αποτυχία, αν και είμαι πάντα σίγουρη πως έκανα ό,τι γινόταν και με τον καλύτερο τρόπο. Όταν ένας άνθρωπος παύει να υπάρχει, όσο και να το έχουμε συνηθίσει, είναι βαρύ, ιδίως όταν πρόκειται για άνθρωπο νέο. (Να φοράτε ζώνη και κράνος!!)
Το θετικό είναι όταν βελτιώνεται σημαντικά ή ακόμα και να παίρνει εξιτήριο ασθενής που ήρθε στο νοσοκομείο με πολύ κακή πρόγνωση, όταν φεύγουν περιπατητικοί και υγιείς και μας ευχαριστούν. Αυτή η χαρά και η ικανοποίηση, δεν ξεπληρώνεται με τίποτα.
Τελικά, είναι η υγεία ακόμα ο μεγάλος ασθενής στην Ελλάδα; Έχουν βελτιωθεί τα πράγματα ή έχουν χειροτερέψει;
Η Υγεία, δεν είναι -απλώς- ο μεγάλος ασθενής, αλλά χειροτερεύει κιόλας μέρα με τη μέρα, όπως όλα, και δυστυχώς στην Υγεία το κόστος ανέρχεται σε ποιότητα ζωής ασθενών και νοσηλευτών, ακόμα και σε ανθρώπινες απώλειες αμφοτέρων.
Τα πολυανθεκτικά μικρόβια θερίζουν στα νοσοκομεία, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (κέντρα υγείας, πολυϊατρεία κλπ) πνέει τα λοίσθια, με αποτέλεσμα την συμφόρηση των επειγόντων των νοσοκομείων, για καταστάσεις όπως μια γρίπη για παράδειγμα που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν νωρίτερα και εύκολα, σε ένα περιφερειακό πολυιατρείο.
Η κατάσταση συνοψίζεται στο τρίπτυχο: Έλλειψη δομών, προσωπικού και υλικού.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο άγχος που αντιμετωπίζεις στην εργασία σου; Υπάρχει κάτι που σε τρομάζει;
Με τρομάζει μόνο η εργασιακή ανασφάλεια. Αντέχω την εξάντληση πολύ περισσότερο από το να μην μπορώ να δουλέψω.
Μισθολογικά είσαι ικανοποιημένη; Θεωρείς ότι οι νοσηλευτές αμείβονται δίκαια και επαρκώς σε σχέση με άλλα ανθρωποκεντρικά επαγγέλματα;
Προσωπικά είμαι ικανοποιημένη, γιατί επιλέγω εγώ τα περιστατικά που θα αναλάβω, είχα αυτή τη πολυτέλεια ως τώρα τουλάχιστον. Όμως κάποιους μήνες, οι απολαβές μου και οι μέρες που δούλεψα, μπορεί να είναι σημαντικά λιγότερες από όσο θα ήθελα και θα μπορούσα.
Θεωρώ σαφέστατα πως οι νοσηλευτές δεν αμείβονται δίκαια και επαρκώς, όχι κάνοντας σύγκριση με τους εξωπραγματικούς μισθούς συναδέλφων του εξωτερικού, αλλά για ίδια τη φύση της δουλειάς, τους κινδύνους, την επαφή με μικρόβια και ασθένειες και κάθε τι που μπορεί να μας εκθέσει σε κίνδυνο και μακροπρόθεσμες βλάβες, όπως ο χειρισμός χημειοθεραπευτικών φαρμάκων, οι ακτινοβολίες κ.α.
Από όσα γνωρίζουμε, το επάγγελμα στηρίζεται σε κυλιόμενο ωράριο (κυλιόμενες βάρδιες/εφημερίες, κυλιόμενα ρεπό). Επηρεάζει αυτό την προσωπική σου ζωή;
Ασφαλώς την επηρεάζει, αλλά είναι αρκετά διαχειρίσιμο και απόλυτα στη φύση της δουλειάς. Θυμήθηκα μια αστεία εικόνα που συνοψίζει την κατάσταση:
Συνέντευξη, επιμέλεια κειμένου: Νίκος Βραχασωτάκης & Αμάντα Πατσοπούλου
© I for Interview team
Σε περίπτωση που επιλέξατε να αναδημοσιεύσετε κάποιο κείμενό μας στο δικό σας site, σας ευχαριστούμε ιδιαίτερα εκ των προτέρων για την προτίμηση! Ωστόσο, να σας υπενθυμίσουμε το πόσο ευχάριστο και δίκαιο είναι να ακολουθούνται οι δεοντολογικοί κανόνες που ορίζουν τη σωστή και λειτουργική αναφορά στην αρχική πηγή ( δλδ. αναγραφή πλήρους ονόματος του site μας και ενεργό link που ανακατευθύνει στο πρωτότυπο άρθρο). Με τον τρόπο αυτό αναγνωρίζετε τον κόπο και τη δουλειά μας και σας ευχαριστούμε διπλά!
